Vísir - 10.03.1939, Blaðsíða 6

6
V I S I R
Föstudaginn 10. mars 1939.

skrautritað. Skjalið mun vera
glatað, en minnispeningurinn er
enn til.
Liðu svo næstu 8—10 ár, að
félagið varð að „berjast inn-
byrðis“, ef félagana langaði til
að keppa, en árið 1908 var
„Fram“ stofnað.
Um þær mundir fór þó að
dofna yfir Fótboltafélaginu og
varð að lokum að lialda endur-
vakningarfund 29. júní 1910.
Þá fyrst kemur fast skipulag á
lelagið-
En þrátt fyrir það átti félag-
ið heldur erfitt uppdráttar. —
Frammenn voru sterkir knatt-
spyrnumenn og þeim tókst oft-
ast nær að bera sigur úr býtum
á mótunum. En K-R.-ingar
(nafnbreytingin fór fram 1915)
sýndu, að þeir þektu boðorð
íþróttam., að láta ekki ósigur-
inn á sig fá, — þeir sættu sig
við liann, af þvi að hinir voru
raunverulega betri, en hétu
sjálfum sér því, að þeir skyldi
gera betur næst.
Þeir æfðu af kappi og söfn-
uðu jafnframt eins mörgum
æskumönnum undir merki sín,
og þeir gátu. Þeir skildu, að
„ef æskan vill rétta þér örfandi
hönd,
þá ertu á framtíðarvegi. —
Enda fór það svo að
árið 1919 vann K. R.
öll mót i I. og II. flokki, en
1926 varð þó mesta sigurár í
knattspyrnusögu þess, því að
þá sigruðu þeir i sex mótum
— af sex.
*
K. R. hefir þó ekki einungis
haldið sér að knattspyrnúnni.
I mars 1919 hreyfði Kristján
Gestsson því á fundi í félaginu,
hvort félagar gæti ekki byrjað
að æfa lilaup, þar til völlurinn
væri tilbúinn til æfinga. Varð
l>etta til þess að K. R- tók þátt
í Víðavangslilaupinu þá um
vorið og varð Þorgeir Halldórs-
son annar að marki, en hafði
lengstum farið fyrir í hlaupinu.
„Mjór er mikils visir“, segir
máltækið og á vel við þarna.
K.R.-ingar voru ekki mjög sig-
ursælir framan af, enda þótt
gott mannaval væri i félaginu,
en smám saman fóru þeir að
fikra sig upp eftir metorðastig-
anum og hin síðari ár hefir K.R.
verið ósigrandi í mörgum
greinum frjálsra íþrótta.
T. d- hefir K. R. unnið Alls-
herjarmótið þessi ár: 1924,
1928, 1932, 1934, 1935, 1936 og
1938, svo að aðeins sé nefndir
örfáir sigrar félagsins.
Sundmenn hefir K. R. og átt
allgóða, enda þótt Sundfél. Æg-
ir beri þar ægishjálm yfir öll
félög. Bestu sundmenn K. R.-
inga hafa þau verið systkinin
frá Kirkjubóli, Regína Magnús-
Útvarpid___
vikuna sem leid
Það eru hinir öldruðu fræði-
menn, sem halda uppi dagskrá
útvarpsins þessar síðustu vik-
ur, Ágúst H. Bjarnason próf.
með erindaflokki sínum um
siðfræðileg vandamál, Árni
Pálsson próf. með erindum um
Sturlungaöldina og loks Dr.
Jón biskup Helgason með er-
indunum um suðurför Tómas-
ar Sæmundssonar. Eru allir
jiessir erindaflokkar hver á
sinn hátt vandað og vel valið
útvarpsefni, enda flutt af
mönnum, sem hver á sínu sviði
hafa lilotið viðurkenningu al-
þjóðar. En óneitanlega verður
að telja það einkennilega niður-
röðun útvarpsefnis, að liafa
alla þessa fyrirlestraflokka á
ferðinni samtímis og meira að
segja er Skúli Þórðarson ma-
gister með fjórða fyrirlestra-
flokkinn einnig sömu vikurn-
ar. Hversvegna dreifir Útvarps-
ráðið ekki fyrirlestraflokkun-
um yfir lengri tíma? Það er
engum efa undirorpið, að betur
myndi fara á þvi, að skjóta
þarna inn á milli stuttum er-
indum um létt efni miðað við
þarfir þeirra, sem livorki hafa
tíma né endingu til að fylgjast
með erindaflokkunum, og
sjálfsagt eru þeir margir sem
dóttir, Björgvin og Magnús
Magnússynir.
*
Hér liefir aðeins fárra nafna
verið getið i sambandi við fé-
lagið, en ekki verður lcomist
hjá því, að minnast þeirra
þriggja manna, sem mest hafa
komið við sögu undanfarin 20
ár. Það eru þeir Erlendur Pét-
ursson, Guðmundur Ólafsson
og Kristján L. Gestsson. Þeir
hafa unnið mikið og óeigin-
gjarnt starf i þágu félagsins, en
starf Kristjáns víðtækast. Er
enginn vafi á þvi, að ef K. R.
liefði ekki notið starfskrafta
þeirra, þá væri félagið ekki sá
forvörður íþróttalífsins, sem
það er.
★ ^
Eg liefi nú reynt að rekja
sögu K. R. að nokkuru, en orð-
ið að stikla á stóru, þar sem
svo langri starfssögu verður
ekki komið fyrir i stuttri grein,
svo að nokkur mynd sé á né fé-
laginu gerð þau skil, sem það
verðskuldar.
En eg vil Ijúka þessum orð-
um mínum með þeirri ósk, að
íþróttamenn vorir hafi ávalt
þetta hugfast: Betra er að falla
með sæmd, en að sigra með
skömm-
H. P.
| liinsvegar vildu helst fylgjast
með öllum þessum flokkum,
því þeir eru vissulega þess
| verðir, og verður þá niðurröð-
un dagskrár beinlínis því til
fyrirstöðu, að þetta sé liægt,
því þá yrðu menn að láta Út-
varpið binda sig flest kvöld
vikunnar. Þetta gelur ekki staf-
að af öðru en óvandvirkni
þeirra, sem raða dagskrárefn-
inu niður.
Það er ekki svo að skilja. að
ekki liafi ýmislegt fleira verið
vel boðlegt af útvarpsefni síð-
ustu viku. Upplestur Tómasar
Guðmundssonar skálds var
skemtilegur, eins og vænta
mátti. Og leikirnir tveir á laug-
ardagskvöldið voru livor um
sig áheyrilegir í besta lagi.
„Hringurinn“ eftir Guttorm J-
Guttormsson er fágað lista-
verk. Það mætti kalla það æf-
intýrið um þröngsýnina, sem
lætur menn og þjóðir villast og
lenda að lokum á sína eiigin
slóð til þess að jaga aftur sama
gamla hringinn. „Sliginn“ eftir
Lárus Sigurbjörnsson er rnein-
fyndinn gamanleikur. Myrkfæl-
inn piltur býr einn í húsi; lik
húsráðanda stendur uppi iá
neðri hæðinni. Hann finnur
upp það snjallræði að fara á
dansleik, og fær unga stúlku
með sér heim af dansleiknum.
Þannig losnar hann við að vera
einn í húsinu um nóttina. —
En þessu er sniðuglega komið
fyrir í þættinum. Hárfín blæ-
brigði í tilsvörum, sem hvor-
ugum leikendanna (Rögnu
Bjarnadóttur og Árna Jóns-
syni) tókst þó að vinna nægi-
löga úr, gefa þarna smellnar
sálarlífslýsingar.
Ivvæðin, sem Vilhj. Þ. Gísla-
son las upp á sunnudagskvöld-
ið, voru mjög eftirtektarverð.
Einkum báru þó af kvæði frú
Sigríðar Gísladóttur i Stafafelli,
og kvæði Péturs Beinteinssonar
frá Grafardal.
En svo kom mánudagskvöld-
ið með dagskrá í leiðinlegra
Iagi. Loks virðist Jón Eyþórs-
son þó vera búinn að bíta úr
nálinni með „vetrarkvíðann“.
Átökin um Balkanþjódirnar.
Hvers vegna dr. Milan Stoyadinovlcfi, forsætis-
og ntanrlkismálaráðlierra Jngoslavín, varð að
fara frá, að boði Páls prins og rlkisstjörnanda.
Niðurlag.
Ilinsvegar er skakt að álykta,
að Stoyadinovitsch hafi ætlað
sér að koma því til leiðar, að
Jugoslavar yrðu aðilar að hinu
þýsk-ítalska bandalagi. Tilraun-
ir Ciano greifa til þess að koma
því til leiðar í ferð sinni til Bel-
grad fyrir nokkuru mishepnuð-
ust algerlega.
Vafalaust var Stoyadinovitsch
einlægur, er liann gerði grein
fyrir utanríkismálastefnu sinni
á þingi í mikilli ræðu og sagði:
1. Jugoslavia vill stuðla að því,
að friðurinn haldist i álfunni.
Greinargerð Ingóifs Davíðsson-
ar um þetta fyrirbrigði var
nógu ljós og ákveðin til þess
eð afgreiða þetta mál, og hvers
vegna í ósköpunum kom ekki
Jón með hana strax, í stað þess
að þvæla og þæfa þetta efni
mánuðum saman? — Og eklci
bætti svo húsmæðratíminn úr
slcálc með erindi frú Guðnýar
Jónsdóttur: „Nokkurar at-
hugasemdir hjúkrunarkvenna“.
Meginhugsanir þess virtust
teknar til láns frá kynbóta-
kenningum þýskra nasista, og
svo er flutningur frúarinnar
vægast sagt óþægilegur.
Erindi Eiriks Sigurbergsson-
ar verslunarfræðings um þekk-
ingu (eða öllu heldur vanþekk-
ingu) erlendra þjóða á Islandi,
var kjarnorð og sönn hugvekja,
en því miður leiðinlega flutt.
Þörfin fyrir að breiða, út þekk-
ingu á íslandi erlendis er nú
orðin svo brýn ekki að eins af
metnaðar- heldur lireint og
beint af viðskiftalegum ástæð-
um, að fjárveitingsvaldið í
landinu verður að taka fult til-
lit til hennar, og mætti erindi
Eiríks verða áhrifarik í því efni.
i 2. Jugoslaviu vill varðveita vin-
| áttu sína við gamla vini.
3. Jugoslavia vill afla sér nýrra
vina, þar sem lienni er hagur
að því.
Stoyadinovitsch er maður
mikill vexti og karlmannlegur
— einhver karlmannlegasti
stjórnmálamaður álfunnar. I-
þróttamaður er hann góður og
iðkar aðallega hnefaleilc — en
það er oft erfiðleikum bundið
fyrir hann, að fá hæfa menn til
að æfa sig við. Stoyadinovitsch
er nefnilega enn þyngri en
linefaleikskappinn Carnera, sem
er ekkert smásmíði, og það er
enda sagt, að atvinnuhnefa-
leikarar hirði ekkert um að
keppa við Stoyadinovitsch, því
að hann liefir þegar slegið
marga þeirra niður. 1 kapp-
göngum gengur hann hvern
mann af sér. Leiðsögumenn
hans í fjallgönguferð á Þýska-
landi gátu vart fylgt honum eft-
ir og voru þeir svo dasaðir sum-
ir, eftir ferðina, að það leið yfir
þá. Mussolini er maður hraust-
ur og er sagt, að hann gorti af
þvi, að hann gæti staðið einn
uppi, er allir aðrir væri lagstir
niður vegna þreytu, en í Italíu-
för Stoyadinovitsch liafði
Mussolini orðið að láta í minni
pokann, er þeir fóru í slíkan
leiðangur, og var Mussolini svo
dasaður við komuna í Feneyja-
höllina, að þjónar hans þektu
hann vart fyrir sama mann.
Þar til Stoyadinovitsch var 45
ára gætti hann lítt að fara vel
með sig — hlífði sér aldrei og
drakk og reykti eftir hjartans
lyst, en nú er hann farinn að
gæta heilsunnar, er hættur að
reykja og bragðar vart áfengi.
Dansmaður er hann góður og er
enn mesta dansfífl- Það er á-
gætt fyft'ir líkama og sál, að
iðka dans, segir hann.
Stoyadinovitsch er kvæntur
grískri konu — glæsilegri rnjög,
en skapmikilli —- og sá orðróm-
ur komst á kreik, er þau hjón-
in voru í Þýskalandi, að hún
vefði honum um fingur sinn,
og fyndinn blaðamaður kallaði
hana „sterkustu konu álfunn-
ar“.
Stoyadinovitsch er maðui'
liugrakkur. Eitt sinn, er hann
var að halda ræðu í þinginu,
var skotið á lianu tveimur
skammbyssuskotum, en hann
hélt áfram ræðu sinni eins og
ekkert hefði í skorist.
Það er erfitt að segja um það
með vissu, hvort Stoyadino-
vitsch er maður vinsæll eða
ekki í heimalandi sínu. í lönd-
um, þar sem einræði, eða hálf-
gert einræði ríkir, þora menn
vart að láta meiningu sína í
Ijós og blaðamaðurinn, sem
ferðast um Jugoslaviu sem
önnur einræðislönd, heyrir vart
annað en lofsyrði um þann, sem
með vöklin fer.
í bók sinni „Guns or butter“
(Fallbyssur eða smjör) segir
Bruce Lockart, sem þekkir
Stoyadinovitsch, eftirfarandi
sögu um Stoyadinovitsch og
Hitler.
Þeir sátu og ræddust við und-
ir fjögur augu. „Segið mér,
IIitler“, sagði Stoyadinovitsch,
liversu marga mótstöðumenn
eigið þér annars í Þýskalandi?“
„Hreinskilnislega sagt“, sagði
Hitler, er hann liafði liugsað sig
um stundarkorn, „þá held eg,
að þeir séu ekki yfir 15 miljón-
ir.“
„Nákvæmlega jafnmargir og
eg tel mótstöðumenn mína
heima“, sagði Stoyadinovitsch,
en eins og kunnugt er, er íbúa-
tala Jugoslaviu um 15 miljónir.
Persónulega hygg eg, að á-
hangendur Stoyadinovitsch séu
miklu fleiri en menn alment
telja. I Jugoslaviu liefi eg aldrei
heyrt nokkurn mann kalla hann
annað en „Stoya“. En maður,
sem heil þjóð kallar gælunafni,
HRÓI HÖTTUR og menn hans.— Sögur í myndum fyrir börn 309. LITLI-JÓN HJÁLPAR TIL.
— Kallar þú þetta hundakofa? — Já, fáðu mér þá öxina og svo — Sjáðu, plankinn dettur, bann- En meðan Litli-Jón er að „hjálpa“
Þetta er gálgi og hann góður. Gerðu skaltu bara horfa á mig. Þú getur settur asninn þinn. — Hvað get smiðnum, treður Hrói þurrum
hetur sjálfur. lært af því. eg gert að þvi, þótt hann detti? heyknippum undir gálgann.
GESTURINN GÆFUSAMI. 109
livert harn hefði getað varast, en einhvern veg-
inn flýgur maimi ekki í hug, að slíkt gerist —
nema í skáldsögum. Þegar eg raknaði við var
eg hér í húsinu.“
„Hér?‘‘ spurði Blanche og trúði ekki sinum
eigin eyi'um.
„Já. Hérna á loftinu hinum megin. Þar sem
brúnu dyrnar eru.“
„En Creón, franski málarinn, leigir þar.“
„Það er enginn Creón til,“ sagði Martin nap-
urlega. „Creón og Victor Porle eru einn og sami
maður, en eg mundi ekki hafa þekt hann á götu
í gerfi Creóns. Hann kemur liingað að eins í
viðlögum — helst á kvöldin. En þegar hann
kemur er enginn Victor Porle í Milan gisti-
húsi. Hann hefir þennan stað til þess að tala við
fólk, sem ekki mundi fá inngöngu i Milan gisli-
hús. Seinustu þrjá til fjóra dagana hefir kona
nokkur komið og dvalist um klukkustund dag
hvern. Og hann hefir haft mig í haldi hér.“
„En hvers vegna?“
„Þeir ætla að nema Lauritu á brott — og
þeir ætla sér áreiðanlega eklci að hætta við þau
áform sín. Porle er staðráðinn í að fara með
hana til Santos hvort sem lienni likar betur
eða ver.“
„Eg botna ekkert í þessu,“ sagði Blanche.
„Ekki tala þeir um þetta í yðar áheyrn.“
„Þeir ætla mig miklu þjáðari en eg er. Fyrstu
tvo dagana gat eg ekki hrært legg né lið. Síðan
hefi eg ekki þóst geta lireyft mig.“
„En hvernig komust þér inn hingað?“ spurði
hún.
Hann brosti veiklega.
„Munið þér ekki eftir því, að þér fenguð mér
lykil til varðveislu, er þér voruð í tennisleik.“
„Já, eg man eftir því nú. Eg var í vandræð-
um og varð að fá annan hjá manninum, sem sér
um húsið.“
„Eg ligg í rúminu mestan hluta dags — við
gluggann. Og eg sá yður koma. Þess vegna
hætti eg á að koma.“
„Eigum við ekki að hringja til Scotland Yard
þegar í stað?“
„í hamingju bænum — nei. Eg er ekki kom-
inn til þess að halda kyrru fyrir. Eg fer aftur.“
• „Þér — farið aftur!“
„Það er besta ráðið til þess að sannreyna
hvað þeir ætla sér fyrir. Eg held vart, að þeir
geri mér neitt mein. Þeir liafa kannske dálítinn
beyg af mér eftir það, sem gerðist í garðinum i
Ardringlon, og ælla mig meiri bardagamann
en eg í rauninni hr. Það, sem fyrir þeim vakir
er, að hafa mig hér magnþrota þangað til þeir
framkvæma áform sitt. Og eg ætla að reyna
að leika hlutverk mitt þangað til eg kemst að
hvað það er, sem fyrir þeim vakir. Það vill ekki
svo til, að þér liafið salt — fínt borðsalt, lafði
Blanche ?“
„Hann tók upp úr vasa sínum lyf jabúðarglas
hálffult af hvítu dufti, opnaði það og hristi úr
þvi nokkur korn á pappírsblað.
„Þetta er eitrið þeirra,“ sagði hann. „Þeir
setja dálítið af þessu í þessa matarögn, sem eg
daglega fæ. Nú, ef þér gætuð hjálpað mér um
salt til þess að setja í stað þessa livita dufts,
verður mér ekki meint af. —“
Hún náði í salt og horfði á hann setja það í
glasið.
„Eg held, að þér ættuð ekki að fara þangað
aftur, Martin, sagði lafði Blanche, „ef þeir nú
kæmist að því, að þér eruð að leika á þá.“
„Það er öllu óhætt,“ sagði hann. „Þeir hirða
ekki um að liætta á neitt, að því er mig snertir.
Þeir liafa liugann á öðru. Segjum svo, að eg
færi lil lögreglunnar nú. Eg gæti ekki sannað
neitt á þá — eklfi einu sinni að þeir liefði gefið
mér inn deyfilyf. Þeir gæti komið með vitni, er
bæru það, að eg liefði verið drukkinn. Victor
Porle mundi vafalaust halda því fram, að hann
hefði hjálpað mér dauðadrukknum, eg hefði
ekki jafnað mig og þangað til liefði hánn skot-
ið yfir mig skjólsliúsi. Eg gæti að minsta kosti
ekki gert sannleikann nógu trúlegan í augum
lögreglunnar — og þeir hafa ekki rænt niig,
misþyrmt mér eða neitt í þá átt — og eg held,
að ef eg þrauka einn eða tvo daga til komist eg
að öllu.“
„Það er djarflega gert,“ sagði lafði Blanche.
Hann drakk út.
„Þér vitið ekki hvað þetta hefir lirest mig
upp,“ sagði hann, „er þetta kaka þarna á hliðar-
borðinu ?“
Hún skar gríðar stóra sneið lianda lionum,
sem liann át af græðgi og drakk með annað
glas af whisky og sódavatni.
„Þér trúðuð því ekki, að eg hefði verið druklc-
ÍMn?“ spurði hann.