Tíminn - 25.09.1957, Blaðsíða 12
VeðriS:
Allhvass sunnan og suðvestan,
rigning.
Hiti kl. 18.
Reykjavík 7 stig, Akareyri
London 11, New York 19, Parí*
18, Ósló 10, Khöfn 9.
Miðvikudagur 25. september 1957.
Harry Martinson, einn snjallastinúlif-
andi rithöfundur Svía, gistir Island
Harry Martinson og frú hans vi3 ÞjóSleikhúsið í gær. (Ljósm.: Tíminn).
Byggingn hæzta húss á íslandi
Iokið innan skamms
Byggingafélag byggingamanna reisir átta hæ$a
hús vi'ð Liósheima 8—12, með 48 íbú'Sum
í gær var blaðamönnum boðið að sjá hið nýja átta
hæða hús Byggingafélgs byggingamanna, sem er að rísa
við Ljósheima 8—12. Uppkomið mun það verða með hæstu
húsum á íslandi. í húsinu munu verða 48 íbúðir með hús-
varðaríbúð í kjallara.
| að byggja húsið í aukavinnu. í
Hugmyndina að stofnun bygg- stjórn félagsins voru kjörnir þeir
ingafélagsins átti Árni Guðmunds- Árni Guðmundsson form., Harald
son múrarameistari, — hann færði ur Einarsson, Arnold Bjarnason,
það í tal við þá verkamenn er unnu Hörður Valdimarsson, Jón Bern-
hjá honum og með honum, við harðsson, Pálmi Gunnarsson og
góðar undirtektir. Fyrsti fundur Sigurjón Jóhannesson.
félagsins var haldinn 1956. Á þeim Bæiarráð veitti mjög fljótt lóð
fundi stakk Árni upp á því hvort og nokkru. upp úr áramótunum
þeir vildu ekki eignast þak yfir hófu félagsmenn byggingarfram
Ilöfuðið á sér með því að mynda
samtök byggingaverkamanna og
byggingafagmanna. Á fundi í des.
s.l. var tekin sú ákvörðun, að
hyggja þetta hús fyrir þá 48 fé-
iagsmenn, sém í félagið voru
komnir. Einnig var ákveðið
Stúkurnar koma
og fara
Blaðið hefir liaft frcgnir af
þvi, að nýjasta stúkan innan góð-
tcmplarareglunnar beri númerið
284. Hún er því 284 stúkan, sem
stofnuð er hér á landi, frá því
góðtemplarareglan tók til starfa.
Þessi háa tala gefur til kyima, að
um mikla starfsemi sé að ræða
og mundi svo vera, ef „dónartal-
an“ væri ekki cinnig mjög há.
Á þeim rúmu sjötiu árum, sem
góðíemplarareglan hefir starfað
hér, hafa um tvö hundruð og
fjörutíu stúkur liætt störfum og
munu nú vera innan við fjörutíu
stúkur starfandi í landim:.
kvæmdir. Eins og fyrr getur hafa
félagsmenn unnið alla vinnu
við bygginguna í aukavinnu
nema lítilsháttar störf. —
Þetta er fyrsta svalargangahúsið,
sem reist er á íslandi, í húsinu
verða 12 hæðir með 48 íbúðum,
hver þeirra verður 100 fermetrar.
í hverri íbúð verða fjögur her-
bergi og eldhús, bað og sér þvotta
hús. Það mun taka 26 sólarhringa
að steypa húsið með skriðmótum
og mun þvi Ijúka í dag eða á
morgun. Hverjum manni er ætl-
aðar 25,00 kr. í kaup hvenær sem
unnið er, og er það áætlað í félags
reglunum.
Hver íbúð, upp kominn, mun
kosta um 80 þús. kr. og mun það
verða lægri byggingarkostn-
aður en alm. gerist. Steypustiið-
in hefir séð um alla' steypu og
aðflutning á henni. Skriðmót þau
sem notuð eru við bygginguna
hafa félagsmenn smíðað sjálfir en
vökvadælurnar og lyftara liafa
þeir á leigu hjá Stapa h.f.
Kjartan Sæmundsson hefir teikn
að húsið, en Ólafur Pálsson verk-
fræðilegur ráðunautur og teiknaði
(Framhald á 2. síðu).
að leita hér liafnar eftfr skakka
föZl í óveSri. Hér dvaldist skipið
uær hálfan ínámið, ‘ög Harry
Martinson vann m.a. viS' að mála
reyliáfinn á skipinu. Þetta var í
desember og þótti honum þetta
kuldaverk, og nöturlegt um aS
ljtast hér. Getur liann uin þessa
komu sína hiug’aS í eiuni bóka
sinna.
Helztu bækur Martinsons.
Harry Martinson gaf út fyrstu
hók sína 25 ára að aldri. Hét
sinn og hélt til Ameríku. Harry hún Draugaskipið. Vakti hún tölu
Marteinson ólzt upp á sveitinni verða athygli. Næst kom bókin
við kröpp kjör. Rúmlega fermdur Ferð án fyrirheits, og er hún að
ré'ðst hann sem kyndari á skip og miklu leyti byggð á þeirri lífs-
sigldi síðan næstu árin um flest reynslu, sem hann öðkaðist á
heimsins höf og flakkaði auk þess flakkinu. Sú bók skipaði Martin-
á landi. Nú er hann einn af átján son örugglega á rithöfundabekk,
Olst upp sem sveitarómagi og mála&i áSur
fyrr reykháf í Reykjavíkurhöfn, en er nú einn
af átján í sænsku akademíunni
í fyrrakvöld kom hingað til lands sænski rit-höfundurinn
Harry Martinsson ásamt konu sinni. Kemur hann hingað til
lands 1 boði Sænsk-íslenzka félagsins og mun dveljast hér í ’
viku. Flytiir hann tvo fyrirlestra. Hinn fyrri var fiuttur í.
gærkveldi á vegum Sænsk-íslenzka félagsins, en hinn síðari
verður fluttur á föstudaginn í Háskóla íslands.
Harry Martinson er nú talinn
einn hinn fremsti núlifandi rit-
höfundur Svía, og' gagnrýnendur
hafa sagt, að síðan Strindberg
leið hafi enginn sænskur rithöf-
undur skrifað eins myndríkt og
lifandi mál.
Frá sveitarómegð
til akademíu.
Harry Martinson fæddist árið
1904, sonur fátækra foreldra. Fað
ir hans lézt er hann var sex ára.
og móðir hans yfirgaf barnahóp
kjörnum bókmenntamönnum
sænsku akademíunni.
Málaði reykháf í
Reykjavíkurhöfn.
og' til þess var tekið að þessi sjálf-
menntaði sjómaður ritaði kjarn-
meira, myndríkara og' ferskara
mál en margir lærðustu rithöf-
undar.
Á kyndaraárum sínum kom Síðan hafa komið út margar
liann eitt sinn á gömlu flutnfnga bækur eftir Marteinson. Má nefna
skipi til Reykjavíkur, skipið varð Netlurnar blómstra, skáidsögu, og
Enskur gamanleikur er fyrsía vi8-
fangsefni Leikfélagsins á velrinum
Á fimmtudaginn kemur mun Leikfélag Reykjavíkur hefja
vetrarstarfremi sína. Fyrsta sýningin á þessu leikári verður
hið vinsæia gamanleikrit „Tannhvöss tengdamamma“. Það
verður 63 sýning á gamanleiknum og nú fer hver að vera
síðastur að sjá hann.
Leiðina til klukkurikis, þar sem
hann sækir enn efnið' í flakk sitt.
í fyrra kom svo út ljóðabók, er
vakti geysimikla athygli. Er þetta
langur kvæðabálkur, þar sem lýst
er geimfari niiklu, sem sveimar
um geiminn með síðustu mann-
ver.ur innan börðs, eftir að h,el-
sprengjur kjarnorkualdar hafa ger
eyðilagt jörðina. Er talið, áð Hér
sé um að ræða eitt merkilegasta
skáldverk síðari árátúga. Nú - er
verið að semja óperu upp úr þessu
verki.
Iíarry Martinsori lét í Ijós mikla
gleði yfir því að hafa fengið
tækifæri til að koma hingað, og
víst hefði ferðin hingað verið
þægilegri og fljótari en í fyrra
sinnið. Nú kveðst hann vona að
fá tækifæri til að kynnasí land-
inu betur, þjóðinni og ekki sízt
íslenzkum rithöíundum.
Snjall fyrirlesari.
í gærkveldi var fundur í Sænsk-
íslenzka félaginu í Þjóðleikhús-
kjallaranum, og flutti Martinsson
þar fyrirlestur. Guðlaugur Rósin-
kranz, formaður félagsins, hauð
heiðursgestinn velkominn. Sagði
hann, að félagið hefði þegar eftir
stofnun þess ákveðið að bjóða beim
sænskum rithöfundi, og þá hefði
Harry Martinsson fyrst kotnið í
hugannn. Hann hefði þegið boðið,
og var koma hans ráðgerð í fyrra
en fórst þá fyrir. Nú er hann kom-
inn. Því næst tók Harry Martins-
son til máls. Ræddi hann um
stjórnmál og menningu og leitað-
ist við að krvfja til mergjar, hvaöa
öfl það væru, sem mestu réðu í
stjórnmálum og menningu, og'
hvernig þetta væri saman ofið.
Martinson er afburða áheyrilegur
og snjall fyrirlesari. Hann tatar
jafnan blaðalaust, en mál hans. er
þó mjög skipulegt og fagurt. Per-
sóna hans og málflutningur sam-
einast á hógværan og jákvæðan
hátt og hann talar beint til áheyr-
enda.
Aiínan fyrirletsur sinn heldur
Martinson í Iiáskólanum klukkan
8,30 á föstudagskvöldið og ræðir
þá um hlut bókmenntanna í næstu
framtíð.
S»' rn.m
mm
Fyrsta viðfangsefni leikfélagsins
á vetrinum, verður enskur gaman-
leikur í þýðingu Ragnars Jóhann-
essonar. Með aðalhlutverkin fara
þau Brynjólfur Jóhannesson og
Helga Valtýsdóttir, ásamt Árna
Tryggvasyni, Kristinu Önnu Þórar-
insdóttur, Margréti Ólafsdóttur og
Steindóri Hjörleifssyni. Jón Sigur-
björnsson mun fara með leikstjórn
og leiktjöld málaði Magnús Páis-
son.
Ticnic heitir næsta leikrit, sem
félagið hyggst hjóða Reykvíkmg-
um upp á. Það e.r eftir bandaríska
rithöfundinn William Inte í þýð-
ingu Óskars Ingimarssonar. Leik-
ritið hefir fengið fjölda verð-
launa.
í sumar fór félagið út á land og
sýndi tengdamömmuna. Sýningarn-
ar voru 12 alls við mjög gó'ðar und
irtektir. Á mörgum stöðurn varð
fólk írá að hverfa vegna mikillar
aðsóknar, sérstaklega á Veslfjörð-
um. Síðastliðinn vetur var hún
sýnd alls 50 sinnum hér í bæ, á
fimmtudaginn kemur verður hún
sýnd í 63. sinn.
Silínrlampmn aíhentnr
Átía hæ'ða skýjakljúfurinn við Ljósheima. (Ljósm: Tíminn.)
Deilur finnskra jafn-
aðarmanna stór-
ankast
NTB—Helsinki, 24. sept. — í
dag kom þingflokkur finnskia
jafnaðai'inaiiiia sainan til fund-
ar og samþykkti niemhluti þing*
(Framhald á 2. síðu).
Þorsteinn Ö. Stephensen og frú hans að loknu hófi í Þjóðleikhúskjailar-
anum í fyrrakvöld