Ísafold - 19.09.1888, Blaðsíða 1

Kemur út á miðvikudags-
morgna. Verð árgangsins
(60 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrirmiðjan júlímán.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifl.) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útg. fyrir I. okt. Afgreiðslu-
stofa i Austurstrœti 8.
XV 43.
Reykjavik, miðvikudaginn 19. sept.
1888.
169. Innl. frjettir. Stjórnarbrjef með lögunum um
bátflski á fjörðum.
170. Björn Gunnlaugsson 25. sept. 1788—25. sept.
1888. Ýsulóð og aflabrögð.
171. Hitt og þetta. Auglýs.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbankinn opinn hvern virkan dag kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12—2
útlán md„ mvd. og ld. kl. 2—3
Söfnunarsjóðurinn opinn I. mánud. i
hverjum mánuði kl. 4—5
Veðuratliuganiri Reykjavik, eptir Dr. J.Jónassen
sept. Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
ánóttu|umhád. fm. em. fm. em.
M.12. + 5 + 11 29,6 29,7 Sv hv d S h d
F. 13- + 6 + 12 29,6 29.5 Sv hv d S hv d
F. 14. + 8 + 10 29,5 29.5 S h d V h b
L. i.S- + 3 + 9 29,5 29.4 S h d S h d
S. 16. + « + 11 29, 29,1 S hv d S h d
M.17. + 4 + 7 29,7 29,6 Sv h b S h d
í>. 18. + 6 + 10 29,5 29,5 Sv hv d Sv hv d
Alla umliðna viku hefir hjer verið sunnanátt
ýmist útsynningur (Sv), ýmist landsynningur (Sa) og
rignt mikið dag og nótt, opt bálhvass með köfl-
um og mjög dimmur ; rigningin hefir stundum ver-
ið óhemju-mikil t. a. m. aðfaranótt h. 16. og allan
þann daginn. I dag 18. sunnan-útsynningur með
skúrum, stundum bjartur i milli. I fyrra mjög
svipuð veðrátt um sama leyti
Beykjavík 19. sept. 1388.
Gufuskip strandað. Gufuskipinu
»Lady Bertha«, er fór hjeðan 1. þ. m. norð-
ur á Borðeyri og Sauðárkrók með vörur
fyrir C. Knudsen frá Newcastle, hlekktist
á á útsiglingu af Borðeyri miðvikudag 5.
þ. m.: braut stýrið á skeri út á móts við
Vatnsnes og komst við illan leik inn á
Borðeyri aptur,—stýrði með seglum. Veð-
ur var bjart, en hvass nokkuð á norðan.
Hafnsögumaður var með skipinu, Ólafur á
Kolbeinsá, er rjeð ferðinni að öllu leyti,
en er orðinn æfagamall, á níræðisaldri, og
sjóndapur, og er því kennt slys þetta,
enda varð ekkert að sök á innsiglingunni,
hafði skipið þá þó enga hafnsögu. í ráði er að
annað gufuskip frá sömu verzlun, er von
er á hingað til lands um þessar mundir,
taki vörurnar úr »Lady Bertha«, sem ligg-
ur á Borðeyrarhöfn, og flytji áfram til
Sauðárkróks. |>ó ekki sje annað að »Lady
Bertha« en stýrisleysið, er búizt við að
það megi til að senda gufuskip eptir henni
gagngjört frá Englandi, þar sem ekki eru
tök á að koma stýri fyrir hana hjer, þó
að fengið væri og flutt hingað.
Rannsóknarferð í»orvaldar Thor-
oddsens. Herra þorvaldur kennari
Thoroddsen er nýkominn heim úr jarð-
fræðisrannsóknarferð sinni í sumar.
Hann fór af stað hjeðan úr Bvík 8. f.
m., austur um Flóa, Skeið og Hreppa, og
síðan upp í þjórsárdal, til að skoða breyting-
ar þær og byltingar, er þar hafa orðið á 14.
öld, og eignaðar hafa verið eldgosi í Rauðu-
kömbum í Forsárdal 1343. Komst hann
að þeirri niðurstöðu, að Rauðukambagos
þetta sje eintóm ímyndun eða tilbúningur;
Rauðukambar hafi alls eigi gosið nokkurn
tíma síðan land byggðist að minnsta kosti;
muni byggðin í þjórsárdal ofanverðum, er
áður var blómleg, hafa eyðzt í Heklugos-
um, einkanlega um miðja 14. öld.
Síðan ferðaðist hann um Hreppana, að
skoða þar hveri o. fl., og þaðan, frá Tungu-
felli, upp á Hreppamanna-afrjett, upp
undir Kerlingarfjöll hjá Hofsjökli.
Kerlingarfjöll hafa aldrei verið rann-
sökuð áður. það er allmikill fjallgarður
og mjög merkilegur, allur úr Baulu-steini
(liparit). þaueruum 4000 fet hæst, og er
þaðan víðsýni mikið og fagurt: sá bæði
norður og suður af hólmanum alla leið,
suður á Eyrarbakka og norður yfir Skaga-
fjörð.
Norðan í Kerlingarfjöllum er eitthvert
hið merkilegasta hverapláss á landinu, í
Hveradölum, sem svo eru kallaðir.
Að vísu vissu menn áður, að þessir
Hveradalir voru til, en engin nánari deili
á þeim.—þar eru mörg þúsund brenni-
steins- og leirhverir (maccaluba), líks kyns
og gerist við Mývatn og í Krísuvík, en
bera þar langt af að ýmsu leyti, svo að
óvíst er, að neinstaðar sjeu til merkilegri
nje mikilfenglegri hverir af því tagi.
þar eru vellandi leirtjarnir og pollar, blá-
ir, gulir, rauðir og grænir. Rýkur hvera-
gufa upp úr sprungum á óteljandi stöðum,
með miklum þyt, eins og þegar hleypt er
út gufu um öryggispípu á gufuvjel. Upp
úr einu opi stóð 2—3 mannhæða hár gufu-
strókur, og fylgdi svo mikið öskur, að ekki
heyrðist manns mál, hvað hátt sem var
kallað var, þó ekki væri nema svo sem
hálfur faðmur á milli. þar er og fullt af
hellrum, er brennandi gufu lagði upp úr
víða, og sjóðandi leirtjarnir inni í hellrun-
um. Við einn hellirinn, geysi-stóran, hrist-
ist jörðin allt í kring, og heyrðist þar langt
niðri í jörðinni eins og strokkhljóð ákaf-
lega mikið.
í kringum Hveradalina eru jökulfannir
miklar, fullar af sprungum, og heyrist
hveragaul víða upp um sprungurnar, en
sumstaðar rýkur upp úr holum í sköflun-
um. Vuk>»er svo, að varla verður stigið eitt
fet óhræddur um að ekki reki mður úr
leirskáninni ofan í hitann niðri undir.
Frá Kerlingarfjöllum hjelt herra þorvald-
ur vestur að Hvítárvatni og skoðaði Fróð-
árdal og Hrefnubúðir, og skriðjöklana, sem
ganga niður að Hvítárvatni; á vatninu er
fullt af »hafísjökum«, er brotnað hafa fram-
an úr skriðjöklunum. — þaðan fór hann
norður fyrir Hrútafell og í |>jófadali.
Um allt þetta svæði reyndist íslands-
uppdrátturinn mjög ónákvæmur.
|>á fór hann norður á Hveravelli, norðan
undir Kjalhrauni. þar hefir enginn ferða-
maður komið síðan Henderson enski (1815).
Oskurhóls-hverinn, sem þar er nefndur í
flestum íslands-lýsingum, er ekki til leng-
ur: hættur að gjósa. En fullt er þar af
hverum samt, af líku tagi og Blesi hjá
Geysi; yfir höfuð eru hverirnir þar meiri
og merkilegri en hverirnir í Haukadal,
þegar líður Geysi og Strokk.
f>á skoðaði hann Kjalhraun og fann
gýginn, er það hefir runnið úr, hjá Strýt-
um.
Síðan fór hann norður í Blöndudal og
þaðan vestur sveitir; skoðaði á suðurleið
fjöllin fyrir vestan Baulu og við Hreða-
vatn, og fann á tveim stöðum nýjum
jurtasteingjörvinga.
Mannalát. Að Elliðavatni andaðist
13. þ. m. Sœmundur bóndi Sœmundssou,
er þar bjó mörg ár, en áður á Reykjum í
Olvesi, merkisbóndi og fjáður vel, eigandi
Elliðavatns og ýmsra jarða í Arnessýslu,
kominn yfir sextugt.
Hinn 3. þ. m. andaðist þórólfur bóndi
þorláksson í Arnarholti á Kjalarnesi, um
sjötugt, efnabóndi og velmetinn maður.
Stjórnarbrjef
með lögunuui um bátfiski á fjörðum.
Eptir meira en 9 mánaða meðgöngu- eða
umhugsunartíma hleypti stjórnin loks af
stokkunum lögunum frá síðasta alþingi um
bátfiski á fjörðum, nefnilega ekki fyr en