Lesbók Morgunblaðsins - 17.06.2000, Blaðsíða 16

Morgunblaðið/Rúnar Þór
Nettengdur veraldarvefur eftir Olöfu Oddgeirsdóttur.
Eggert Einarsson vinnur við uppsetningu verks síns.
ÁTTA LISTAMENN SÝNA í LAXÁRVIRKJUN
í SUÐUR-ÞINGEYJARSÝSLU
LISTAVERK í MIÐRI
ORKUSTÖÐ
ÁTTA listamenn taka þátt í sýningu sem opnuð
var síðdegis í gær, föstudag, í Laxárvirkjun, en
yfirskrift þessarar sýningar sem og annarrar
sem stendur yfír í Ljósafossvirkjun er: List í
orkustöðvum. Félag íslenskra myndlistar-
manna stendur að sýningunni í samvinnu við
Landsvirkjun.
Guðbjörg Lind Jónsdóttir formaður félagsins
og einn listamannanna sagði að um væri að
ræða framlag félagsins til dagskrár sem tengist
menningarborginni Reykjavík, en þema hennar
er menning og náttúra. Því hafí þótt tilvalið að
færa sýninguna út iyrir borgarmörkin.
Óhætt er að segja að sýningarrýmið er
óvenjulegt í Laxárvirkjun, inni í miðri orkustöð
sem sprengd hefur verið inn í gljúfurvegg í far-
vegi Laxár. Verkin eru á nokkrum stöðum, á
gangi inn að vélarsal, í vélarsalnum eru nokkur
verk og þá er listaverk í hliðargöngum og svo-
nefndu pallhúsi.
Listin færð út til fólksins
Listamennimir sem staddir voru í Laxár-
virkjun við uppsetningu verka sinna seinni part
vikunnar sögðu að um óvenjulegt tækifæri væri
að ræða, að sýna við þessar aðstæður. Þama
væri verið að færa listina út til fólksins, í annað
umhveríi en menn eru vanir að skoða myndlist,
hefðin væri brotin upp og vissulega mætti gera
meira af því í framtíðinni.
* í göngunum að vélarsalnum er verkið Virkj-
un eftir Guðrúnu Kristjánsdóttur, en hún sagði
hugmyndina að verkinu sprottna annars vegar
af ofankomu sem væri uppspretta vatnsafls og
hins vegar hjóli úr gamalli virkjun sem tákn um
að maðurinn hafi beislað orkuna. Guðrún hefur
úðað hvítum lit á bergið, aðeins úr einni átt, eins
og skafrenningur hafi farið hjá, en við það
myndast andstæður í ójöfnu berginu og ný form
og myndir koma fram. Þegar menn nálgast
vegginn á leið inn göngin virðist vera um hvítt
form að ræða, en þegar aftur er gengið meðfram
veggnum koma í íjós afstrakt form þar sem hvíti
liturinn og dökkt bergið mætast. Enn kemur
svo í Ijós nýtt form þegar gengið er út göngin, þá
sést hvíti liturinn ekld, heldur aðeins nokkur
hjól sem standa út úr veggnum og varpa skugga
á bergið.
i Á gagnstæðan bergvegg varpar Guðrún fram
textum í formi ljóss, sem kallast á við hvíta lit-
inn, en textarnir eru fengnir að láni hjá ýmsum
skáldum og hugsuðum; sá elsti er eftir Tómas
Sæmundsson og birtist í Fjölni árið 1835, Guð-
rún sagði að innihald textanna ætti að vekja til-
finningu fyrir því að fara varlega með landið.
Ails birtast 20 textar með hálfrar mínútu milli-
bili.
Núti'maleg kvöldmáltið
Verk Sigurðar Örlygssonar heitir Kvöldmál-
tíð og eins og nafnið gefúr til kynna leggur hann
út af síðustu kvöldmáltíðinni, en hefur fært hana
tU nútímalegs forms. Þannig er tölvuskjárinn og
fi'klaborðið í öndvegi á „borðinu". Verk Sigurð-
ar er f vélarsal, sem og einnig verk eftir Guð-
rúnu Einarsdóttur, en hún hefur útbúið tákn
fyrú' sólina, sem er aðalorkugjafi okkar. Verk
Guðrúnar er stórt, 4x4 metrar að stærð.
Guðbjörg Lind Jónsdóttir sýnir einnig sitt
Uppsprettur eftir Kristínu Jónsdóttur
frá Munkaþverá.
verk í vélarsalnum, en hennar verk heitir Jarð-
samband og er er unnið úr tólg, timbri, polyest-
er, einangrurum og plexigleri, en verkið vísar á
yfirfærðan hátt til orkuvinnslu þegar vatn knýr
rafhverfla. Efniviður verksins kemur úr ýmsum
áttum og vill Guðbjörg með því minna fólk á
hversu fjölbreyttum orkugjöfum maðurinn hef-
uryfiraðráða.
„Sem leið liggur" heitir verk Söru Vilbergs-
dóttur sem er í hliðargöngum Laxárvirkjunar,
en hún hefúr hlaðið þijár vörður inni í dimmum
göngunum og hefúr hver sinn grunnlit sem
berst með Ijósgeisla að ofan. Vísa vörðumar á
hugsanlega útleið við enda ganganna.
Olöf Oddgeirsdóttir sýnir verk sitt Nettengd-
ur veraldarvefúr í pailhúsi þegar komið er niður
úr hliðargöngunum, en hún sagði að myndlistar-
mennimir hefðu komið til að skoða staðhætti í
Laxárvirkjun síðasta haust og þá fljótlega hefði
hún fengið augastað á veggnum sem verk henn-
ar er á. „Þegar ég var búin að ákveða staðinn fór
ég að vinna verkið inn í rýmið, en það er nokkuð
óvenjulegt. Þegar maður fær verkefni af þessu
tagi verður að finna nýjar leiðir. Ég hef í mínum
verkum mikið unnið með gömul munstur, en
það hefur aðallega verið í málverki, þama varð
ég að finna aðrar leiðir til að vinna verkið," sagði
Olöf.
Örnefni tengd vatni
Hún notar plastnet, plastþráð, bómuilarþráð
og rafmagnsvír í sitt verk, sem er heklað í laxa-
net. „Mér fannst það passa ágætlega hér í Lax-
árvirkjun,“ sagði hún. I verkinu era tákn úr raf-
magnsfræði og einnig náttúratengd tákn úr
fomum mynstrum sem fléttast saman í skipu-
legt mynstur. Ólöf sagði að þannig vísaði hún til
þess að maðurinn hefði með hugviti sínu getað
beislað náttúruna. „Það er með þetta verk eins
og alla handayinnu, það tók tíma að koma því
saman.“
Kristín Jónsdóttir frá Munkaþverá sýnir verk
sem heitir Uppsprettur. Hugmyndin að baki
verkinu er sambands manns og náttúra landsins
Jarósamband eftir Guðbjórgu Lind Jónsdóttur.
Verk Guðrúnar Einarsdóttur.
Sem leið liggur heltir verk Söru Vilbergsdóttur.
í tímans rás. Verkið skiptist í tvo hluta, í öðram
þeirra eru skrifuð ömefni sem öli tengjast vatni
en í hinum era nöfn 100 íslenskra bama sem
fæddust á síðasta ári, 1999, nýjustu kynslóðinni
á íslandi árið 2000, þeirri sem erfa mun landið.
Boðsgestur sýningarinnar er Eggert Einars-
son, en hann var önnum kafinn við að koma
verki sínu fyrir þegar Morgunblaðsmenn heim-
sóttu listamennina í Laxárvirkjun. Verk hans
heitir Andartak, en það er hreyfiverk, gert úr
stáli og grjóti og er vatn notað sem aflgjafi. „Ég
hef verið að veltast með grunn að þessu verki í
um tvö ár og þegar mér bauðst tækifæri til að
taka þátt í þessari sýningu fór ég að vinna að því
fyrir alvöru. Ég sá strax að þetta var upplagður
staður til að sýna þetta verk á, plássið hentar
einkar vel,“ sagði Eggert.
Sýningin í Laxárvirkjun verður opin fram á
haust, eða til 15. september og er opið frá kl. 13
til 17 alla virka daga, en frá 13 til 18 um helgar.
f'6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 17. JÚNf 2000