Lesbók Morgunblaðsins - 09.10.1982, Blaðsíða 6
Smásaga:
eltir Kristmann Guðmundsson
Huldufólksbörn
Að ytra útliti var Jonni litli
ósköp venjulegur drengur: dökk-
ur á brún og brá, með blágrá
augu, sem voru mjög skírleg,
kringluleitt andlit og eyru í
stærra lagi, eilítið uppbrett nef
og draumlyndan svip. En að
einu leyti var hann ólíkur flest-
um öðrum, bæði börnum og full-
orðnum: hann sá ýmislegt sem
fólki almennt er hulið. Þessa
sérgáfu hafði hann erft frá móð-
ur sinni, en hún var það, sem
kallað er skyggn. Og hún varð
þess snemma vör að einkasonur
hennar hafði hlotið skyggnina í
vöggugjöf, því að þegar hann
var sex ára og Sæmi leikbróðir
hans og vinur dó úr skarlatssótt,
hélt hann áfram að leika sér við
hann undir stóra, kringlótta
borðstofuborðinu, eins og verið
hafði vani hans áður. Sæmi kom
nefnilega þangað til hans, eins
og ekkert hefði í skorist, og
Jonni virtist bæði heyra hann
og sjá, líkt og mamma hans.
Þessi félagsskapur þeirra varaði
tæpt ár, eftir dauða drengsins,
en þá hætti hann að koma, og
Jonni sagði móður sinni, alldap-
ur í bragði, að nú þyrfti Sæmi
að fara í skólann og fengi því
ekki að leika við hann lengur.
Svo leið tíminn, en þegar
Jonni var orðinn tólf ára, keypti
faðir hans sumarbústað í einum
af fegurstu dölum Borgarfjarð-
arsýslu. Það var lítið en faílegt
hús, með tveimur herbergjum
og eldhúsi, og stóð undir gróð-
ursælli hlíð, en allháir kletta-
paldrar risu rétt fyrir ofan það.
Eram af þeim fossaði lítill læk-
ur, er rann svo niður brekkuna,
skammt frá húsveggnum.
Mæðginin höfðu hlakkað mik-
ið til að komast í sveitina, því að
móðir Jonna var fædd og uppal-
in í sveit og elskaði náttúruna
með öllum hennar mörgu svip-
brigðum. Þegar svo skólagöngu
Jonna lauk um vorið, í enduðum
maí, upprann sá þráði dagur, er
pabbi hans ók þeim í bílnum
sínum til Borgarfjarðar, og
sveitasælan hófst í húsinu
þeirra undir klettapöldrunum.
Pabbinn gat nú reyndar aðeins
verið þar um helgar, því að hann
þurfti að sinna viðskiptum sín-
um í borginni. En það gerði ekki
svo mikið til, því að mæðginin
undu sér vel saman tvö ein, og
Jonni hafði ekki einungis erft
skyggni móður sinnar, heldur
einnig ást hennar á náttúrunni.
Honum þótti mjög skemmtilegt
að reika um hlíðina, sem víða
var kjarri vaxin, anda að sér
ilmi gróðursins og hlusta á
fossniðinn undir klettunum.
Hann hefði þó kosið að eiga sér
þarna einhver leiksystkin, og oft
minntist hann Sæma litla, sem
hann hafði aldrei gleymt, þótt
nú væru sex ár liðin frá dauða
hans. En langt var síðan að
þessi bernskuvinur hætti að
vitja hans;
Fyrstu dagana var hann dá-
lítið einmana. En úr því rættist
brátt, og betur en Jonna hafði
nokkru sinni dreymt um.
Það var víst fjórða dag dvalar
hans í sumarbústaðnum, að
hann sá allt í einu þrjú börn, á
líkum aldri og hann sjálfur,
undir háum kletti rétt hjá foss-
inum. Og reyndar hafði þessi
klettur þá skyndilega breytt um
svip, því að hann var orðinn að
skrautlegu húsi, með blóma-
garði fyrir framan.
Jonni áttaði sig ekki alveg
strax á þessu fyrirbæri, en
starði á það sem steini lostinn
og vissi ekki hvað hann skyldi
halda. Ekki var um að villast að
þetta virtust vera alveg raun-
veruleg börn, meira að segja
mjög geðfelld að sjá, falleg og
vel klædd. Það voru tveir dreng-
ir og ein telpa. Öll ljóshærð og
bláeygð, langleit og fremur lík
hvert öðru, með hreinan, sak-
leysislegan svip.
„Komið þið sæl,“ sagði Jonni,
dálítið hikandi, því að enn var
hann hissa á þessu.
Hann sá að þau bærðu varirn-
ar, en heyrði í fyrstu mjög
óglöggt hvað þau sögðu, þóttist
samt skilja að þau hefðu svarað
kveðju hans vingjarnlega. Hann
færði sig nær þeim til þess að
heyra betur, og spurði þau að
heiti og hvaðan þau væru. Hon-
um kom helst til hugar að þetta
væru Reykjavíkurbörn og
myndu líklega eiga heima í
sumarbústað, sem var þarna all-
langt utar í hlíðinni.
Litla stúlkan benti honum þá
á húsið í klettinum fyrir ofan
þau og sagði skýrum rómi: „Við
búum hérna hjá foreldrum
okkar. En hvaðan kemur þú?“
Jonni sagði deili á sér. En nú
var hann farið að gruna að ekki
væri allt með felldu um þessi
börn og spurði þessvegna blátt
áfram: „Eruð þið kannski
Huldufólk?
Þau kinkuðu öll kolli og telp-
an hló glaðlega. Drengirnir voru
aftur á móti alvarlegir, og sá
stærri svaraði fyrir þau öll: „Ég
heiti Mahem og þetta er Elías
bróðir minn, en systir okkar
heitir Ingilín."
Jonni rétti nú fram hönd sína
í kveðjuskyni; hann langaði til
að kynnast þessum börnum og
verða vinur þeirra, því að móðir
hans hafði sagt honum frá
Huldufólkinu, sem hún hafði
kynnst í bernsku, og hann vissi
að það var gott fólk. En Mahem
hristi höfuðið og sagði: „Þú get-
ur ekki snert okkur, af því að við
erum í öðruvísi líkama en þú.“
Máli sínu til sönnunar rétti
hann einnig fram hendina, og er
Jonni reyndi að taka í hana varð
ekkert fyrir nema loftið tómt.
Þetta undraðist hann stórlega,
en minntist þess þá, að móðir
hans hafði einhverntíma sagt
honum að mennskir menn gætu
ekki snert huldufólkið nema í
draumi eða leiðslu.
„Þetta var nú heldur lakara,"
varð honum að orði. Hann hló
vandræðalega. En þótt hann
yrði fyrir vonbrigðum, hugsaði
hann sem svo, að betra en ekki
væri þó að heyra þau og sjá.
„Getum við samt ekki leikið
okkur saman?" spurði hann ei-
lítið ráðvilltur.
Að þessu sinni svaraði telpan:
„Jújú," mælti hún áköf. „En þú
verður bara að sofna fyrst."
„Sofna?“ hváði Jonni. „Það
var þó skrítið!“
„Ékkert skrítið við það,“ sagði
nú yngri drengurinn, Elías. „Og
þetta er enginn vandi, við getum
hjálpað þér til þess. Leggstu
bara útaf hérna í grasið."
Jonni gerði eins og fyrir hann
var lagt, var þó hálfsmeykur við
þetta og hafði dálítinn hjart-
slátt. En telpan sagði blíðlega
að hann skyldi ekkert vera
hræddur, þetta væri alveg
hættulaust. Og er hann hafði
lagst niður, komu þau öll til
hans og settust hjá honum.
Eldri drengurinn lagði hönd
sína yfir andlit hans, og þótt
hann fyndi ekki neina snertingu
var þetta ósköp þægilegt, og von
bráðar færðist ljúf ró yfir hann.
Honum þótti sem hann væri að
sofna — en allt í einu sat hann
þarna glaðvakandi hjá börnun-
um oft sá sjálfan sig liggja sof-
andi T grasinu! Honum varð að
vonum talsvert bilt við, og hann
sagði skelfingu lostinn: „Hvern-
ig í ósköpunum stendur nú á
þessu? — Af hverju er ég orðinn
tveir — eða er ég kannski dauð-
ur?“
„Nei, sussu nei, þú ert bráðlif-
andi, og nú getum við heilsað
þér alminnilega! Komdu bless-
aður og sæll!“ Mahem rétti hon-
um hönd sína, og nú var engin
fyrirstaða á því að hann fyndi
handtakið, sem var þétt og inni-
legt.
„Nú geturðu líka komið inn til
okkar og við getum leikið okkur
saman," sagði litla stúlkan og
hló sínum glaða hlátri.
Jonna varð litið upp í hlíðina,
en þar var allmjög umbreytt:
byggð og bústaðir alla leið upp á
brún, blóma- og trjágarðar
kringum húsin, er flest voru
fremur lítil, en máluð í allskon-
ar fögrum litum, með stóra
glugga, er snéru út að dalnum.
En þar á flatlendinu sá hann
nokkra reisulega bæi, er sumir
6