Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1972, Side 16

Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1972, Side 16
1 I t : t H T™ U kSUþ' j IþíN MmM; - §P!!Pt»i K Hd A«5;l RW€>- s Lbs>‘ TÉ5 = U I.R pk- UM S&í Misf 8| |HHÉB RR'Ð AAÍ | j 1 1 s HÝR2- RR iMfó'ó. jL_ FUCxL- 1 Tflá .. 1101131] KVÆÖI PLV'T- IRlMlJ mRi < $EFAK yfrk:- fær/ | cao.- lec«uR ui tJftÞ- l (VT/V/ TbVN FLJói flTALD 5K-ST ÍKFi. þfjUT 'P 5' KfNT H 'dPB' 'OTT- IFM i Sicóu S£F FA MOA- MðRK- V 1 N O' URIWW FUkL- JjsfiY FfRUNJ- í F/JI FoR- NAFN DRVKk URIfJM 5 khrt:- CntiPdrt FAHGfl- BöR KbM- ftsr L'itr- flMÍ* Hur- IRN H-Rd NePW KRPfJ JKÍT4R F MO" |K& \AVNT FAUA PM.K- 1 N M 5NÚ- 1N N S&Rhlj; FLSKA íRíÐte Lew\t> VéhK- F/ER' FLJOT- U flu©- FLULA Kvew- hffíFR lam HLUTAÖ eiGAMfcl £LO- iTÆi>\ \lihim n&n HU6AK þU(2.E>- uR ■ 6 M D- » M 0. Dou\ ' LR/JÚ ÍMA'- O R£> Uuö k m Ð - F£LrLZ 1 nJ ÍX P,n.tmR 1 Kv^Kf- KAFfl ■ F U 0 L' F\R J lýLfíi- RO- EFL[ ULEYT- UN R KROSSGÁTAI m lesbókarI MORGUNBLAÐSINSI krossgátu 7V uCst ÍS 2 t'n*- B n**0 jrVffk’ Ift && l/Jft m «!!? OVR SL 'jn» SV&- M r)V,, -4-5» -J- Ð R fl U ú u K H E i 5 Æ Vc 1 R 1; a K K ÍLua. IADIB 0' U LANO' ft N 1 Ézío A F L A \ Vowpn IMPj F ú L 'fMCat, KifoFP A £ L 1 1 o L U U 5 U D D « g L 1 N A R 1 N N L A' N (in- D K h ■Ás'zL. s K Ý R FftL- (NK D u L 1 N N g 1 N N A N SdNl- nti. M N YcRU- íia T R U K K U K Þróri ft i> U R L V NAFfl 1 N A kAKlJ 1 /N N A 6 A\ A' é U A R u T J A*n K N E T T 1 N Á N A £ L l F L Á N D \ K s 0' N N 1 i? K U L ú* A s> N A K M A 1 s> A R nhflri A N A MN.Kr A •D Kcki- A'>r N A' L ö N L. Á* 1 * * * N RN? L r K A ■R iwk- iöFT N Ý' R -aj sriTA K u Hac.f<- fl D- & R fc 0 D ö') íiirv Utug ■£: L u N Ge 1 N N éWfA A R K YAÚTi- h'R. A d A R. END- IRU 1 H a œ u L N) Á5 L SK.vr. A N N A ■R A' L F u R 1 'iK/tD ua. N /£ i N- 1 K- ft«F- L£l»« A' N A F N A P A' I- N1 \>: úfl. d A K N Sa N K R 0' N A K N A tnn»- L A 9 9 1 K N- BT- url- á; R. Á 1 N Hinn umdeildi turn Framh. af forsíðu. Það hefði að sjálfsögðu mátt reisa eina myndastyttu til viðbót- ar og hafa Hallgrim frakkaklædd an eins og hina. Það má líka stuðla að því að verk hans lifi með þjóðinni og á þann veg verð ur skáldið bezt heiðrað. Þriðji kost urinn er að reisa veglega kirkju til minningar um sálmaskáldið í Saurbæ — og nú má það kallast vel á veg komið. Slíkt framtak er góðra gjalda vert, hvort sem stór- eflis steinsteypubákn er svo mjög i anda Hallgríms Péturssonar. Hann tekur vonandi viljann fyrir verkið, ef hann hefur hugmynd um tilstandið. Um hríð höfum við vanizt því að sjá turninn á '-;r' ■■ ■'Arn 'in'l- gríms gnæfa yfir borgina. Það er næstum því sama hvar maður er niðurkominn; turninn sést gnæfa uppúr Skólavörðuholtinu og hann bendir stuðlabergsoddi sínum til himins. Sjaldan hefur ein bygging farið af stað með svo fáar heillaóskir í veganesti. Kirkj- an og einkum og sér i lagi turn- inn, mæltust illa fyrir. Þetta átti að misþyrma allri borginni, þessu snilldarverki í byggingarlist sam- tímans. Kirkjan átti að rugla hin- ar viðkvæmu komposisjónir og jafnvel að skyggja á Esjuna, sem var verra en nokkuð annað. Sam- kvæmt rétttrúnaði arkitekta var þar að auki hneyksli að byggja slíka byggingu á síðari hluta tutt- ugustu aldar. Hún var samansafn af mörgum stiltegundum og þar að auki andstyggilega þjóðleg á köflum. Þar var víst átt við stuðlabergsformin í turninum. Vera má, að Guðjón Samúels- son hafi ekki verið nægilega sleip ur í einstefnuakstri stíltegund- anna. En ungur arkitekt, sem starfar erlendis, hefur sagt mér, að hann sé eini islendingurinn, sem nefndur sé á nafn í öllum þeim fræðum, sem nemar í arki- tektúr lesa. Þrátt fyrir allt, finnst mér að íslenzkur arkitekt hafi ekki ennþá teiknað skárri bygg- ingar en Sundhöllina og Þjóðleik húsið. En það er vitaskuld smekksatriði. Og þótt þessi hús hafi tekizt vel, er ekki þarmeð sagt að turninn á Hallgrímskirkju sé neitt meistarastykki. Vel má vera, að hann sé forkastanlegur út frá lærðum sjónarmiðum í byggingarlist. Og þó er mér það mjög til efs. Guðjón Samúelsson sló á ýmsa ólika strengi í form- sköpun sinni og nægir að benda á, hvað turninn á Laugarneskirkj unni er ólikur þessum. Trúlega má segja Laugarneskirkjunni það til hróss, að hún sé öll útfærð I einum stíl. Þá er það gott og blessað. Funkisstíll Laugarnes- kirkjunnar er ólíkt meira í sam- ræmi við þær línur, sem nú sjást ævinlega í nýjum byggingum. En það er aðalsmerki hvers góðs listamanns, að hann rigskorðar sig ekki við formúlur. Hann leyfir sér að gera frávik og brjóta þær reglur, sem lærðar eru á skóla- bekk. Hvað skyldu margir af stór meisturum í myndlist samtímans hafa þverbrotið þær reglur, sem þeir lærðu í akademíunum? Eða öllu heldur: Hvað skyldu þeir vera margir, sem ekki hafa gert það? Húsameistari, sem hefur teikn- að Laugarneskirkju, Háskólann, Sundhöllina og Þjóðleikhúsið, get ur tekið sér skáldaleyfi burtu frá formúlunum þegar honum sýnist. Hann lætur ekki skólabækurnar ráða ferðinni, þegar kirkja til minningar um séra Hallgrím í Saurbæ er á teikniborðinu. Auðvitað er alltof snemmt að dæma um, hvernig kirkjan verð- ur. En turninn setur óneitanlega svip á bæinn og skuggarnir í stuðlabergsformunum eru falleg- ir, þégar sólin skín. Sumir hafa fundiö það kirkjunni til foráttu, að hún stendur uppi á hæð og gnæfir þeim mun meira yfir borg- ina. En ætli þeir boðberar flatn- eskjunnar yrðu ánægðari, ef allar þyggingar borgarinnar, sem eitt- hvað ber á, væru komnar niöur í kvosir. Engin falleg borg er þann- ig byggð. Þvert á móti skarta hin- ar fegurstu borgir mörgum og ólíkum turnum. Andstæðingar Hallgrímskirkju í þessu formi og á þessum stað, segja að ef til vill megi svo illu venjast að gott þyki. En ég held, að það eigi ekki við hér. Þegar búiö verður að fjarlægja vinnu- pallana frá turninum, verður hann svipmikill og fagur við enda Skóla vörðustígsins og bregður stórum svip yfir Þingholtin og raunar borg ina alla. Gísli Sigurðsson. Um Skémann og fleira Framh. af bls. (i smíði það, er af því má skilja, að þar hafi þess konar þjóð farið, er Vínland hefir byggt og Grænlendinigar kalla Skræl'mgja". Af þessu virðist mega ráða, að engir Skrælingj- ar hafi þá verið i eystri né vestri byggð. En þá hefir Ei- ríkur hliotið að kynnast þeim á þe'm þremur árum, sem hann var að kanna landið, en þeir siðan flúið af því að þe'm hafi ekki litizt á gestina. Af orða- laginu í frásögn Ara mætt vel skilja, að þær minjar Skræl- ingja er grænlanzku landnáms mennirnir fundu, hafi ekki verið gamiar. Hér er þá um nýtit rannsókn- arefni að ræða. Mér v 'tan'.ega hefir engum hugkvæmzt að „skémaður" sé íslenzkun á nafninu Shaman. 1 orðabók Árna Böðvarssonar segir að skémaður þýð’:: trúður, blekk- ingamaður eða hræsnari. Hjá Dönum hefir nafnið líka verið þýtt: Hykler (þ.e. hræsnari). Ekki veit ég eftir hvaða leið- um menn hafa fundið þessar merkingar í nafninu. Útcefandll ll.f. Árvakur, Reykfuvik Framkv.stJ.: llaraldur Svelnsson Kltstjórar: Matthlas Johannesscn Eyjólfur Konr&ð Jónsson Aflstoðarrltstj.: Styrmlr Gunnarsson RltstJ.fUr.: Gisll Slcurösson Auglýslngar: Árnl Garðar Krlstlnsson Kltstjórn: Aflalstnctl 6. Bíml 10100

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.