Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1966, Blaðsíða 7

UM SKIPULAG HERSINS.
J. Hjálpræðishernum er mögu-
legt fyrir alla að komast áfram í for-
ingjastiganum. Og konur eru jafn rétt-
háar og karlmenn í öllum
störfum. Þarna kemur fram,
hversu áhrifamikil Catherine Booth
var á sinni tíð. Þetta er auð-
vitað megin orsökin til þess, hversu
margt kvenfólk hefur fylkt sér undir
xrieiki hersins til foringjastarfa.
Sunnudagaskólabörn á ísafirði á ferðalagi árið 1926.
Eftir Kolbein Þorleifsson stud. theol,
Þegar hermaðurinn vígist, geng
ar hann undir hermannaheitið, sem
fólgið er í-16 greinum. Þær skiptast í
játningu og heit. í játningunni ér lögð
áherzla á trúna á þríeinan Guð, á Hjálp-
ræðisherinn sem sköpunarverk Guðs,
nauðsyn iðrunar, trúar og endurfæðing-
ar til að verða freisaður af náð, að allir
geti orðið hólpnir, möguleiki fráfallsins
sé fyrir hendi, innblástur Ritningarinh-
ar, á fullkomna helgun, upprisu líkam-
ans, almennan dóm við enda heims, ei-
lifa sælu réttlátra og eilífa refsingu
hih'na óguðlegú. — Heitin byrja við 9.
grein. Þar segja menn skilið við nautn-
ir þessa heims, áfenga drykki og skað-
leg nautnalyf. Mönnum er sagt að vera
sannorðir, réttlátir í störfum. Hlýðni er
krafizt við Hjálpræðisherinn. Undir
þetta skrifar síðan hermaðurinn af
frjálsum vilja. — Vígsla þessi fer fram
uhdir fána hersins.
Óbreyttir hermenn og undirforingj-
ar eru óiaunaðir og sinna sínum borg-
araiegu störfum jafnframt. Þeir, sem
óska að gerast foringjar, ganga á 2 ára
foringjaskóla, og er námið óslitið. Síð-
an halda þeir til starfa sem aðstoðarfor-
ingjar og taka jafnframt þátt í þriggja
ára bréfaskóla. Aðaláherzia er lögð á
biblíufræði. Prófið er fólgið í samkomu-
stjórn. Einkunnir eru gefnar í eftir-
íarandi námsgreinuni: Söngvavali, vali
tónhæðar fyrir söngvana, framsöguræðu
íyrir samskotum, auglýsingu um næstu
samkomur, getu til að flytja hjálpræð-
isræðu og leiða bæn. Þessir foringjar
verða sxðan á launum hjá hernum, að
vísu lágt launaðir. Gerð er krafa til
hlýðni og fórnarlundar. í þessu er fólg-
inn styrkur Hjálpræðishersins.
Foringjatitlarnir eru eftirfarandi:
Reynslulautinant — lautinant (2. og 1.
gráða) — kafteinn — senjórkafteinn —-
majór — senjórmajór — brigader — of-
urstlautinant . ofursti — kommandör-
— hershöfðingi.
Eins og gefur að skilja er Hjálpræð-
isherinn ekki alveg laus við samkeppni
um tignarstöður, fremur en aðrar her-
stofnanir. Geta stundum komið dökkir
drættir í starf þeirra af þeim sökum. .
Herinn hefur einnig sín eigin heið-
ursmerki. Er um að ræða tvö stig: Orðu
stofnandans, frá 1917 (Salvation Army
Order of Merit) og Orðu hjálparstarfs-
ins (The Order of Distinguished Aux-
iliary Service) frá 1941. Tiltölulega ný-
lega kom Hjálpræðisherinn á Englandi
á fót kvikmyndaverðlaunum (að fyrir-
mynd óskars-verðlaunanna), þar sem
sú kvikmynd er verðlaunuð, sem bezt
vinnur að eflingu þeirra grundvallar-
atriða, sem herinn berst fyrir. Verðlaun-
um þessum er úthlutað árlega. P>rst
vpru verðlaun þessi afhent 1957 fyrir
kvikmyndina „Boðorðin tíu“.
Búningur hermannanna var fyrst tek-
inn í notkun 1879. Hann skapar sérstaka
hópvitund meðal hermannanna, og
Diakonissan Jensína Jensdóttir á gam-
als aldri.
stuðlar sumpart að þvi að varðveita þá
í trúnni. Engum einstaklingi er leyfilegt
að gera breytingu á útliti búnings síns.
Þegar maður snýst til trúar hjá hem-
um, er hann umsvifalaust hVattur 411
að vitna. Hann er settur í eitthvert starf.
Þetta fann hershöfðinginn, að hafði
geysilega þýðingu við að reisa fallna
menn og gera þá að nýtum borgurum.
SEINNI HLUTI
Grundvallarhugsunin að baki þessu er
þessi: Notaðu þær litlu leifar, sem eft-
ir eru af nýtilegu framtaki í þér, og
ávaxtaðu pund þitt. Þetta hefúr verið
kallaður vinnu-eþos.
J ’ íslenzka Herópinu 1898 getur
að líta eftirfarandi setningu, sem enn í
dag getur verið gjaldgeng á hersam-
komum hvar sem er utan íslands:
„Seinna um kvöldið lét kafteinninn
þeyta flugeldum og skjóta fallbyssú-
skotum og yar þejm kyeðjum svarað
með byssuskotum úr ]andi“„ Menn skulu
ekki halda, að hér hafi verið um vel-
vopnaða menn að ræða á veraldlega
Herkastalinn. Gesta. og sjómannaheimili Hjálpræðishersins í Reykjavík. Upp-
thaflega teiknaffur af Einari Erelndssyni, byggingameistara, — síffar byggt ofan
á hann.
vísu. Þegar sagt er, að þeytt hafi verið
flugeldum og skotið fallbyssuskotum, er
líklegast, að um hafi verið að ræða
söngva og hallelújahróp. Byssuskotin úr
landi hafa áreiðanlega verið undirtektir
hermanna með amen- hrópum. Þessir at-
burðir áttu sér stað á Vestfjörðum. Eins
og sjá má af þessu, tekur herinn
upp tungutak hermanna í venju-
legum hernaði til að lýsa starfsemi
sinni. Þarna er talað um stórskotaliðs-
árásir, tangarsóknir, að ógleymdum
skæruliðaárásum, sem íslendingar mega
þekkja frá samkomum í kvikmyndahús-
um víða um land. Syndarinn liggur
undir stöðugum skotárásum. Hermenn-
irnir sitja um hann eins og leyniskyttur
með bænum sínum.
Búningurinn, húfan og fáninn og
skjaldarmerkið eru einkennistákn hers-
ins. Meta hermennirnir tákn þessi mjög
mikils. Um einkennisbúninginn hefur
áður verið talað. Fáninn er í þremur
litum: rauðum, gulum og bláum. Rauði
liturinn táknar blóð Jesú, guli liturinn
eld Heilags anda, blái liturinn hreinleik
sálarinnar. Skjaldarmerkið ber lausn-
arorð hersins: Blóð og eldur. Yzti hring-
urinn er settur tindum. Það er sólin,
líking elds og ljóss Heilags anda. Yfir
krossinum er stafurinn H, sem táknar
hjálpræðið. Sverðin sem liggja í kross
tákna hjálpræðisstríðið. Kúlurnar, sem
eru punktar inilli tveggja hringa, sann-
leika fagnaðarerindisins. Kórónan efst
minnir hermennina á launin, sem þeim
eru búin á himnum. Takmark baráttunn-
ar er að vinna heiminn fyrir Krist.
Málgagn hersins er Herópið (The War
Cry). Kom það fyrst út 1879. Er það
gefið út alls staðar þar, sem herinn hef-
ur starf. Bárnablað héfur herinn líka
gefið út. Það er Ungi hermaðurinn.
Fjár til starfsins er aflað með samskot-
um á hverri samkomu. Booth gamli leit
á það sem góðan sið að gefa. Þess vegna
yrði að ala upp hermennina í þeim góða
sið, . Allur. sá aragrúi hátíða, sem hald-
inn er .hjá Hjálpræðishernum, er bein-
línis miðaður ;við fjársafnanir. Samt er
aðalfjáröflunarleið Hjálpræðishersins
víða um lönd sjálfsafneitunar-vikurnar.
A þeim tíma er safnað til starfseminnar
ógrynni fjár..
Aðalstöðvar Hjálpræðishersins eru í
Lundúnum. Þar koma saman allir þræð-
ir hins mikla starfs. Þar eru hin ýmsu
ráðuneyti til húsa (fjármálin, utaiirík-
ismálin, ritstjórn, tónlist.) Starfssvæð-
um er skipt í umdæmi (territorium),
sem stjórnað er af kommandör eða of-
ursta. Hverju umdæmi er skipt í deildir
(divisio), t.d. Island - Færeyjar. Hvérri
deild er stjórnað af deildarstjóra. Hver
deild skiptist í flokka, (corpus), sem
stjórnað er af kafteini eða lautinanti.
Flokkarnir hafa sóo ýmsar svéitir innan
sinna vébanda: heimilasamband, barná-'
hermenn, drykkjumannasveit og fléíra.
Lúðrasveitin er næstum ómissandi þátt-
ur í hverjum flokki.
Eitt af því, sem einkennir Hjálpræð-
isherinn, er tillitssemi gagnvart öðrum
kirkjudeildum.
F
i-íkki má skilja svo v.ið þennan
þátt, að ekki sé getið um þrjá einkenn-
andi þætti í starfsemi hersins en það
er Hallelújabrúðkaupíð, útför hjálp-
ræðishérmanns og skriftastóllinn,
bænabekkurinn.
Um fyrstu atriðin verður að geta þess,
að þau eru frá upphafi miðuð við vitn-
isburðagildi þeSsara athafna. Hallelúja-
brúðkaúpið á sér stað eftir venjulega
hjónavígslu. Það er mikil fagnaðarhá-
tíð, þar sem brúðhjónin heita hvort
öðru og hernum ævilöngum trúnaði.
Þegar látinn hermaður er kvaddur,
er litið á það svo sem hann sé hafinn tií
dýrðarinnar. Þess vegna fer fram vitn-
isburðasamkoma við gröf hans. Minn-
ingasamkoman um kvöldið er fólgin í
viinisburðum og lofsöngvum. Fáninn er
sveipaður hvítum böndum. Þaðan er
Framhajd á bls. 13.
1. ímai 1966
LESBÖK morgunblaðsins 7