Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1954, Blaðsíða 22

226
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
geta boðið venjulegri Himalaya-
klifurtækni byrginn. Þó að hæðin
sé vitanlega erfið, að því er þessa
tinda snertír, er það samt ekki hún,
sem þvergirðir fyrir framrás sækj-
endanna. Þarna eru mörg fjöll, sem
eru svo torfær, að ómögulegt
mundi reynast að klífa þau í yfir
8000 metra hæð. En af því að hæð-
in er minni getur klifurgarpurinrf
neytt tækni sinnar til að komast
yfir erfiðan skriðjökul, upp bratt-
an hamravegg eða eftir hvassri egg.
Það er í þessari hæð, sem maður
getur notið hinnar miklu ánægju
klifursins í stórfengari og harð-
leiknari fjallaveröld.
Þriðji flokkur Himalayaleiðangr-
anna hefur það aðalmarkmið að
finna ný fjöll. Þessir leiðangrar
verða að ýmsu leyti mest lýandi,
en veíta hins vegar ef til vill mesta
ánægjuna. Þeir útheimfa að mað-
ur beri mjög þunga byrði yfir leið-
ir, ser. *o oft eru bæði erfiðar og
hætt v ir. Hér er líka þörf mik-
illar 1 i í því að kunna að velja
beztu ðina, líka þarf mikinn
tækni n dugnað, en umfram allt
eru gerðar miklar kröfur til þess
að maðurinn hafi ráð undir rifi
hverju og sé úrræðagóður. Óvænt
atvik geta orðið til þess að matar-
birgðir og eldsneyti fari forgörðum
og fónn snúist á svipstundu upp
í beiska baráttu fyrir lífinu.
Hver flokkurinn þessara þriggja
hefur til síns ágætis nokkuð. En
leiðangurinn sem við gerum út í
ár telst til beggja síðastnefndu
flokkanna.
Rannsóknarsvæði
leiðangursins nýa
Hér um bil 32 kílómetra í loftlínu
austur af Everest eru tveir risa-
vaxnir tindar, sem heita Makalu I
og Makalu II, og .milli þeirra og
drjúgan spöl suður á bóginn er
fjöldi jökulskalla og dulinna dala.
Þetta svæði vissu menn yfirleitt
ekkert um fyrr en 1951, er okkur
Eric Shipton tókst eftir talsverða
erfiðleika að komast upp í hátt
fjallaskarð, en þaðan var hægt að
sjá inn í Hongudal, sem er stór
dalur og fullur af skriðjöklum. Við
gengum niður í dalinn og komumst
upp í skarð í fjallshryggnum fyrir
austan hann. Þar sáum við yfir
miklar víðáttur með tindum, stór-
um hjarnbreiðum og bröttum
skriðjöklum og bak við þetta allt
gnæfðu Makalutindarnir.
Við höfðum ekki nauðsynlegan
útbúnað þá til að geta haldið áfram,
en þegar við snerum aftur bund-
um við fastmælum að kanna land-
ið einhvern tíma síðar, allt austur
að rótum Makalutinda. Þessi stutta
ferð varð merkilegur atburður í lífi
mínu. Ekki aðeins vegna þess að ég
fékk tækifæri til að sjá ókunnugt
landsvæði fyrstur manna, heldur
líka vegna þess að ég var í för með
Eric Shipton — líklega mesta land-
könnuði Englendinga nú á dögum,
manni sem var orðin þjóðsöguhetja
á Nýa Sjálandi og meðal allra klif-
urgarpa, fyrir það hve mikill fjall-
göngumaður hann væri.
Við fengum tækifæri árið 1952.
Brezki leiðangurinn til Cho-Oyu
komst ekki að aðalmarkinu og
skifti sér í smærri deildir, er skyldu
klifra í fjöll og kanna landið. Eric
Shipton, Charles Evans, George
Lowe og ég fórum ásamt hóp
af Sherpa-burðarmönnum yfir í
Hongudal og áfram austur í skarð-
ið okkar áleiðis til Makalu. Við
höfðum bækistöð hátt uppi í fjalli
og gengum þaðan á þrjá tinda, sem
enginn hafði komið á áður og síðan
niður á Barun-skriðjökulinn mikla,
fyrstir manna. Komumst við efst
upp í jökulinn áður en monsun-
vindarnir byrjuðu með mikilli snjó
-komu, en við urðum að snúa við
yegpa ; þess - að við vorum orðnir
matárlitlir. Ökkur kom saman um
að reyna að komast niður Barun-
dalinn, þó við hefðum ekki hug-
mynd um hvernig landslagi var
háttað þar og hvernig snjóalögin
voru þar niðri í giljum og gljúfr-
um.
Þegar við vorum loksins komnir
skriðjökulinn á enda tók við sann-
kölluð paradís. Við gengum marga
kílómetra glórautt haf af samfelld-
um breiðum rauðra azalea-blóma.
Gegnum breiðu monsúnvindský-
anna sáum við öðru hverju inn í
afdali með ósnortnum skriðjöklum
og hring úr ísi þöktum tindum. —
Barun breyttist smám saman í U-
myndaðan dal með þéttvöxnum
barrskógi. Niður snarbrattar hlíð-
arnar steyptust óteljandi smáfoss-
ar, eins og hangandi silfurþræðir á
svörtum grunni. Þetta er fallegasti
dalurinn sem ég enn hef séð.
Þegar við komum lengra niður
á við tóku við djúp heljargljúfur,
sem þvergirtu fyrir að lengra yrði
komizt. Við urðum að snúa við og
krækja upp í 4000 metra hátt f jalla-
skarð og þá leið komumst við úr
dalnum og vestur yfir fjallgarðinn.
Hér var rhododendron í fullum
blóma og í grasi vöxnum hlíðun-
um, sem fyrir skömmu voru komn-
ar undan snjó, var samfelld voð af
prímúlum, með öllum regnbogans
litum. Þegar við fórum um skarðið
sáum við sem snöggvast inn í Iswa-
dalinn.
Efst í dalnum sáum við mikla
skriðjökla og háa tinda og við lent-
um í kappræðum um hvernig þetta
svæði samrýmdist þeir^i heildar-
mynd, sem við höfðum hugsað okk-
ur af þessu lélega mælda svæði.
En við fórum úr Barun í þeirri
sannfæringu, að þarna væru ágæt
svæði til að kanna og klifra á.
Nýi leiðangurinn
og hlutverk hans
Leiðangur okkar í ár á að kanna
Barun, og hann verður undirbúinn
af New Zealand Alphine Club. En