Lesbók Morgunblaðsins - 12.08.1945, Blaðsíða 8

406
LESBÓK MORGtlNBLAÐSINS
— Fyrstu Alþingiskosningarnar
Framh. af bls. 403.
Möllers lyfsala, átti hús það í Aust-
urstræti (reist 1833), er Pjetur bisk-
up Pjetursson bjó síðar i; þar var
verslunin Godthaab (Thor Jensen)
lun aldamót, en eftir brunann mikla
1915 reistu Nathan & Olsen þar
stórhýsi það sem nú er Reykjavík-
trr Apótek.
Stefán Gunnlaugsson bæjarfógeti
reisti hús í Ingólfsbrekku; það hús
stendur enn (Amtm annsstígur 1)
með viðbót, er Guðmundnr landlækn
ir Bjömsson ljet reisa sunnan við
það.
Af kjósendum eru 13 kaupmenn
(þar með talinn lyfsali og veitinga-
nraður, en hann var áður ver&lnnar-
stjóri), 5 embættismenn, 5 iðnaðar-
menn og 1 „utanbúðarmaður", 17
eru íslenskir.
í Reykjavík var kjörfundur 17.
sept. 1844. Kosning fór þannig
fram, að hver kjósandi nefndi tvo
menn til þingsetu, þó að ekki skyldi
kjósa nema einn, enda var sá, er
næatflest atkvæði hlaut. kjörinn
varaþingmaður kjördæmisins: „Sjer
hver sá, er atkvæði greiðir nefni
tvo menn, er kjósast mega, og bæti
því við, er annars þarf til að ein-
kenna þá -------—.“ Vegna þessa
tiplar títt að sjá,
svo talið engir fá.
Samt má rekja förin frek
hjá falda þörfustu tvinna fold,
voð meðan vermir hold.
Þorsteinn fór til Anieríku og
drukknaði í Winnipegvatni stuttu
eftir útkomuna.
Þetta er sýnishorn af hagmælsku
þéirra, sem hvergi koma við sög-
ur, En niðji eiimar þessara systra
ber nú ægishjáim yfir öll íslensk
Fóðskáld á okkar tíma, sem er
Davíð Stefánsson frá Fagraskógi.
H. J. E.
koma fram við talningu helmingi
fleiri atkvæði en kjósendur eru, sem.
neyta kosningarrjettar. Engir á-
kveðnir i'rambjóðendur voru, eins
og síðar varð, heldur mátti nefna
hvern þann manu, er kjörgengurvar
í kjördæminu. en með því að hugs-
ast gat, að kjósandi væri ófróður
um kjörgengi manna, segir í tilskip-
uninni, að „kynni nokkur að kjósa
þann mann. seni ekki má kjósast, á
kosningarstjórnili að skýra honum
fró því, er við þarf, og láta harm
vita, að hann megi velja að nýju.“
Átti kjósandi )>á að vík.ja frá, svo
að hann gæti hugsað sig nra, en
kjósa svo síðar á kjörfundinum.
Kjörstjórn grriddi l'yi’st atkvæði. en
síðan voru lesin nöfn annarra kjós-
enda eftir kjörakránni, og nefndi
þá hver og einn þá menn, er hann
vildi kjósa.
Tuttugu kjósendur neyttu kosn-
ingarrjettar sins í þetla skipti.
Tveir voru í Daumörku, Pjetur
Jónsson Petersen og Ditlev Thom-
sen, en tveir komu ekki á fundinn,
án þess að forfalla sje getið, Þor-
steinn kaupm. Jónsson og Thomsen
veitingamaður, hinn síðarnefndi
andaðist skömmu seinna og hefir
ef til vill ekki getað sótt fundinn
vegna sjúkleika.
Atkvæði fjellu þannig, að dr.
Sveinbjörn Egilsson stíðar rektor,
hlaut 15 atkvæði, Árni stiptsprófast-
ur Helgason í Görðum 11 atkv.,
J’orsteinn kaupjn. Jónsson 8, Pjetur
,J. Petersen 4, Jlannes St. Johnsen
1 og „Agent II. G. Jensen í Flens-
borg“ (annar eigandi svonefndrar
Flensborgarverslunar) 1 atkvæði.
Sveinbjörn Egilsson hlaut því kosu-
ingu, en Árni stiptsprófastur var
kjörinn varaþingmaður.
Það er eftirtektarvert, að bæði
þingmaðurinn og varaþingmaður-
inn vonl utanbæjarmenn. Virðast
kjósendur hafa viljað vanda vel til
kosningarinnar og haft samtök um,
þar sem atkvæði dreifðust ekki
meir en þetta. Ekki er svo að sjá
sem kapp hal'i vcrið í kosningunni
milli fylgismanna Sveinbjarnar og
sr. Árna, þar sem 7 kjósendur kusu
þá báða. Einungis einn kjósandi,
Stetan bæjarfógeti, kaus hvorugan
þeirra. Er það kjósendum í Reykja-
vík til hins mesta sóma, hvernig
þeir neyttu atkvæðisrjettar síns í
fyrsta skipfi.
En þó að kjósendur kunni að
hafa haft viðræður um kosninguna
fvrirfam, hefir viðbúnaður þeirra
ekki verið það mikill, að þeir hafi
fengið samþykki Sveinbjarnar Eg-
ilssonar til þess að fara með um-
l>oð þeirra á þingi. Hann þvemeit-
aði sem sje að taka sæti á Alþingi,
og sat því varafulltrúinn, Árni
stiptsprófastur, á þingi sem fulltrúi
Reykvíkinga allt þetta kjörtímabil.
m
rí
— En sú rigniug. Og þeir sögðu
í útvarpinu í gær. að það vrði sól-
skinsveður í dag.
— Sagði .jeg ekki, að við þyrftum
að fá okkur nýtt útvarpstæki?
★
- Byssan ykkar, sagði undirfor-
inginn við dáta sína, er besti vinur
ykkar. J’’arið vel með haua, farið
með hana eins og hún væri konan
ykkár, þvoið hana upp úr olíu á
hverjum degi.
★
Maður braust nýlega inu í hjona-
skilnaðarskrifstoíu í IJrag og stal
— ekki peningakassur.um — hcl J-
ur skrá yfir „eldri efnaða? ekkj-
ur‘ ‘.