Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1942, Page 13
LESBÓK M0RGUNBLAÐ9IN3
397
Hluti af bæjarþilunum á Hallfreðarstöðum. Dyrnar til hægri á myndinni
eru bæjardymar og stofan þar til hægri er gamla stofan eða borðstofa
gesta. Til vinstri við bæjardyraar er gestastofan (stássstofan) og þar upp
yfir „salurinn" eða svefnhús gesta, með tveim lokrekkjum og bláum
himni. Baðstofan lá að baki framhúsanna og þó meira til vinstri handar.
pilin altaf rauðmáluð.
haldfæri á lítilli kænu. Við lent-
um í miklum þorski og hálffylt-
um kænuna á svipstundu skamt
undan landi. Síðan tók alveg fyr-
ir það, fengum ekki bröndu. Mjer
fór brátt að leiðast og stakk upp
á því við hann, hvort við ættum
ekki að hætta við svo búið. Hann
ansaði því ekki strax. En eftir
drykklanga stund fer hann að
draga inn færið og mælir um leið
þessa alkunnu vísu:
það er ekki þorsk að fá
í þessum firði;
en þurru landi eru þeir á
og einskis virði.
Jónas Hallgrímsson á ferð
— Sjera ólafur Indriðason á
Kolfreyjustað var allgott skáld?
— Hann fjekkst við ljóðagerð,
en var stirður. I formálanum við
ljóð föður míns segir Jón bróðir
hans, að hann muni hafa erft
skáldgáfuna frá föður þeirra, og
að sjera Ólafur hafi örfað Pál son
sinn til skáldskapar. Jeg tel þetta
mjög vafasamt ,og alrangt að
hann hafi örfað skáldhneigð föð-
ur míns. Sjera Ólafur var strang
ur við börn sín, einkum þau af
fyrra hjónabandi. Til marks um
það má nefna, að þau urðu altaf
að þjera hann, sem þá var títt.
Sjera Ólafur var Fjölnismað-
ur, sem kunnugt er. Þegar Jónas
Hallgrímsson var á ferð um Aust
urland skrifaði hann afa mínum
og bað hann að koma til móts við
sig að Dölum í Fáskrúðsfirði.
Pabbi bað föður sinn að lofa sjer
að fara þangað með honum til
þess að sjá skáldið. En sjera ól-
afur þvertók fyrir það. Þetta
bendir ekki til að hann hafi kært
sig mikið um að glæða skáldskap-
artilfinning sonar síns.
Þessa sögu sagði pabbi af sam-
fundum þeirra sjera Ólafs og
Jónasar þarna í Dölum. Jónas
tjaldaði í námunda við bæinn og
fjekk kaffi út í tjaldið. Stúlkan,
sem kom með kaffið, rjetti það
inn til þeirra og sagði: „Hana!“
Þetta þótti Jónasi lítil kurt-
eisi, og varð að orði, þegar hún
var farin: „Því gat ekki helvítis
stelpan eins vel þagað“.
Er pabbi var um tvítugt fór
hann að heiman og rjeðst í vinnu
mensku. Nokkrum árum síðar
birtust eftir hann erfiljóð í Ak-
ureyrarblaði. Er sjera ólafur var
að húsvitja kom hann á bæ, þd)*
sem blaðið með erfiljóðunum lá
frammi. Sjera Ólafur grípur
blaðið og les kvæðið, leggur það
síðan frá sjer og segir: „Hann
er skáld strákurinn. Hann er
meira skáld en jeg“.
Hestamaðurinn finnur Stjörnu
Eitt sinn var jeg á ferð með
föður mínum á leið suður í Skrið-
dal. Jeg var á Ljónslöpp, hann á
Stjörnu. Báðar eru kunnar af
kvæðum hans. Ljónslöpp var ætt-
uð úr Hornafirði.
Jeg hafði oft farið sömu leið
og þekti hvar faðir minn hleypti
hestum sínum á skeið. En Ljóns-
löpp hljóp altaf upp á stökk und-
ir mjer. Jeg spurði því að end-
uðum einum sprettinum hvernig
maður færi að því að taka í taum
ana og taka hestinn af stökki á
skeið. „Hvað er þetta, strákur.
Maður finnur það“. Eftir það
spurði jeg hann einskis um hesta-
mensku, enda erfði jeg hana
ekki, frekar en skáldskapinn.
Faðir minn var ákaflega glögg
ur á að velja góð hestefni, eins
og sagan ber með sjer um það
hvernig hann fjekk Stjörnu sína.
Það mun hafa verið sumarið
1871 að hann kom að Holti undir
Eyjaf jöllum, en þar var þá sjera
Björn Þorvaldsson, sonur hans
var Þorvaldur síðar pólití hjer
í Reykjavík. Þá sá hann þar
Stjörnu, veturgamalt tryppi, og
leist svo vel á hana, að hún leið
honum ekki úr minni. Sumarið
1873 sat hann á þingi. Þá á-
kváðu austanþipgmenn að fara
allir norðanlands heim að loknu
þingi. En faðir minn einn valdi
að fara sunnanlands, með það
fyrir augum, að klófesta nú
stjörnótta tryppið í Holti.
Hann stilti svo til, að koma
þangað seint á degi, svo að hann
yrði að gista þar. Var honum vel
tekið.
„Varaðu þig —“
Næsta morgun, er reka skyldi
heim hestana, spurði faðir minn
Þorvald um tryppið frá í hitteð-
fyrra. Þorvaldur kvaðst eiga það
enn. Bað faðir minn hann þá að
reka það heim með hestunum, og
var svo gert. Feðgarnir í Holti
fylgdu honum á leið. Og Stjarna
fjekk að hlaupa með, þegar lagt
var af stað, að bón föður míns,
svo hægt væri að sjá hvernig
hún gengi.
Áður en að því kom að feðg-
arnir sneru heimleiðir, drógust
þeir aftur úr samferðafólkinu
faðir minn og Þorvaldur. En þeg-
ar komið var á áningarstaðinn
hafði Þorvaldur látið tilleiðast að