Lesbók Morgunblaðsins - 17.04.1938, Blaðsíða 1
jmorðnnMaðsÍnð
15. tölublað.
Sunnudaginn 17. apríl 1938.
XIII. árgangur.
ÍM/oldwpiMtiBltJt b.f.
IVAN H. KRESTANOFF:
Páskarnir í Búlgaríu
f
Ymsir fagrir þjóðsiðir og venj-
ur, sem þeim fylgja, hafa
haldist hjá nokkrum þjóðum alt
vfrá því í heiðni og til vorra daga.
Iljer eru nokkrir þeirra, sem Búl-
garar hafa varðveitt.
Páskarnir.
í Vestur-Evrópu eru jólin aðal-
hátíð ársins. Hjá hinum heittrú-
uðu Slöfum, einkum Búlgörum,
eru páskarnir (á búlgörsku Velik-
den = Stóridagur) aðalhátíð árs-
ins. Laugardaginn fyrir pálma-
sunnudag, sem heitir Lazarus-
dagur, fara litlu stúlkurnar út
um þorpið með smákörfur á liand-
leggnum til að safna eggjum.
Þegar þær koma inn í húsin,
segja þær ekki orð, heldur standa
kyrrar uns húsimóðirin tekur eftir
þeim. Þegar húsmóðirin sjer þær,
gefur hiín liverri þeirra egg; síð-
an fara þær brott jafnþögular og
þær komu.
Þannig gengur ]>að fram að há-
degi. Ttm eftirmiðdaginn sama
dag koma þær saman á ný og
ræða þá um, í hvaða röð þær
skuli heimsækja þorpið á pálma-
suunudag. Þá staðnæmast þær í
miðjum húsagarðinum, áður en
þær ganga inn, og syngja einn
söng fyrir húsið og einn söng
fyrir hvern íbúa þess, síðan ganga
þær inn og gefa þá húsbændurnir
þeim egg og skildinga.
Nú byrjar dymbilvikan. Menn
undirbúa sig af kappi undir
páskahátíðina; umhverfis húsin og
inni í þeim, alstaðar er unnið af
kappi; húsfreyjan þvær og þurk-
ar frá morgni til kvölds, því alt
verður að vera hreint og fágað,
og öllum undirbúningi verður að
vera lokið á fimtudaginn. Þá eru
eggin soðin og lituð, og búnar til
í sambandi við munnmælin hinar
svonefndu kuzinaci eða páskakök-
ur. Hver fjölskylda býr til a. m.
k. tólf slíkar kökur, og vegur hver
þeirra 3—4 kg. Bakararnir eru
svo önnum kafn-
ir, að þeir vira
ekki lengur,
hvernig þeir
eiga að hafa
höfuðið. Þetta
er áhrifamesti
hátíðarsiður árs-
ins; öll þjóðin
gleðst og tekur
þátt í þessari
fornu hátíð
páskalambsins,
alveg eins og það væri á dög-
um Abrahams.
Jafnt þjóðsiðunum vaka
munnmælin í vitund þjóðar-
innar. — Fyrir þennan dag
verða allir' að fá ný föt,
skó eða eitthvað annað, því
hver og einn verður að klæðást Búlgarskur mjólkursali á leið til Sofia.
því besta, sem hann á völ á, til hátíðina, sem stendur yfir þrjá
að gera klæðnað sinn jafnfrá- daga, heilsast menn ekki með hin-
brugðinn hversdagsleikanum og um venjulegu orðum „góðan dag-
hátíðin er sjálf. Urn sjálfa páska- inn“, heldur með því að segja: