Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1932, Blaðsíða 2

22
LESBÓK MORÖUNBLAÐSÍNS
eru ekki síður nauðsynlegir sál-
inni en brauðið líkamanum. Hin
stórkostlega þróun kvikmynd-
anna, sem veita öllum stjettum
mannfjelagsins augnagaman og
lausn frá sjálfum sjer, er einn af
aðaldráttunum í svip hins nýja
tíma. Þæf flæma dapurlegar
hugsanir á brott á hverju kvöldi
í smæstu bæjum Evrópu og Am-
eríku. Og þetta gildir meira að
segja líka um sorglegar kvik-
myndir. I>ví að sorg, sem stefnir
að einhverju utan við okkur,
legst ekki í hug okkar til lengd-
ar.
Annað heilræðið: að hafast að.
Enski heimspekingurinn Ber-
trand Russell skrifar: „Ef jeg
les bækur vina minna eða jeg
hlýði á mál þeirra, þá liggur
mjer við að komast að þeirri
niðurstöðu að ómögulegt sje að
vera hamjngjusamur í þessum
heimi. En jeg uppgötva fljótc
að þessi hugmynd er tómur til-
búningur þegar jeg fer að tala
við garðyrkjumanninn minn“.
Garðyrkjumaður Russels er ekki
óhamingjusamur af því að hann
berst á móti kanínunum (og
kanske kanínurnar sjálfar gleymi
sinni eðlilegu bölsýni með því
að berjast á móti garðyrkju-
manninum,). Einhver hamingju-
samasti maður sem Russel hafði
þekt, var verkamaður, sem vann
að brunngrefti. Hann var sterk-
ur, hann átti að bora í gegn um
klappirnar, hann vissi að hann
mundi komast í gegn um þær að
lokum. Þarna er ein tegund
hamingju. Það er hamingja hins
mikla listamanns.
En það er ekki nóg til þess
að vera hamingjusamur að mað-
urinn hafist að. Hann verður
ennfremur að samræma athafn-
ir sínar þjóðfjelagi því sem hann
lifir í. Deilurnar slíta mannin-
um og auka á erfiði vinnunnar.
Á hann þá að afsala sjer frelsi
í hugsun og starfi? Engan veg-
inn, heldur fara eftir þriðja
heilræðinu: Velja sjer í dag-
legu lífi samvistamenn sem fást
við lík viðfangsefni og þú og
hafa áhuga fyrir störfum þín-
um. 1 stað þess að eiga í höggi
við ættingja þína, sem að þínu
áliti skilja þig ekki, og spilla
hamingju þinni í þeirri baráttu,
skaltu leita að vinum sem hugsa
eins og þú. Þetta varnar þjer
ekki að sannfæra hina vantrú-
uðu, en þú ættir að minsta kosti
að gera það með stuðningi þeirra
sem þjer eru andlega skyldir.
Fjórða heilræði: Ekki búa sjer
til vanlíðan með því að ímynda
sjer einhverjar skelfingar, sem
langt eru framundan eða ófyrir-
sjáanlegar. Fyrir jiokkurum dög-
um var jeg í skínandi sólskini í
einum skemtigarði Parísar, þar
sem börnin, gosbrunnarnir og
birtan Vörpuðu dásamlegum
gleðiblæ á alla hluti. Þar mætti
jeg manni, sem leið illa. Hann
var einmana á gangi, í þungu
skapi undir trjánum, sem fai-in
voru að gulna, og hugsaði um
hið ógurlega f járhrun, sem hánn
sagðist sjá fyrir árið 1935. „Er-
uð þjer frá yður“, sagði jeg við
hann. „Hver skrambinn veit
hvað verður 1935? Alt er erfitt,
og róleg tímabil eru sjaldgæf og
skammvinn í sögu mannkynsins.
En það sem kemur og það sem
verður mun áreiðanlega ekki
verða neitt líkt þeim ósköpum
sem yður órar fyrir. Njótið
augnabliksins, verið þjer eins
og börnin, sem ýta hvítum bát-
unum sínum út á pollinn. Gerið
skyldu yðar og látið guðina um
hitt“.
Hver maður á að hugsa um
framtíðina, hvar sem hann get-
ur haft áhrif á atburðina. Húsa-
meistarinn á að hugsa um fram-
tíð hússins sem hann reisir,
verkamaðurinn að tryggja e:' ■
sína. Þingmaðurinn að gera sjer
grein fyrir afleiðingum þeirra
fjárlaga sem hann greiðir at-
kvæði. En þegar maður hefir
tekið ákvörðun og afráðið hvað
gera skuli, þá á hann að gefa
huga sínum nokkura ró. Ekki að
æðrast út af gerðum sinum... Sá
sem gerði eins vel og hann gat
tekur rólega öllum aðfinslum.
Aldrei að gefa skýringu til að
rjettlæta sig, aldrei að kvarta.
Enginn skyldi ætla sjer þá dul
að reyna til að sjá fyrir þá stór-
viðburði sem eru komnir undir
svo ótölulegum orsökum að þeir
hljóta að sleppa undan útreikn-
ingum mannanna. Hvaða Frakki
hefði árið 1793 getað hugsað
sjer Napóleon? Hver 1807 St.
Helena? Hvaða fjármálamaður
árið 1925 núverandí gengi og
mátt franska frankans? Ham-
ingjusami maðurinn á að kunna
vel við sig í iðu örlaganna, eins
og vaskur sundmaður í bylgjun-
um.
Blindra hjálp.
Franskur verkfræðingur, Thom-
as að nafni, misti sjónina í stríð-
inu. Hann hefir nú gert uppgötv-
un, sem hann kállar „Photo-
Electrograph“ og er það áhald
fyrir blinda menn. Fullyrðir hann
að með hjálp þess geti þeir lesið
allar bækur (þótt þær sje ekki
með blindra letri). Hjer er mynd
af Thomas með áhalld sitt.
Ný koparnáma fundin í Sví-
þjóð.
Árið sem leið veitti sænska rílc-
isstjórnin nokkurt fje til þess að
rannsaka hvort ekki fyndist nýjar
námur í landinu. Árangurinn varð
sá, að auðug koparnáma fanst
skamt frá Boliden í Norður-Sví-
þjóð. Lagið, sem koparinn finst í,
er 4.63 m. á þykt og úr hverri
smálest af grjóti fást þar að með-
altali 14.8% af kopar.