Þjóðviljinn - 30.09.1979, Page 11

Sunnudagur 30. september 1979 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 11
pappírunum er ég þvi enn Dani.
Ég má ekki einu sinni taka þátt
I prestkosningum á Islandi.
- O -
Og meöan haustmyrkriB þéttist
fyrir utan gluggana segir Guö-
munda mér áfram frá æfi sinni;
um heimkomuna strax eftir striB.
Hún talar um árin tvö i Paris
(„ég söng hjá Madame Fourstier.
ÞaB var hún sem breytti mér úr
sópran i mezzó-sópran. Og þaB
var ekkí auBvélt!*') og fyrstu
óperuna sem flutt var meö
islenskum kröftum hérlendis.
— AB öllum söngvurum ólöstuö-
um, held ég aö aldrei hafi veriB
annaö eins búkett söngvara á
íslandi og á þessum timum, þeg-
ar „Rigoletto” var frumfluttur.
Nú vikur Guömunda aö
Amerikudvölinni 1953 — 59.
— Viö leituöum gulls og frægöar
i New York. Maöurinn minn fékk
þar vinnu, og ég æföi mig, ef hiö
gullna tækifæri mundi birtast.
Hins vegar byggist frægöin á rétt-
um samböndum, sem kosta aftur
á móti offjár i Bandarikjunum.
Og viö vorum alveg peningalaus.
En ég vann i Workshops, og þar
lærði ég ógrynnin öll af óperu-
hlutverkum og fékk ómetanlega
reynslu af aö syngja á sviöi. Ég
vann fyrst viö Broadway Grand
Opera Company. Nafniö var
drjúgt en uppfærslurnar voru Off-
Broadway, þeas. I leikhúsum á
hliöarstrætum Broadway. Og þaö
gerir gæfumuninn.
En einn góöan veöurdag, þegar
ég var aö fást viö eldhússtörfin,
hringir umboðsmaöur minn I
Washington og segist hafa komist
I samband viö Federation of
Churches. Ég eigi aö koma
undireins til Washington I prufu
fyrir útvarp og sjónvarp. Ég var
svo klæðalitil þá, aö mér hraus
hugur við aö fara i sjónvarpsupp-
töku, en vinkona min, sem var þá
stödd i New York, dubbaöi mig
upp frá toppi til táar: I minkapels
og stjörnuskó. Og þaö kom sér
vel, þvi aö haft var viö mig sjón-
varpsviötal, og prufurnar tókust
vel og þannig gekk þetta koll af
kolli, og eftir þaö haföi ég nóg að
gera. 1 útvarp og sjónvarp söng
ég eingöngu sönglög trúarlegs
eðlis, mest óratóriur.
íslensk kona, sem kom eitt sinn
i heimsókn til okkar, sagöist
halda aö hún væri aö veröa vit-
laus: hún hefði nefnilega opnaö
fyrir sjónvarp og séö einhverja
konu syngja „Heims ijm ból” á
islensku!
Sunday News valdi nafniö mitt
sérkennilegasta nafn ársins 1952.
En nafniö háöi aldrei söngferli
minum, heldur þvert á móti.
Margir vildu amerikanisera
nafniö en ég tók þaö aldrei i mál,
var allt of mikill Islendingur i
mér.
Guömunda segir frá Kanada-
feröum sinum, frá söng sinum I
Hvita húsinu, minnist á grammó-
fónplötuna sem hún söng inn á
1954 i New York („Hún er ennþá
til i Fálkanum, best aö nota tæki-
færið og auglýsa hana!”) og kem-
ur siðan aö Áfallinu.
— Þegar ég kom heim aftur, ég
var á beytingi milli USA og
íslands á árunum 1956 — 58, tók
viömikilvinna. „II Trovatore” og
„Carmen” voru færö upp i hljóm-
leikaformi i Austurbæjarbiói og
Einsöngvarafélagiö var aö setja
upp „Syngjandi páska”. A sama
tima feröaöist ég um allt Suður-
land og söng við undirleik Hall-
grims Helgasonar tónskálds. Ég
hélt að ég gæti boöiö röddinni
hvaö sem væri. Um þaö leyti sem
„Kiss me Kate” var aö koma upp
I Þjóðleikhúsinu, missti ég rödd-
ina. Ég lenti I ólýsanlegu sálar-
striöi og fékk læknishjálp bæöi á
Islandi og I Bandarikjunum og fór
einnig I talæfingar. Ég skánaöi
þaö mikiö aö ég gat sungiö I
tveimur sjónvarpsprógrömum og
nokkrum útvarpssendingum, en
öryggiö var horfiö, og ég vissi aö
röddin var endanlega brostin. Ég
lagði þvi sönginn á hilluna. A
sama tima skildi ég viö manninn
minn og flutti meö börnin til Dan-
merkur og kom ekki aftur til
Islands fyrr en 1968. Þá ákvaö ég
aö flytjast heim fyrir fullt og allt.
- O —
Ég kynntist Sverri Kristjáns-
syni veturinn 1971. Hann hafði séö
mig i sjónvarpsviötali og varö þá
að orði: „Ég þekki þessa konu.”
Við höföum aldrei sést, en Sverrir
orðaði það siöar: „Viö höfum
alltaf verið á hælunum á hvort
öðru.”
— Hvernig kom Sverrir þér
fyrir sjónir I fyrsta skipti?
— Viö hittumst uppi á Nausti,
og þar meö voru örlögin bundin.
Þetta var blind ást viö fyrstu sýn.
Ég get ómögulega sagt hvernig
hann leit út.
Viö giftum okkur fljótlega. Ég
var reyndar búin aö heita mér þvi
aö giftast aldrei aftur. En þaö
varö engu tauti viö Sverri komiö.
Einn daginn kom hann til min og
sagöi aö nú skyldum við gifta
okkur. Svo var brunaö á þremur,
fjórum bllum austur fyrir f jalí og
viö gefin saman I Selfosskirkju
klukkan tólf á miðnætti. Kirkju-
klukkunum hringt og presturinn
hélt okkur veglegt gilli eftirá.
Börnin hans og min voru lika svo
elskulegaö koma. Já, maöur get-
ur ekki flúiö þessa blessaöa ást.
Maöur er aldrei garenteraöur.
Mér finnst gott aö búa á Islandi.
Það eina sem háir mér hér er
veðráttan. Ég er alltaf meö kvef.
En mér finnst gaman aö veröa
gömul meö jafnöldrum minum.
Ég hitti gamla vini og samstarfs-
menn á förnum vegi, viö erum öll
aö komast til ára okkar og þaö
finnst mér indælt.
— Þú kennir enn?
— Já heldur betur! Ég kenni
söng viö Leiklistarskóla Islands
og er að byrja nlunda áriö viö
Tónlistarskóla Akraness. Tek
Akraborgina uppeftir tvisvar I
viku. Fyrir utan tónlistarkennsl-
una setti ég upp barnaóperur meö
barnakór skólans.
Annars handleggsbrotnaöi eg
um daginn, svo ég á i dálitlum
erfiöleikum meö aö spila undir á
pianóiö viö kennslu. Get bara not-
að þrjá fingur meöan ég er i gifsi.
En þaö gengur alveg. A ég aö
sýna þér?
Og Guömunda sest viö flygilinn
og leikur hljómana meö þremur
fingrum á gifsaöri hægri hönd.
Hvort henni tókst þaö?
Aö sjálfsögöu.
—im
Tökum að okkur
viðgerðir og nýsmiði á fasteignum.
Smiðum eldhúsinnréttingar: einnig við-
gerðir á eldri innréttingum. Gerum við
leka vegna steypugalla.
Verslið við ábyrga aðila
TRÉSMIÐAVERKSTÆÐIÐ
Bergstaðastræti 33,
sími 41070.
/7 Húsnæði óskast
Vantar tiifinnanlega 3-4 herb. ibúð strax
til leigu. Snyrtilegri umgengini heitið.
Upplýsingar i síma 39363.
íslensk
grafik
79
Ragnheiöur Jónsdóttir:
Deluxe and delightfui
Sigrid Valtingojer: Þögn
Tímamótasýning
Um helgina lýkur 10
ára afmælissýningu ís-
lenskrar Grafík í Nor-
ræna húsinu. Sýning þessi
hef ur vakið mikla athygli
og hrifningu almennings
og gagnrýnendur blaða
hafa undantekningar-
laust lokið á hana lofs-
orði, enda má með sanni
segja að hér sé um
ákveðna tímamóta-
sýningu á íslenskri graf ík
að ræða.
I vandaðri sýningarskrá ritar
Aöalsteinn Ingólfsson listfræö-
ingur ágrip af sögu Islenskrar
grafiklistar og segir m.a. um
yngri grafiklistamenn: „Þegar
litiö er yfir farinn veg i Islenskri
grafik er enn sem komiö er tor-
velt aö einangra og benda á sér-
einkenni hennar, þjóöleg viö-
horf i henni eöa sérstök vinnu-
brögö, sem segja mætti aö séu
„islensk”. Grafikheföin er hér
ekki gömul, eins og hlýtur aö
koma fram i þessum pistli.
Margir ungir graflklistamenn
eru enn aö leita fótfestu I grein-
inni og ekki er enn fyrir hendi
fullnægjandi vinnuaöstaöa eöa
tæknibúnaöur sem gerir kleift
aö kanna hina fjöldamörgu
möguleika grafiklistarinnar. En
I fljótu bragöi held ég að óhætt
sé aö fullyröa aö islensk grafik
fjalli umfram allt um mannlif
og umhverfi á Islandi, ef ekki
nákvæmlega, þá i táknmyndum
og ég held aö hún sýni þaö aö is-
lenskum grafiklistamönnum er
umhugaö um aö varöveita þaö
besta sem finna má i þessu
tvennu.
Þeir eru ákveönir I aö halda
vöku sinni gagnvart þeim öflum
sem sækjast eftir aö breyta þvi
sem íslendingar hafa fengiö i
arf, án þess aö einangra sig
gegn þeim áhrifum sem gagnaö
geta listinni. Þaö má alltént
hugsa sér ógæfulegri byrjun.”
Jenný E. Guömundsdóttir: Kyrralífsmynd I.
Ingiberg Magnusson: Skammdegisdraumur I