Þjóðviljinn - 09.09.1960, Blaðsíða 2

2) — ÞJÓÐVTLJINN — Föstudagur 9. september 1960
«ji mm vera
J|l! ffo
r mi
nr
Fjórr hnúSlaxar veiddusf
norSan og austan siSusfu
Síðustu vikur hafa verið aö veiðast norðan lands og
austan einkennilegir fiskar, sem reynzt hafa Kyrrahafs-
laxar, að líkindum hingað komnir fyrir atbeina sovézkra
fiskiræktarmanna.
'W'IOV 'HU"-,k*z
Ingvar Hallgrímsson, fiski-
fræðingur, tjáði I’jóðviljanum í
gær að fiskifræðingar hefðu
rannsakað „furðulaxa“ þá sem
sagt hefur verið frá í fréttum.
Ingvar sagði að hér væri um
að ræða svokallaðan Kyrra-
liafslax, en Rússar hafa undan-
farið f'utt lax frá Kyrrahafi
og vesturfyrir, einkum til Kóla-
skaga. Talsverð briigð hafa ver-
ið að því undanfarið að laxinn
hafi veiðzt við Noregsstrendur.
Sennilegt er talið, að Rússar
hafi ílutt laxinn í vatnabúri.
Það er karldýrið, sem er ó-
venjulegt útlits, en kvendýrið
er líkara venjulegum laxi.
Síðar í gær barst blaðinu svo-
hljóðandi fréttatilkynning um
laxveiði þessa frá Veiðimáia-
skrif otofunni:
,,Fimmtudaginn 1. september
sJ. veiddist í Sk.jálfandafljóti í
net frá bænum Rauðuskriðu ein-
kenniiegur fiskur. Hann var 46
em langur og vóg 1,2 kíló.
Veiðimálastofn'unin fékk íiskinn
til athugunar. Hann líktist blend-
ingi af lax og urriða, en er
með hnúð eða kryppu framan
við bakuggann. Hér er um að
ræða tegund af Kyrrahafslaxi,
sen; nefna mættj. hnúðlax eða
. blei'hsx (ONOCORIiYNCUS
GORBUSCHA; Humpback eða
Pink Salmon), en hann er einn
af þeim fimm tegundum laxa,
sem íinnast i Kyrrahafi. Vitað
cr að Bandaríkin og Rússar hafa
á undanförnum árum gert til-
raunir með að sleppa Kyrrahafs-
laxi í ár, sem liggja að Atlanz-
haíi og má gera ráð fyrir, að
þessi fiskur sé frá þeim til-
raunum kominn, og mjög senni-
iega frá tilraunum Rússa við
Barentshaf, því að fregnir hafa
borizt um, að þessara laxteg-
unda hafi orðið vart við Norður-
Noreg.
Eins og áður segir eru tegund-
ir Kyrrahafslax fimm talsins og
er bleiklaxinn einn þeirra og
er hann minnstur vexti og í
ýmsu öðru frábrugðinn þeim.
Hann verður að jafnaði um 50
cm. langur og tekur það hann
tvö ár að ná þeirri stærð.
Ileimkvnni bleiklaxin^ eru norð-
urhluti Kyrrahafs, meðfram
strönd Asiu, allt frá Berings-
sundi að aðlægum sjávarsvæð-
'im að norðan og suður að flóa
Péturs mikla, að honum með-
töldum, við strönd Ameríku að
Sakramento ánni. Hann gengur
upp í ár á Kommandor-, Aleuta-
og Kurileyjum, á Sakahalín
Hokkaidó og norðurhluta Hondo.
Hann finnst í mjög litlum mæli
í ánum Mackenzie, Kolyma,
Indigírka, Jana og Lena. Bleik-
I,)xinn verður alltaf kynþroska
hálfs annars árs. Hann er far-
fiskur, lifir í sjó, hrygnir í
ám og deyr að hrygningu lok-
inni, eins og allar tegundir
Kyrrahafslax gera. Bleiklaxinn
gengur í ár til hrygningar á
timabilinu frá þvi í júní til októ-
ber, mismunandi frá einum
stað til annars. Bleiþlaxinn er
mjög mikið veiddurí j, sjó . og
fer mestur hluti veiðinnar ,rtil
niðursuðu.
Það var Sigurður Pétur
Björnsson. sparisjóðsstjóri á
Húsav.'k, sem gerði viðvart um
fiskinn og sá um að koma hon-
um til rannsóknar og á hann
þakkir skilið fyrir sinn góða
þátl í því máli. :Þess má og geta
að það var einmitt Sigurður Pét-
ur, sem bjargaði Grímseyjar-
laxinum, stærsta laxi, sem veiðzt
hefur hér á landi svo vitað sé
með visiu, irá eyðileggingu á
sínum tíma.
Frá því að fréttin um þennan
merka lax kom fram, hafa
Veiðimálastofnuninni borizt til
athugunar 2 aðrir bleiklaxar,
sem báðir veiddust á stöng.
Annan þeirra veiddi Bjarni
Ingimarsson, skipstjóri, í Vatns-
dalsá í Ilúnavatnssýslu, 27. ág.
og hinn veiddi Jón Jónsson frá
Ytra-Lóni, i Miðfjarðará við
Bakkaflga, 28. ágúst. Báðir þess-
ir fiskar voyu rúmlega 50 cm,
áð. Jengd. .vóru • Á|éúbjörn
Arngrímsson á Þórshöfn og
Kjartan Sveinsson, skjalavörður
í Reykjavík, sem komu fiskun-
um á framfæri.
Bleiklaxarnir munu verða
rannsakaðir ýtarlega með til-
liti til aldurs, vaxtar og fleiri
atriða, og mun síðar verða gerð
frekari grein fyrir þessu merkÞ
lega landnómi nýrrar fisktegund-
ar hér á landi.
Veiðimálaskrifstofan vill vin-
samlegast biðja þá, sem kynnu
að verða varir við einkennilega
fiska í veiðinni, að vikta þá og
mæla og taka hreistur af þeim.
(Hreistrið gr tekið ofan við
rákina á miðjum fiskinum und-
ir afturhluta bakuggans), og
i ám fyrir
viku ágúst
senda Veiðimálastofnuninni,
Tjarnargötu 10, Reykjavík ó-
samt upplýsingum um veiðistað
og tima og sömuleiðis lýsingu
á fiskinum“.
í gær skýrði Morgunblaðið
frá að enn einn ókennilegur
lax af sama tagi og sá í Skjálf-
andafljóti hefði veiðzt í net í
Héraðsvötnum frá bænum Mið-
húsum í Blönduhlíð. Veiddist
hann 26. ágúst.
SiéttarsambandiS
Framh. af 12. síðu
syn á að breytt verði um fyr-
irkomúla'j við útborgun ■ á
verði framleiðsluvara land-
búnaðarins, þannig að bændur
geti fengið a.m.k. 90% útborg-
að við afherdingu vörunnar.
Svo ekki komi til aigerrar
stöðvunar.
Aðalfundur stéttarsambands-
ins skoraði einnig á sambands-
stjórn að vinna að því að láns-
fé veðdeildar Búnaðarbankans J
verði aukið svo að unnt verði j
að sinna brýnni þörf lána til
bænda og riemi hámarksupp-
hæð lánanna eigi minna en
100 þús. kr. á býli. Þá var
skorað á þing og ríkisstjórn
að gera ráðstafanir til að
byggingasjóður og ræktunar-
sjóður Búnaðarbankans geti
‘sinnt ■ því' ‘'hlutverki sínú,» að
'Véita lán • til ræktunar; býgg^'
inga og vélvæðingar, skorað á
sömu aðila að taka nú þegar
upp nægjanlega fjárveitingu til
vélasjóðs og ræktunarsam-
bandanna, „svo að ekki komi
til þess að algjör stöðvun
verði á ræktun landsins, þar
sem útilokað er að hægt sé að
öðrum kosti að endurnýja hin
kostnaðarsömu- og stórvirku
tæki til frumvinnslu landsins“.
Söluskattur umlanþeginn.
Aðalfundur stéttarsambands-
ins skoraði á stjórn sambands-
ins að vinna að því að ræktun-
arsambönd og búnaðarfélög
verði undanþegin söluskatti af
þeirri þjónustu sem þau xeita
Þetta er rúmenska
stúlkan Iolanda Bal-
as, sem sigraði með
yfirburðum í há-
stökki kvenna á Ol-
ympíuleikunum í gær.
Hún á heimsmet í
þessari .grein, og
setti nú nýtt olymp-
íumet: 1,85 metra.
Balas er 24 ára
gömul.
Hörkukeppni á Olympíuleifcunum
Framhald af 12. síðu.
4x100 m. boðhlaup kvenna
Bandaríska sveitin sigraði
eins og búizt var við. Þýzka
sveitin varð önnur og sveit Pól-
lands þriðja. í bandarísku sveit-
inni hljóp Vilma Rudolph enda-
sprettinn. Hún hlaut nú þriðja
gullpeninginn á þessum Olymp-
íuleikum, og er eini keppandinn,
sem fengið hefur svo mörg gull-
verðlaun í Róm.
10.000 m. hlaup
1. Peter Bolotnikoíf, Sov. 28:32,2
(OL-met)
2. Grodotsky, Þýzkal. 28:38,5
3. D. Power, Ástralíu 28:52,6
4. Desiatsíkofí, Sovétr.
5. Halber'g, Nýja Sjálandi
6. Merriman, Bretl.
Ilið nýja. olympjumet Bolot-
nikóffs er 7,4 sek. betrá en
bændum landsins. Ennfremur
verði innflutningur landbún-
aðarvéla látinn njóta sömu
kjara í þessu efni eins og skip
og veiðarfæri. Þá var ekorað
á stjórn sambandsins að beita
sér fyrir því að taenzíntollur
verði endurgreiddur af því
benzíni sem notað er til rekst-
urs landbúnaðarvéla.
Fjölmargar aðrar samþykkt-
ir voru gerðar á aðalfur.di
Stéttarsambands bænda og er
ekki unnt að rekja fleiri að
sinni. Ályktun um landhelgis-
málið er birt á öðrum stað í
blaðinu í dag.
gamla metið sem landi hans
Kutz setti í Melbouriie 1956.
Hinn kunni brezki hlaupari
Gordon Pirie varð að láta sér
nægja 10. sætið.
Spjótkast
Þar sigraði mjög óvænt Vikt-
oí Sybulenko. Sovétríkjunum og
kastaði 84,64 m. Annar varð
Krúger frá Þýzkalandi, þriðji
Kulcsar frá Ungverjalandi og
fjórði Kuisma frá Finniandi.
Pólverjinn Sidlo varð 8. í röð-
inni.
Iólanda Balas frá Rúmeníu
sigráði með yfirþurðum í há-
stökki kvenna, stökk 1,85
metra. sem er nýtt OL-met. I
öðru og þriðja sæti voru jafn-
ar þær Jozviakovska frá Pól-
landi og Shirley frá Bretlandí.
Sovétríkjamenn unnu gull- og
silfurverðlaun í skotíimi með
léttum rifflum, og einnig unnu
sovézkir íþróttamenn gullverð-
laun í lyftingum og reið-
mennsku.
Ungverjar unnu gullverðlaun
í skilmingum og voru ' það 4.
gullverðlaun þeirra í Róm.
Aðalfundur Leikfélags Kópa-
vogs var haldinn fyrir nókkru.
í stjórn voru kjörin; Árni Sig-
urjónsson formaður, Björn Ein-
arsson gjaldkeri, Sigriður Soffía
Sandholt ritari, Sveinn Halldórs-
son, Ámi Kárason og Gestur
Gíslason.
W. H óez£
Tjerk hafði sagt stýrimanninum (hvers vegna hann
hafði hætt um borð hjá Þórði. Hanln las fréttina af
mikilli athygli. „Sagði ég ekki, ég var búinn að að-
vara hann, en hann tók ekki mark á orðum mínum“,
hrópaði Tjerk. „I þínum sporum myndi ég snúa mér
til lögreglunnar“, sagði stýrimaðurinn. Tjerk kinkaði
kolli til samþykkis. „Eftir vi’ku verðum við komnir
til Amsterdam. Þá ætla ég að leysa frá skjóðunni“,
sagði Tjerk.