Reykvíkingur - 08.09.1894, Blaðsíða 2

5e?t
er horfin (forvitret), svo skal farfa járn-
þökin undir eins með þar til gjörðum farfa
þ. e. rauðum. Á þök má ekki brúka þynnra
járn en nr. 22.
Með því hjer í Reykjavík er nú farið
að brúka feiknin öll afþessu galvaniseraða
þakjárni, bæði á þök, veggi og jafnvel í
girðingar, og sömuleiðis á bæi, hús og hlöð-
ur upp til sveita, þá ættu menn að athuga
betur en gjört hefur verið, hvernig járnið
er og hvaða þykkt er á því, en hlaupa
ekki eptir því, þó endingarlaus pjátursplata
sje ódýrari, en varanleg járnplata. Og eins
ættu menn að varast, að brúka í járn ó-
galvaniseraða nagla, — gæta betur en áður
að, hvernig járnið er lagt, og mála það svo
undir eins og gljáhúðin er farin af því, því
það er sannarlega fyrir marga tugi þús-
unda krónu virði, sem landsmenn, einkan-
lega Reykvíkingar, brúka í þakjárni á ári
hverju, og væri því sorglegt, ef allir þeir
peningar væru eyðilagðir eptir hálfan manns-
aldur fyrir tóma handvömm, skeytingar-
leysi og fásinnis sparsemi.
Samfara þakjárnsbrúkuninni hjer ætti
þekkingin bæði á gæðunum, þykktarnúmer-
inu og allri meðhöndlun þess að ráða meira
fyrir, en sýnzt hefur hingað til, bæði hjá
smiðunum og þeim, sem byggja láta. En
því er öldungis ekki þannig varið, því þeir
sem byggja hjer geta aldrei fengið eins næf-
ur þunt járn og þeir vilja; og sama er að
segja um sauminn í járnið, af því að ó-
galvaníseraðir naglar eru ódýrari en gal-
vaníseraðir, þá er sjálfsagt að brúka þá á
járnið. Og nú í sumar hefur sparsemin
keyrt svo fram úr hófi hjá sumum, þó þeir
hafi meir en getað efnanna vegna keypt
hina rjettu nagia, að þeir hafa brúkað ó-
galvaníseraða steypta nagla til að negla
með járn, og haldi þessi þekkingarleysis-
sparnaður áfrara, verður eflaust farið að
festa galvaníserað járn á þök og veggi
framvegis með húfu-títuprjónum, því það
mun ódýrast fyrir augnablikið.
Á líkan hátt er nú með fráganginn á
járnieggingunni hjá sumum smiðunum ólíkt
því sem fyrst var gjört hjer. Enginn listi
er nú látinn undir bárurnar á járninu, þar
sem neglt er í gegnum það, og 10—15
naglar eru drifnir í hverja þriggja álna
plötu og keyrðir svo rækilega að, að stór
laut verður eptir kringum hvern nagla.
En eitt er þó ekki sparað, og það er, að
leggja járnið nógu mikið á misvíxl, — sjálf-
sagt að skara hverja plötu yfir tvær bárur,
ef ekki meira —, þannig eyða þeir að ó-
þörfu áttundu hverri plötu eða rúmlega
12% af járni því, sem þeir leggja; þetta
gjöra þeir af hjartans sannfæringu svo að
þjett verði.
Vjer göngum að því sem gefnu sam-
kvæmt núríkjandi hugsunarhætti, að bæði
smiðir og húsabyggjendur ef til vill í
svipinn reiðist oss ærið fyrir þessar útá-
setningar viðvíkjandi hinu bárótta þakjárni
og meðhöndlun þess. En annaðhvort er,
eptir voru áliti, að segja sannleikann, þó
sumir veigri sjer við því, eða þegja; með
hræsni fetast ekkert spor áfram til sannra
framfara eður endurbóta. Og hjer er margra
manna fjármunum hætta búin af vanþekk-
ingunni, ef ekki er í tíma aðgjört.
Það mun vera vanalega þeim aðkenna,
sem láta byggja, að brúkað er járn á þök
með þykktarnúmerinu 27, en það álítum
vjer sama og að kasta peningum sínum í
sjóinn, því það járn er eins og þynnsta
pjátur, og ekki einusinni hæfilegt á veggi.
Þakjárn hafði áður ekki önnur þykktar-
númer, en 18, 20, 22, 24, en svo hefur
eptirspurnin frá íslandi (því annarstaðar
brúkast það ekki) drifið það upp í eður
rjettara sagt niður í 25, 26, 27: lengra
kemst það víst ekki, því þá tyldi það ekki
saman.
Það er vor sannfæring, að smiðir og
þeir, sem byggja láta, geti bezt í samein-
ingu bætt úr þessu, enda mun þess stór
þörf, ef allt þakjárn, sem flutt verður hing-
að frá 1890 til aldamótanna ekki á að vera
orðið ónýtt 1915, í stað þess að þakjárn
frá góðum verksmiðjum hæfilega þykkt, —
númer 22 á þök og 24 á veggi — rjett og
vel frá því gengið, farfað eptir eitt ár og
förfuninni svo viðhaldið eptir þörfum, á að
geta enzt í þrjá fjórðu aldar, eður lengur.
Uppskipunar-bátarnir.
Það er furða, meðan ekki verður slys
að því meðal sjófarenda, sem flestir lenda
hjer í grófinni, hvernig uppskipunarbátun-
um er lagt á höfninni meðfram allri strönd-
inni eða fjörunni frá Zimsens bryggju og
vestur undan G. Zoega. Þetta erauðvitað
ekki gjört af neinum illvilja, en hugsum
okkur, sem höfum verið á sjó, hvað þægi-
legt það er fyrir sjófarendur, að taka hjer
lendingu í grófinni, í norðauveðri og nátt-
myrkri, máske um eða eptir háttatíma, eða
þegar flest ljós eru slökkt í bænum, því þó
þeir viti af bátunum og taki saman seglin
fyrir utan þá, þá getur verið nógu vara-
samt I myrkri og hvössu að fara á árum