Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 27.04.1912, Blaðsíða 4

72
JÞJOÐ VILJINN.
XX v I, 18.—19.
um og 6 af Heimastjórnarflokkimm, sem
hafa heitbundið sig því að stofna nýjan
flokk utan þings og innan til þess að
koma á friði í landinu með nýju rifrildi
um sambandsmálið. Hlyngt yrði þér um
margt ef ekki fylgdi slysin með. Ekk-
ert málefni í landinu er jafn illa fallið
til samkomulags meðal allra landsmanna.
Og þessir menn hafa líka dottið ofan á ein-
hlítasta málið til þess að koma á ófriði.
Og hvað felst svo í íriðarskilmálum þess-
ara 8 Sjálfstæðismanna og 6 Heimastjórn-
armanna.
Eins og kunnugt er, hefir »ísafold«
margsinnis sagt það, að helzt vildi hún
sjá uppkastinu sæla sökkt á sextugu dýpi.
»Isafold« hefir meðal annars haldið
því fram að utanríkismál og hermál mættu
að vísu fyrst um sinn vera sameiginleg
Danmörku og Islandi, en með þvi ófrá-
víkjanlega skilorði að Isiendingar gætu
sagt upp samfélagi þeirra mála við Dani,
þegar þeir vildu.
Nú hafa þessir sömu menn, Isafoldar-
forkólfarnir, gengið að því að þessi tvö
höfuðmál skildu vera endalaust óuppsegj-
anleg og bundin á danskan klafa.
»Isafoldar«menn (Björn Jónsson, syn-
ir hans, Sigurður og Einar Hjörleifssynir)
hafa margtekið fullan munninn um það
að hermál ættu Islendingar engin að hafa,
og hefðu engin, en nú vilja þessir sömu
menn ganga að því ef Danir krefjast, að
allir hermálasamningar skuli gildir vera
fyrir Island án þess að samþykki íslenzkra
stjórnarvalda þurfi að koma til.
Dað þótti »ísafold« fyrrum ótækur
annmarki á uppkastinu að dómstjóri
hæstaréttar Dana ætti að lokum að skera
úr ágreiningi um hvort mál væri sérmál
eða sammál. Nú þykir þeim »Isafoldar«-
mönnum það gott og blessað.
Ekki þykir þeim »ísafoldar«mönnum
mega hér við sitja, heldur ætla þeir að
skenkja Dönum eitt af ákveðnum og ó-
umþrættum sérmálum vorum, ákvæðið í
57. gr. stjórnarskrárinnar um skyldu Is-
lendinga til að verja ættjörð sina.
Hingað til og þangað til bræðingur-
inn næði fram að ganga hafa Islending-
ar haft fullkomið einræði um landvarn-
arskyldu sína. En með því að taka 57.
gr. stj.skr. að efni til upp í sambands-
lögin verður henni ekki breytt nema
danskt löggjafarvald samþykki. Eins og
hér heíir verið bent á í stuttu máli, hafa
»ísafoldar«menn með því heitbundið sig,
til þess að ganga frá öllum sínum fyrri
skoðunum, sem nokkru máli skipta.
En til þess að breiða yfir stefnusvikin
og blekkja fólkið, hafa »ísafoldar«menn
þessir sett það upp að skipa skyldi ís-
lenzkan ráðherra í Kaupmannahöfn tii
þess að »gæta hagsmuna< vorra gagn-
vart Dönum um stjórn sammálanna, sem
tilætlunin er. að afhenda þeim um aldur
og æfi.
Dessi Hafnarráðherra á að taka laun
af islenzku fé; árslaun hans mundu aldrei
verða undir 12 til 14 þúsund kr. Hann
mundi lítið hafa að starfa og engu fá i
framkvæmd komið fram yfir það, sem
íslenzk stjórnarvöld gætu gert án hans.
Hafnarráðherrann er því hin mesta
tálbeita, annað hvort gerð í því skyní
einu að breiða yfir stefnusvikin til þess
að láta þó sem svo megi virðast, að ekki
gangi þeir að Uppkastinu óbreyttu — því
að svo blygðunarlaus kúvending mundi
engum hafa dulist — eða til þess að skapa
nýjan bitling og landsjóði þar með nýja
blóðtöku, eða í hvorutveggja skyni.
Fyr má nú vera að f'arið sé í gegn
um sjálfan sig; fyr má nú rota en dauð-
rota.
i Sambandsmálinu átti ekki að kreyf'a
að svo komnu, svo sem Heimastjórnar-
menn og nokkurn veginn skuldbundu
sig til við síðustu kosningarnar.
Það er nóg að gera hér í landi ann-
að af óumflýjanlegum nauðsynjum, og
sem meiri von er um samkomulag í en
um sambandsmálið. Oss liggur ekkert
á að semja við Dani. Oss liggur á að
vinna að öllum verklegum framförum
landsins og að efia oss sjálfa.
í>að er búið að semja, semja ogsegja
skilyrðin af vorri hendi með sambands-
lagafrumvarpi meiri hlutans á alþingi
1909.
Enya samningagrautargerð við Dani að
svo komnu!
Bræðingarnir til beggja handa hafa
dregið frá tillögum sínum og stefnum
sínum með þessum bræðings tillögum sín-
um, sem þeir hljóta að öðru leyti að vita,
að Danir ganga ekki að, enda hafa þeir
sjálfir heitið þvi að ganga frá þeim hér
um bil öllum saman, ef á þurfi að kalda,
nema Hafnarráðherranum, 15 þúsund
króna bitlingnum, vilja þeir halda.
Oeir.
126
horfið aptur til Lundúna, og varð Öanu því samferða til
Bonn.
Það var síður, en svo, að ferðin yrði þeim skemmti-
leg og þá eigi fremur veran á heimili prófessorsins.
Loks varð Önnu þetta svo óþclandi, að húa sagði
við Graee:
„Það er orðið allt öðru vísi milli okkar, en var,
og því hefi jeg nú ásett mér, að breyta um dvalarstað!“
„Hvert ætlarðu? Ertu ráðin í því?“
„Já! Jeg ætla með vesturförum til Ameríku!“
„Þá til Ameríku! Ertu orðin brjáluð?
Grace setti sig nú fyrst ákaf’t upp á móti áformi
Önnu, en sá þó að lokum, að bezt væri, eins og komið
var, að þær skildu, að minnsta kosti í bráðina.
Loks þóttist Glrace þó skilja, hvers vegna Anna
ætlaði til Ameriku. — Henni barst bréf frá Hillmann &
Hicks, þar sem skýrt var frá þvi, að Warner hefði sagt
bankastjórastöðinni lausri, og ætlaði til Ameríku.
„Og hvenær ferðu, Anna?“ spurði hún, og var þá
ærið undin í málróminum. —
Daginn eptir var Anna horfin, og kvaddi hún Graee
í bréfi, er hún skildi eptir á skrifborði hennar.
Bréfið var svo hljóðandi:
„Jeg kennijþnig eigi mann til þess, að kveðja
þig! En hér gat eg eigi verið lengur, þar sem mér
var ekki trúað! Grennslastu ekkert eptir því, hvert
eg fer, og reyndu eigi, að hafa upp á mér! Jeg
veit, að j@g hefi gert þér illt, en hefi þó þá meðvit-
undina, að hafa gert þér gott, og það verður eina
135
Pappírslappann lét hún síðaa inn í umslag, og
skrifaði uta» á: „Gh M. Camden Hill, nr. 19.“
Hún hringdi síðsn, og kom þá inn konan, sem hún
bjó hjá
„Þér eruð þá ein!“ mælti hún. „Hvar er hjúkrunar-
konan yðar!“
„Hún gekk út!“ mælti sjúklingurinn. „Ekki þarf
hún síður að hreasast á útiloptinu, en aðrir! En jeg ætl-
aði að biðja yður nokkurs!"
„Hvað var það, frú Hading?“
„Að koma bréfinu því arna á pósthúsið fyrir mig,
e* jeg vil ekki að Hetty viti neitt af því, og hún getur
nú komið, á hvaða augnabliki, sem er!“
Hún kom bréfinu þegar, og fékk ungfrú Middleman
þ»ð morguninn eptir.
„Auglýsingunni hefur verið svarað!1 mælti hún við
dr. Burton, sem staddur var inni hjá henni, — svarað
af frú Warner! En það er þó ekki Anna Studly, sem
það hefur gjört, og rithöndin ber eigi vott um, að konan
sé menntuð.
XXIV. KAPÍTULI.
Grac@ Middlman höfðu mjög brugðizt vonir sínar.
Það var einhver al-óviðkomandi, sem auglýsingunni
hafði svarað.
Nafnið Warner var ef til vill eigi óalgengt nafn.
„Kjarkinn má maður aldrei missa!“ mælti ungi
læknirinn við hana. „Mér hefur og þegar tekizt, að afla