Heimskringla - 14.11.1928, Blaðsíða 6

6. BLAÐSÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. NÓV., 1928
“Fátækra stjórnin? Hann hefði ekki
getað fengið henni í hendur bam síns yngsta
sonar!” hrópaði hann.
“Það hefði hann vel getað,” sagði hún;
“því hann hefir aldrei skeytt um hvað aðrir
segja. Hann gerir það, sem hann sjálfur
vill, og það hefir hann í hyggju að gera með
mig nú. Hann hefir alltaf sagt að það væri
skylda mín að hlýða sér.”
“Það sem hann hefir gert fyrir þig, hefir
þú borgað honum þúsundfalt með skyldurækt
þinni,” sagði Silvester. 1 þessu tilliti hefir
þú heimild til að hugsa og breyta eins og þú
vilt sjálf. Þitt líf og þín gæfa er þín eign, en
ekki hans. Lofaðu mér því nú að þú skulir
ekki bregðast mér — lofaðu mér því nú áður
en ég yfirgef þig. Gættu þess að þú færð
ekki að sjá mig í langa sex mánuði. Hann
hefir bannað okkur að skrifa hvort öðm —
já, ég veit að þú elskar mig; en er ást þín
nógu sterk til að halda við baráttunni fyrir
gæfu okkar — þinni og minni? Hann hefir í
öll þessi ár stjórnað þér með hörku.”
“Já, en þetta er allt annað,” sagði hún
lágt. “Ef það væri um mig eina að gera,
myndi ég láta undan, en þetta snertir þig
h'ka, og þá er það allt annað. Þú mátt
treystá mér Hugh! Eg lofa þér þessu með al-
huga.”
“Hún laut að honum og kysti hann, og leit
svo í augu hans.
“Trúir þú mér nú?” spurði hún.
Sesselja eftir því að hann hafði breyzt mik-
ið. Enn þá gat hann ekki án hennar verið;
en hann var nú miklu blíðari en áður, og
lét sér annt um að henni liði vel. Hann gaf
henni margar gjafir, sem hún skeytti ekkert
um. Meðan honum var að batna og hún las
fyrir hann, sá hún oft að hann starði á hana, en
heyrði ekki það, sem hún las.
Smátt og smátt lifnaði samhygð milli
þeirra, sem áður var ekki til.
Þegar hann var orðinn frískur, hélt hún
að harka hans myndi koma aftur, en af því
varð ekki.
Breyting gamla mannsins olli því, að heim
ilisfólkið varð glaðara og frjálslegra. Mál-
tíðirnar, sem áður voru þögular og leiðinlegar,
urðu nú skemtilegar sökum glaðværra sam-
ræðna.
Dagarnir liðu, þangað til þessir sex mán-
uðir nálguðust endann. Síðasti dagur þeirra
var afmælisdagur hennar, þá var hún tuttugu
og eins árs, og daginn eftir hafði hún fullt
vald fyrir ást sinni, og gat gefið SilveSter hana.
Fáum dögum á undan fæðingardegi henn
ar, þegar þau sátu í bókaherberginu, hristi
Sir John af sér draumamókið, sem ásótti hann
alloft þessa síðustu daga.
“Langar þig ekki til að bjóða fáeinum vin-
um hingað á afmælisdegi þínum?” spurði
hann. “Eða eigum við heldur að neyta dag-
verðar einsömul?”
Maðurinn með gullheilann
Hvaða ánægju hafði hann nú af gullinu
sínu?”
Þegar hann yfirgaf kirkjugarðinn, átti
hann næstum því ekkert eftir.
Eftir þetta gekk hann um göturnar al
gerlega utan við sig, og slagaði eins og drukk-
inn maður. Um kveldið, þegar búið var að
kveikja í verzlunarbúðunum, nam hann stað-
ar fyrir utan einn stóran glugga, þar sem ó-
grynni fatnaðar og annað var til sýnis, að síð-
ustu varð honum litið á ljómandi fallega skó
úr bláu þykksilki, og áröndum þeirra var
festur æðardúnn.
Eg þekki eina persónu sem mun verða
hrifin yfir þeim tautaði hann brosandi og
gleymandi því að þessi “eina persóna” var far-
in til annars heims, og gekk inn í búðina til að
kaupa skóna.
Konan, sem var eigandi búðarinnar,
heyrði nú hávært hljóð, og þaut að búðarborð-
inu, en nam staðar þegar hún sá mann, sem
hallðist að borðinu og horfði á hana örviln-
uðum augum. í annari hendinni hélt hann
á bláui skónum, og hina hendina rétti hann
fram fulla af blóði, með örsmáar agnir af gulli
undir naglaoddunum----
Þó að þessi saga virðist draumóraleg, þá
er hún samt sönn frá byrjun til enda. Það
eru nefnilega til í heiminum nokkurar vesa-
lings manneskjur, sem eru dæmdar til að lifa
af því, sem heili þeirra framleiðir, og borga
með hreinu gulli úr þessum heila, með hlóði
sínu, allt sem þær þurfa til viðhalds lífsins.
Þetta er fyrir þær daglegar, sárar tilfinningar,
þangað til dauðinn miskunar sig yfir þær, eins
og alla aðra.
ENDIR.
--------x-------
VALDIÐ
(Eftir C. M. Jameson)
Sesselja, sem sat og beið einsömul, snéri
sér við þegar dyrnar opnuðust. Hún varð
föl og kvíðandi þegar henni varð litið á andlit
Silvesters. Hann gekk hratt yfir gólfið, tók
hana í faðm sinn og kysti hana.
Algerð kyrð var í húsinu. Hann fékk
hana til að setjast á legubekkinn hjá sér.
Hún spurði einskis, hún las það á svip
hans, að hann hefði engar góðar fregnir að
segja henni.
Hann var gremjulegur og svipurinn hörku-
legur, svo hún lagði handleggi sína um háls
honum til huggunar.
Silvester stundi. Þau þrýstu sér hvort
að öðru eins og börn, en svo settist hún aftur
og strauk hárið frá enninu.
“Hann vill ekki heyra giftingu okkar
nefnda,” sagði Silvester gramur. “Hann
hefir önnur áform með þig. Hammond hefir
h'ka nafnbót. Hamingjan góða! Á þá þessi
óvinátta, sem er fimtíu ára gömul, aldrei að
gleymast? Hvers vegna eigum við að þjást
af þessu?”
“Afi minn getur aldrei gleymt því, að
Silvester nokkur strauk burtu með konuefni
hans, kveldið áður en þau áttu að giftast. Eg
vissi að við áttum enga von, Hugh. Hánn
samþykkir aldrei giftingu okkar.”
“Ef hann vill það ekki?” sagði hann.
Varir hennar skulfu. Hún hafði fyrstu
nítján árin æfi sinnar alltaf orðið að gera að
vilja annara, Og þar af leiðandi hafði hún lít-
ið af eigin vilja þetta tuttugasta og fyrsta ár
sitt. Gamli Sir John Blantyre var þekktur
sem harður maður, en samt mjög rétt hugs-
andi.
Silvester tók Sesselju í fang sitt og þrýsti
henni að sér, en þá fann hann að hún skalf.
“Þú ert líklega ekki hrædd við mig?”
spurði hann kvíðandi.
“Hrædd við þig? Ef ég gæti lýst því með
orðum hve óhulta ég álít mig hjá þér, þá
gerði ég það, og hve glöð ég verð, þegar ég sé
þig í fjarlægð. Hrædd.” Hún hló lágt og
augun geisluðu.
“Eg veit að þú elskar mig,” sagði hann,
“og það gleður mig ósegjanlega. Heldur þú
að þessi ást veiti þér nægan kjark til að bíða,
þangað til þú ert nógu gömul til að mega sjálf
ráða yfir því, hverjum þú giftist?”
“Eg á honum allt að þakka,” sagði hún.
*‘Hefði hann ekki verið, þá hefði fátækra
stjórnin orðið að annast mig.”
“Já, ég trúi þér. Að sex mánuðum liðn-
um kem ég að sækja þig, elskan mín. Guð
blessi þig og varðveiti allan þenna tíma.”
Hann kysti hana og fór.
Allar þær vikur sem nú liðu, var nafn
Silvesters ekki nefnt. Heimilisfólkið var
gamalt eða miðaldra, þar var engin ung per •
sónu nema Sesselja.
Hún var nú fús til að lesa fyrir afa sinn,
aka með honum eða ríða, en hugur hennar var
sjánlega langt í burtu.
Þetta furðaði Sir John og olli honum
gremju.
Hammond kom nú á hverjum degi, og
hlusta á hana lesa fyrir afa sinn, eða starði
á hana, þegar hún sat við ofninn með skraut-
saum sinn.
Einn daginn fékk Hammond leyfi afans
til að biðja hennar.
Þegar Hammond fann hana eina flutti
hann strax bónorð sitt.
Þegar hann þagnaði, hristi hún höfuðið.
“Mér þykir þetta leitt,” sagði hún, “því
það lítur út fyrir að yður hafi verið gefin von
um já-ið mitt. Eg er yöur þakklát fyrir að
hafa sýnt mér þenna heiður, en ég get ekki
gifst yður. Þér segið að afi minn vilji það,
en að því er þetta snertir hefir hver kvenn-
maður heimild til að velja sjálf.”
Þegar hann hélt áfram að pína hana,
reiddist hún.
“Þér megið reiða yður á að mér er alvara
með það sem ég segi. Ekkert getur komið
mér til að giftast yður. Auk þessa er aðeins
einn maður í heiminum, sem ég get gifst.”
“Fyrst að þetta er tilfellið, iðrast ég þess,
að hafa amað yður með tilboði mínu. Eg
hefi elskað yður frá þeim degi að ég sá yður
fyrst. — En nú er bezt að ég fari. Gerið svo
vel að segja Sir John að ég ætli að skrifa
honum.”
Hún rétti honum hendi sína, sem hann
greip og kysti, og fór svo burt.
Sesselja gekk inn í bókastofuna, þar sem
afi hennar sat og las.
“Afi,” sagði hún ákveðin; “ég ætla að
biðja þig að hvetja engann til að biðja mín.
Það er bezt að ég segi þér nú, að það er aðeins
einn maður í heiminum, sem ég get gifst.”
Hún beið eftir svari.
“Silvester býst ég við? En þú skalt
aldrei giftast honum. Eg ætla ekki oftar að
tala við þig um þetta, en þú verður að gera
svo vel að muna orð nu'n.”
Sesselja gekk út frá honum með hægð.
Hún var glöð yfir því að hafa sagt honum
sannleikann.
Við byrjun fjórða mánaðarins veiktist
Sir John; hann hafði orðið gagndrepa á reið-
ferð sinni, varð innkulsa og fékk sterka hita-
sýki. Hann var svo þungt haldinn um tíma,
að hann hafði tvo lækna og eina hjúkrunar-
stúlku; en meðan hann var veikur, og þá
daga, sem hann var á milli lífs og dauða, mátti
hann ekki missa sjón af Sesselju eina stund.
Þegar honum var farið að batna svo mik-
ið, að honum nægði hjúkrun elzta þjónsins,
sem verið hafði hjá honum í tuttugu ár, tók
Sesselja leit upp.
“Eg vil helzt að við séum alein eins og
vant er,” svaraði hún. “Eg hélt annars að
* þú værir búinn að gleyma dagsetningunni.”
Hann hrísti höfuðið og horfði á hana
dreymandi augum.
“Nei, dagsetningunni hefi ég ekki gleymt,”
svaraði hann. “Jæja, þá neytum við dag-
verðar tvö ein, éins og vanalega.”
XXX
Við morgunverðinn þann 31., fann Sess-
elja ýmsar smágjafir frá vinnufólkinu, sem
þótti vænt um hana, til vinstri handar við
diskinn, en til hægri handar lá gamalt leður-
hylki. Þegar Sesselja opnaði það, gat hún
ekki varist að æpa af undrun.
Á ljósbláu, mjúku flaueli lá fagurt djásn
af hreinum stórum perlum, tveir demants-
hringir og eitt armband af demöntum og
perlum.
Hun starði á þessa skrautlegu gimsteina,
sem hún hafði enga hugmynd um hvers virði
voru.
“Þetta er þó ekki til mín,” sagði hún
næstum hvíslandi við afa sinn.
“Jú, það er til þín,” svaraði hann. “Þetta
var eign mömmu þinnar, og ég er sannfærð
um um, að þeir muni fara þér vel, góða bam-
ið mitt.”
Sesselja reis upp af stólnum og stóð eitt
augnablik kyr með gimsteinana í hendi sinni.
Vinsemd hans og blíða ávarp, gerði hana
viðkvæma. Hún gekk kringum borðið, laut
niður og kysti kinn hans.
“Kæra þökk afi, þú ert allt of góður.
Gimsteinarnir eru yndislegir.”
Hann dró hana nær sér, og aftur kysti
hún hrukkótta andlitið.
Sir John var búinn að borða, stóð upp og
tók blöðin sín og fór út.
\1 “Það verður lakast í kveld,” sagði Sess-
elja við sjálfa sig, þegar hún var ein. “Hvernig
á ég að geta sagt honum það?”
Þegar hún hafði fataskifti til dagverðar-
ins, opnaði hún gimsteina hylkið eftir nokkura
umhugsun, leit á hið glitrandi innihald þess,
og lokaði því svo aftur.
“Eg vil ekki bera það í kveld,” sagði hún
við þemuna, sem hjálpaði henni. “Þér get-
ið hnýtt borða í hár mitt, ég vil ekki bera
gimsteina, látið þá niður og læsið ílátinu.”
Þegar hún kom inn sá hún vonbrigði á
audliti afa síns. Hann hafði sjáanlega búist
við að hún bæri skrautið; en hann talaði ekk-
ert um það.
Meðan þau neyttu matar, töluðu þau lít-
ið. Að lokinni máltíð, kom kjallaravörður-
inn, eins og vant var, með portvínsflösku og
vindlakassa, sem hann lét við hlið Sir Johns,
og gekk svo til dyra aftur.
Húsbóndi hans kallaði á hann, og benti
Sesselju að sitja kyrri.
“Eina flösku af kampavíni, Harris, svo
við getum drukkið minni ungfrú Sesselju.”
Sesselja beið hiðurlút og þegjandi. Þeg-
ar þjónninn var farinn aftur, lyfti hún glasinu
sínu þegjandi og klíngdi því við glas afans,
sem hann rétti á móti henni.
“Við skulum drekka minni þitt með
beztu óskum um heilbrigði þína og gæfu,”
sagði hann með þeim svip, sem gerði hana
hálf ringlaða, “og ég þakka þér innilega fyrir
aila þá umhyggju, sem þú hefir sýnt mér nú
og áður. Þessa síðustu tíma hef ég séð það,
að ég hefi rænt of miklu af æsku þinni frá
þér. Eg óska þér allra heilla, sonar-dóttir
irn'n.” Og samkvæmt gömlum siðum tæmdi
hann glasið sitt.
Hendi Sesselju skalf. Hún varð að láta
sér nægja að hneigja höfuðið í þakklætisskyni,
því geðshræring hennar var svo mikil, að hún
gat ekki talað; svo stóð hún upp til að fara.
“Þökk fyrir afi minn!” sagði hún með erf-
iðismunum. “Þú ert svo góður.”
Þær fáu mínútur sem liðu, áður en hann
kom inn í bókastofuna til hennar, reyndi hún
að safna öllum kjarki sínum. Það hefði ver-
ið auðvelt að veita honum mótþróa, meðan
hann var svo harður, en nú —
Hann kom von bráðar inn og settist á
sitt vanalega sæti, í stórum hægindastól, sem
stóð á milli borðsins of ofnsins.
Samkvæmt bendingu hans gekk Sesselja
til hans.
“Það er nú komin tími til að þú farir að
njóta meira frelsis,” sagði hann; “og ég verð
að finna nokkurar ungar manneskjur, sem þú
getur verið samvistum við. Þú þarft að fjar-
lægjast þetta einmanalega líf hérna.”
Sesselja rétti hendina til varnar móti á-
vísaninni.
“Geymdu hana afi, geymdu hana,” sagði
hún snöktandi og lagðist á hnén hjá stólnum
hans. “Ó, afi, þú eyðileggur mig með öllu
þessu. Eg þoli ekki að hugsa um allar þessar
óverðskulduðu gjafir.
Hún lagði handleggina um hné hans og
hvíldi höfuð sitt á þeim.
Með mestu hægð lagði Sir John ávísanina
saman, og lét hana í vasabókina sína. Svo
strauk hann hendinni um höfuð hennar, og nú
leit Sesselja upp á hann, undrandi yfir því að
sjá þann svip á andliti hans svo óvænt, sem
gerði áform hennar óerfiðara.
“Mig langar til að segja þér nokkuð,”
sagði hún fljótlega, “nokkuð sem gerir mér
ómögulegt að brúka. perlurnar, og að taka á
móti peningunum þínum, afi. Fyrir ekki löng-
um tíma hefði mér verið auðvelt að segja
þetta, en nú, þegar við erum farin að þekkja
hvert annað svona vel, og mér er farið að
þykja svo vænt um þig, er mér svo erfitt að
særa tilfinningar þínar og breyta á móti vilja
þínum.”
Hún þagnaði snöggvast, og með spentar
greipar beið Sir John eftir því, sem hún ætlaði
að segja.
“Það er áform rnitt að giftast Hugh Sil-
vester,” sagði hún, og talaði afar hratt. “Eg
elska hann og hann elskar mig. Við viljum
ekki dylja þig neins, afi minn; það er of að-
dáanlegt, of indælt til þess, að við eyðileggjum
það með táldrægni. Hann getur komið hvaða
dag sem er, til að sækja mig, og þegar hann
kemur, verð ég að fara með honum. í öllu
öðru hefi ég hlýtt þér, en það er allt annað
með þetta. Þó það sé þér á móti geði, verð
ég að fylgja þeim manni sem ég elska. Eg
vil helst að þú skiljir það, að ég get ekkert
annað val gert.”
Höfuð hennar hné niður á hné hans aftur,
og nú varð löng þögn.
Allt í einu fann hún hann strjúka hár sitt,
og augun, sem litu í hennar, voru rök.
‘ !Eg skil það,” sagði Sir John, með skjálf-
andi rödd. “Guð minn góður, barnið mitt!
Heldur þú að ég, eftir öll þessi ár, skilji þetta
ekki?”
Hann þagði, tók báðar hendur hennar og
reisti hana upp.
‘ Kystu mig,” ragði hann svo elúðiega, að
hana furðaði á því; “það er nú samt sem áður
ofurlítil hreyting á áformi þfnu, sem þú verð-
ur að þola,” en þegar hann í-á hinn vandræða-
lega svip hennar, brosti hann að háifu levti
hryggur og að hinu leyti ið’-andi og bætti við:
“Far upp í herbergið þitt, þá sérðu hvað ég á
við. Þar finnur þú afmæl'Hgjöf sem ég held
að ]m munir ekki neita, eins og n’rlunum og
peningunum.> Tak þú allar mínar beztu ósk-
irum framtíðargæfu þína með þér.”
Sesselja fór út úr stofunni, og þegar hún
utan dyrnar litla stund. Opnaði svo dyrnar
kom upp til síns herbergis, stóð hún kyr fyrir
hægt og gekk inn.
Maður nokkur, sem gekk fram og aftur
um gólfið með löngum skrefum kom á móti
henni.
Hún rétti hendur sínar fram með lágu
ópi, og á næsta augnabliki lá hún í faðmi Sil-
vesters. Hann þrýsti henni að hjarta sínu,
og bið og kvíði hinna mörgu mánaða var
gleymt.
ENDIR.