Assessorarnir í öngum sínum eða - 01.01.1879, Blaðsíða 2

2
íjör færist í Reykvíkinga á nýársdegi. |
í dag stendur hvert hús opið1, hverjum
þeim manni, sem villkomaþar, honum
er tekið þar með hinni mestu alúð af
húsbóndanum eða heldur húsmóðurinni,
því húsbóndinn er sem optast allan
þenna dag fjarverandi frá heimili sínu
til þess að koma á heimili kunningja
sinna að minnsta kosti einu sinni á ári.
Alls staðar þar sem jeg kom á umferð
minni, var talað um hinar í hönd farandi
kosningar. í einu húsi var jeg svo
heppinn, að maður sá, er frægur hefir
orðið um allt ísland vegna skarpleika
sins, kom á heimilið með amtmanni og
bæjarfógeta, og vonaði jeg nú, að skarp-
leikinn við þetta hátíðlega tækifæri
myndi skína í hinu skærasta Ijósi sínu;
en mjer brást það herfilega, og ekki
þótti mjer það votta vitsmuni mikla
nje kurteisi, að hann fór að bregða
Jóni ritara um að vera vitstola, og
kenndi jeg í brjósti um hann, þegar
jeg sá húsbóndann vísa honum og fylgi-
mönnum hans út úr húsinu, og reyndi
jeg að afsaka það við húsmóðurina, að
gestur hefði misbrúkað heimili hennar til
þess að sýna, hve illa hann kunni að
stjórna geði sínu og heipt. Iöðruhúsihjá
manni, sem frægur hefir orðið, að minnsta
kosti í Reykjavík, fyrir „intelligents“
sína, fann jeg 3 kaupm., einn hátt stand-
andi embættismann og einn dannebrogs-
mann. jþar var einnig talað mikið um
kosningarnar og þá óhæfu, er „prole-
tararnir“, hinir „ómenntuðu dónar“ eða
„pöpelin“, hefði orðið sek í daginn áð-
ur með fundarhald sitt, og voru allir
sáttir um það að gjöra allt, hvað þeir
gætu til að varna því, að Jón ritari
yrði kosinn. Jeg spurði þá hvern af
hinum háu herrum, hvort hann þá vildi
ekki sjálfur komast í bæjarstjórnina, en
fjekk það svar, að hann vildi það með
engu móti. Mikið virðast höfðingjarn-
ir hata Jón ritara, þegar þeir vilja
ekki lofa honum að gjöra það verk,
sem þeir nenna ekki að gjöra sjálfir
eða þykjast of góðir til.
2, jan. kl. 5 morgun.
í fyrra dag skýrði jeg yður frá undir-
J) Athugasemd Kristjáns karls: Höfundinum
hættir við öfgum. Heyrðíst mjer það á Halldóri
þegar hdnn í gærkvöldi, eins og hann er vanur,
drakk hjá mjer toddýið sitt, að heimili yíirkennar-
ans hefói gert sjer mannamun einnig á nýjársdegi.
búningsfundi undir bæjarstjórnarkosn-
ingarnar í dag, og þó að jeg síðan hafi
sætt hörðum ámælum fyrir þessa skýrslu
og fyrir það, að jeg tókst á hendur að
stýra þessum fundi, þar sem ekki væru
aðrir en „ómenntaðir dónar“ og „pro-
letarar“, vil jeg leyfa mjer til saman-
burðar að skýra yður frá öðrum undir-
búningsfundi undir kosningarnar, sem
embættismenn, kaupmenn og iðnaðar-
menn, eða eins og Jón Stefánsson seg-
ir: „intelligents1 bæjarins“, lrafa haldið
í gær á háhelgum degi og á opinber-
um veitingastað, með toddy- og bjór-
glösum fyrir framan sig. Mjer var ekki
boðið á þennan fund fremur en á hinn
fundinn, en af því að jeg gat ekki ímynd-
að mjer, að fundur, er hinir svo kölluðu
heldri menn bæjarins hjeldu, væri ófrjáls-
ari en fundur tómthúsmanna; fór jeg í
gær í veitingahús Kristjáns Möllers og
fann þar í ’ninni nyrðri veidngastofu all-
marga merka menn, meðal annara:
Eyþór assistent Felixson,
Jón faktor Stefánsson,
Lárus assessor Sveinbjörnsson,
Sigfús fotograf Eymundsson og
þorstein pólití Jónsson.
Settist jeg niður hjá kunningja mín-
um og hlýddi með athygli á ræður þær,
er Sigfús og l.árus fiuttu með miklum
skörungskap um það, að ekki ætti að
kjósa menn í bæjarstjórnina, sem ekki
hefðu sýnt bæði föðurlandsást, greind
og dugnað. En meðan sem bezt geng-
ur, hætta allt í einu ræðurnar, fleiri
menn líta til mín, og þar eptir hlaupa
allir, sem á fundinum voru, inn í syðri
stofuna.
Jeg sem því síður vildi missa upp-
fræðingar þeirra Lárusar og Sigfúsar í
áminnstu tilliti, sem menn hafa óskað,
að jegfengi sæti í bæjarstjórninni, gekk
á eptir, en varla var jeg kominn inn í
syðri stofuna, fyr en þeir Eyþór, Lárus
og hinir fundarmennirnir tóku árás aptur
inn í nyrðri stofuna; jeg elti þá, og
varð þá allmikið málæði um það, hvort
*) Athugasemd eins kjósanda: Jeg er ekki
eins hámenntaður og faktorinn, en sagt hefir
mjer verið, að „Intelligentsu bæjarins væri =
bæjaraularnir.
ekki fengist neitt prívathús til þess að
halda fundinn í, en þegar menn virtust
vera orðnir á eitt sáttir um það, að
enginn prívatmaður mundi vilja lána
hús til slíks fundarhalds, var Kristján
karlinn sóttur og honum talin trú um,
að það væri „handelsforeningin“, sem
rjeði hans húsum, og að hann því
ætti að banna mjer að vera í þeim,
bað hann mig þess vegna að fara
burt, og gjörði jeg það með ánægju,
furðandi mig á því, hvað gengið hefði
Lárusi assessor og þorsteini pólití
til þess að sækjast eptir að komast inn
í „handelsforeninguna“.
það er sagt, að kaupmenn bæjar-
ins hafi komið sjer saman um að kjósa auk
4 af hinum fyrrtöldu mönnum, Halldór
í bæjarstjórnina, í þakklætisskyni fyrir
það, að hann, meðal annars, hefir stutt
kröptuglega að því, að 8000 kr. árlegt
vitagjald hafi verið lagt á kaupmenn.
Hver þorir nú að segja, að kaupmenn
sjeu ágjarnir og sjerhlífnir.
2. jan. kl. 11 f. m.
„Intelligents bæjarins“ kvað hafa
verið að smala fyrir Halldór í alla
nótt, en ekki fengið nema 14 búðar-
lokur til að greiða atkvæði með hús-
bændum sínum.
2. janúar, kl. 9 e. m.
Seint var farið á fætur í flestum
höfðingjahúsunum í morgun og hár dag-
ur var kominn, þegar gluggatjöldin voru
dregin frá og hlerarnir teknir ofan. þeg-
ar höfðingjarnir komust út, voru þeir
heldur daufir í bragði, því lítið virtust
þeir hafa sofið, en bráðum hresstust
þeir, þegar þeir sáu, að allar auglýs-
ingar á götuhornum voru horfnar nema
auglýsingin hjá Kristjáni, er mælti með
Halldóri, og fóru þeir nú rösklega
að reka sauði þá, er þeir höfðu smalað
um nóttina, upp bakarastiginn. þegar
komið var á kosningarstaðinn, tók við
annað starf ekki hægra, að sannfæra
bændur og tómthúsmenn um illskujóns
ritara og ágæti Halldórs, en bænd-
I ur svöruðulitlu, og þegar að sögn bæjar-