Morgunblaðið - 03.10.2000, Blaðsíða 56

Morgunblaðið - 03.10.2000, Blaðsíða 56
)6 ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ HESTAR Kolfinnsafkvæmin bættu stöðu föður síns í „brekkublupinu“ á árinu með frábærri frammi- stöðu og Iíklega styrktu þau einnig stöðu hans í kynbótamatinu. Hér fer ein skrauttjöðrin í þeim hópi, töltgyðjan Blæja frá Hólum sem Egill Þórarinsson situr. Prúðleikinn er nú kominn inn í kynbótamatið og þar fara Laugvetningar fremstir meðal jafningja. Þyrnir frá Þóroddsstöðum er verðugur fulltrúi þeirra með 10 fyrir prúðleika. Daníel Jónsson situr klárinn. Á Kynbótamat Bændasamtakanna sannar gildi sitt sem leiðbeiningatæki V eldi Orra dhaggað þótt aðeins saxist á forskotið Kynbótamat Bændasamtakanna var tekið með hálfum huga á sínum tíma og gjarnan bent á að tölvan gæti aldrei yfírtekið „rækt- un“. Þetta hefur reynst rétt þótt matið hafí sannað gildi sitt sem besta leiðbeiningar- tækið sem völ er á. Valdimar Kristinsson heldur hér áfram að velta fyrir sér frammi- stöðu einstakra hrossa í matinu og tína til ýmsa áhugaverða kosti þess. EF byrjað er á toppnum þá stendur að sjálfsögðu upp úr áframhaldandi yfirburða staða Orra frá Þúfu sem eins og áður liggur fyrst og fremst í því hversu sterkur hann er í flestum verðmætustu eiginleikunum. Það ;em vekur einnig athygli en kemur kannski ekki á óvart er að Kolfinnur frá Kjarnholtum er að hækka bæði í stigum talið og eins um sæti. Sjálf- sagt murtu marg.ip:;sgtjf;þetta í sam- hengi við góða aíkvffirrtTasýningu á landsmótinu en líklegrá er þó að hér valdi meiru hið breytta Vægi eigin- leikanna sem nú er tekið inn í matið. Kolfinnur lækkar fyrir öll atriði sköpulags í matinu nema réttleika en hækkar hins vegar í stigum fyrir öll atriði hæfileika nema tölt og brokk þar sem hann lækkar lítillega. Þetta hækkar hann upp um eitt stig og hann fer úr fimmta sæti í þriðja sætið og má segja að staða hans sé býsna góð og ætla má að fyrir góða frammistöðu afkvæmanna hafi þau tryggt föður sínum mikla notkun þau ár sem hann á eftir sem virkur stóðhestur. Hjá Orra er þessu öfugt farið, hann hækkar fyrir fjögur atriði sköpulags, lækkar fyrir tvö en fær sömu einkunn fyrir hófa. I hæfileik- um lækkar hann fyrir fimm atriði en hækkar fyrir geðslag og skeiðið stendur í stað. En þrátt fyrir að Orri sé heldur að lækka er af miklu að taka og þarf ekki að dejla um hver sé kynbótamatskóngur íslands. Sem dæmi um yfirburði hans má nefna að hann fær yfir 140 stig fyrir fimm at- riði og til samanburðar má geta þess að af tíu efstu hestunum í þessum flokki eru aðeins fjórar einstakar einkunnir yfir 130 stig og þar er hæst 135 fyrir baka og lend hjá Snældu-Blesa. Veldi Orra er áfram í fullu gildi og má ætla að svo verði um sinn í það minnsta. En það eru fleiri hestar á listanum yfir hesta með 50 dæmd afkvæmi eða fleiri og má nefna öskubusku- hestinn Þokka frá Garði sem heldur sínu vel, er í öðru sæti eins og undan- farin ár en lækkar um eitt stig er nú með 125. Hans hæstu einkunnir eru 127 fyrir tölt og geðslag og kemur hann næstur Orra í tölti. Einn hest- ur kemur nýr inn í 50 afkvæmalist- ann en það er Baldur frá Bakka. Hann skýst beint upp í fjórða sæti með 120 stig en var með 123 í fyrra. Agúst Sigurðsson hrossaræktar- ráðunautur segir að fram hafí komið mikið af góðum hrossum undan Baldri á árinu. Þau séu skemmtileg hross með fallegar hreyfingar og góð skil milli gangtegunda. Það sem skyggir hins vegar nokkuð á góða frammistöðu Baldurs er ófrjósemi hans í gegnum tíðina. Ágúst segir að margir óvissuþættir séu í mati á frjó- semi en þetta sé þáttur sem verði að gefa aukinn gaum. Hvað Baldur varðar sé áríðandi að skoða frjósemi afkvæma hans því ef þessi galli skili sér til þeirra sé varhugavert að nota þau til áframhaldandi ræktunar. Þess sé þó að gæta að ýmsir þættir í umhverfinu geti haft veruleg áhrif á frjósemi hrossa. Segir hann að það Staða Orra er ennþá mjög sterk í kynbótamatinu þótt örlítið hafi flisast úr undirstöðunum. Fróðlegt verður að sjá á næstu mánuðum hvernig fjárhagsleg staða hans muni þróast á næstu mánuðum en hún hefur ekki síður verið sterk sem hefur endurspeglast í háu verði afkvæma hans og rándýrum folatollurn. væri mjög ærkilegt ef hægt væri að taka frjósemi inn í kynbótamatið en á því séu mörg vandkvæði. Erfitt sé að fá ábyggilegar upplýsingar og svo spili umhverfið þarna mjög sterkt inn í. Taldi hann að útreiknað arf- gengi frjóseminnar yrði mjög lágt. Hrafn frá Holtsmúla er enn inn í topp tíu listanum yfir hesta með 50 afkvæmi eða fleiri, kominn í áttunda sæti en var í sjötta sæti í fyrra. Hinir föllnu höfðingjar stika hægt en ör- ugglega niður stigann eðli málsins samkvæmt en Hrafn á þrjá syni á þessum lista þá Þokka, Kolfinn og Snældu-Blesa. Þá á hann einn dótt- urson, Baldur frá Bakka og ekki má gleyma því að Hrafn er langafi Orra frá Þúfu og svo á hann urmul sona og annarra afkomenda neðar á þessum lista og öðrum listum kynbótamats- ins og því má fullyrða að ódauðleiki Hrafns frá Holtsmúla í íslenskri hrossarækt hefur verið tryggður um ókomin ár. 35 dæmd afkvæmi á árinu Kynbótamatið gefur margvíslegar nytsamlegar upplýsingar sem rækt- endur geta moðað úr. Með því að bera saman lista síðasta ár má finna út hversu mörg ný afkvæmi hvers hests eða hryssu hafi skilað sér til dóms á árinu. Það eitt út af fyrir sig segir allnokkuð um gæði afkvæm- anna. Ef skoðaður er topp tíu listinn yfir 50 afkvæma hesta út frá þessum punkti kemur í ljós að þar er Orri frá Þúfu í algerum sérflokki með 35 af- kvæmi og sá er næstur kemur ekki einu sinni hálfdrættingur á við kóng- inn. En listinn er á þessa leið: dæmd afkvæmi Orri frá Þúfu 35 Baldur frá Bakka 17 Hrafn frá Hotlsmúla 12 Kolfmnur frá Kjamh. 10 Stígur frá Kjartansst. 9 Ofeigur frá Flugumýri Þokki frá Garði 6 Stígandi frá Sauðárkr. 4 Kjarval frá Sauðárkr. 2 Snældu-Blesi frá Árg>:.0 Upplýsingar eins og þessar þarf að sjálfsögðu að skoða nokkuð í sam- hengi við aðrar staðreyndir eins og til dæmis það að Orri frá Þúfu hefur í stórum stíl fengið úrvals hryssur til sín síðastliðin tíu ár og talið er eðli- legt og sjálfsagt að afkvæmi hans séu góð og öll fari í dóm. Fróðlegt væri ef halda á áfram samanburði að fá meðaleinkunn hvers afkvæma- hóps sem fram kemur á hverju ári. Svona er hægt að leika sér með upp- lýsingar úr kynbótamatinu. I útgáfu Bændasamtakanna á kynbótamat- inu hafa verið birtir listar yfir efstu hesta í einstökum atriðum og verður fróðlegt að líta á þá síðar. Prúðir Laugvetningar Nú í fyrsta sinn er gefinn upp listi yfir efstu hesta fyrir fet, hægt tölt og prúðleika. Þarna er um tvo frekar „dýra“ eiginleika að ræða og einn frekar „ódýran“ sem er fetið. I prúð- leikanum trónir efstur með 127 stig Þyrnir frá Þóroddsstöðum sem fékk 10,0 fyrir prúðleika í vor og þarf eng- um að koma á óvart að Laugarvatns- hestur sé þarna efstur. Albróðir Þyrnis, Hamur, er ekki langt undan í 6. til 7. sæti ásamt Andvara frá Skáney með 125 stig. Líklega hefur engin ræktun á landinu náð jafn heil- steyptum árangri í ræktun prúðleika og Laugvetningar. En Orri og hans slekti er fyrirferðarmikið á þessum lista því hann sjálfur er í 5. sæti, syn- ir hans Ypsilon frá Holtsmúla í 2. sæti, Starri frá Hvítanesi í 3. sæti, Glampi frá Kjarri í 4. sæti og Skorri frá Blönduósi í 10. sæti. Kalman frá Lækjamóti er í 9. sæti. Töltjöfurinn Orri Á hægatöltslistanum er Orri og synir hans enn fyrirferðarmeiri. Sjálfur kóngurinn í 1. sæti með 133 stig. Þá koma tveir synir hans Ögri frá Hvolsvelli og Skorri frá Blöndu- ósi með 128 stig. Töfri frá Kjartans- stöðum er í 4. sæti með 126 stig ásamt Orrasonunum Skorra frá Gunnarsholti og Glaumi frá Auðs- hoitshjáleigu. Bróðir þeirra Glampi frá Kjarri er skammt undan með 125 stig og jafnir í níunda sæti með 124 stig eru Tývar frá Kjartansstöðum og töltjöfurinn mikli Víkingur frá Voðmúlastöðum. Brjóstvit, staðreyndir og hljómlaus klukka í dag virðist raunin vera sú að menn noti niðurstöður kynbótamats- ins á fjölbreytilegan máta. Þegai’ leitað er eftir stóðhesti til að leiða undir er gjarnan notast við eigin sjónmat, einstaklingsdóma og jafn- vel brekkudóma í bland, persónuleg kynni af einstökum hestum, áhuga fyrir einstökum ræktunarlínum. Einnig spila oft sterkt inn í skarpar tískusveiflur eða það sem einhverjir kjósa að kalla múgsefjun. Kynbóta- matið kemur svo inn sem stað- reyndagrunnur sem er þó langt í frá óskeikull leiðarvísir. Eða eins og einn góður hrossaræktandi sagði fyrir nokkrum árum. Kynbótamatið án brjóstvitsins verður eins og hljómlaus klukka.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.