Morgunblaðið - 25.02.1990, Síða 5

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. FEBRUAR 1990
C 5
Þjóðleikhússins og ég er viss um
að það hafi ekki síður verið ánægju-
legt íyrir þá leikara sem höfðu ba-
rist árum saman fyrir opnun leik-
hússins.“
Bryndís segir að mörg hlutverk
komi upp í hugann þegar hugsað
sé til baka og erfitt sé að gera upp
á milli þeirra. „Líklega er mér Rósa-
lind í Sem yður þóknast og Munda
í Stalín er ekki hér eftirminnilegast-
ar.“
- Hvaða álit hefur þú á íslenskri
leiklistargagnrýni?
„Þegar hún er málefnaleg á hún
vissulega rétt á sér.“
- Hvernig vinnur þú þig inn í þín
hlutverk?
„I leiknum þarf maður að lifa sig
inn í líf annarrar persónu. Maður
þarf að kynnast henni af því sem
hún segir og gerir, en alltaf er það
sem hvergi stendur skrifað sem
maður þarf að vita mest um. Stund-
um koma persónurnar af sjálfu sér,
stundum gerist ekkert og þá byrjar
vinnan. Maður þarf að beita hug-
myndafluginu, ýta við undirmeðvit-
undinni svo hún rumski og fari að
skapa.“
- Hvað um framtíðina?
„Á meðan á viðgerð stendur á
Þjóðleikhúsinu skapast millibils-
ástand og hugsanlega flyst starf-
semin út í bæ, m.a. hefur verið
rætt um að hún flytjist í nýjan sal
í Háskólabíói. Það gefur ný og
spennandi tækifæri. Ég hygg að
ég mæli fyrir munn allra samstarfs-
manna minna, að óskandi sé að
viðgerð á Þjóðleikhúsinu gangi
hratt og vel, svo starfsemin færist
sem fyrst í eðlilegt horf.“
- Hvað ætlarðu að leika lengi?
„Ætli ég standi ekki á sviðinu
þar til ég dett niður dauð.“
MORGUNBLADID A ðalhlutverkið, Rósalind,
, ^ ft hina fögru og heillandi
hertogadóttur, (í Setn yður
þóknast) leikur frú Bryndís
Pétursdóttir. Erþetta
mesta og vandasamasta
hlutverkið, sem fmin hefur
farið með til þessa. læysir hún það aí_hendi ™eð
áaætum Hún er gædd frábærum yndisþokka hreyfmgar
hennar eru mjúkar og kvenlegar oghúnergRttm og
gáskafull þegar það á við, en um le;ð„ómantískog
ástfanrin. Rödd frúarinnar er og viðfelldin og framsogn
tvímæli af um það að óhætt er að trúa henni fyrir hinum
erfiðustu viðfangsefnum."
/ e*
Þóra Borg og Bryndís Pétursdóttir sem Áslaug alf-
kona og Guðrún.
„EITTHVAÐ VARÐ ég að gera. Mér fannst ég hafa hæfíleika og
nógu mikinn áhuga til að ná árangri. Enda kom það á daginn,
ég hef varla litið upp í 40 ár,“ segir Bessi Bjarnason um aðdrag-
andann að leikferli sínum. Bessi verður sextugur þann 5. septem-
ber næstkomandi, en hann fór á eftirlaun í vetur, samkvæmt
95-ára reglunni.
Bjessi hefur verið fastráðinn
leikari við Þjóðleikhúsið síðan
hann lauk námi frá Leiklist-
arskóla Þjóðleikhússins 1952
og leikið þar nálega 140 hlut-
verk. Að auki eru nær óteljandi
allir þeir skemmtiþættir í útvarpi,
sjónvarpi og víðar sem hann hefur
tekið þátt í. Fyrsta hlutverkið hans
í Þjóðleikhúsinu var Litli Kláus í
barnaleikritinu Litli Kláus og Stóri
Kláus. Hann átti síðar eftir að fara
með hlutverk í fjölda barnaleikrita
auk annarra leikverka.
Þegar Bessi er að því spurður
hvað honum sé eftirminnilegast frá
leikferlinum, segir hann að það sem
mest hafi komið á óvart sé að það
skyldi hafa tekið hann tíu ár að ná
þeim þroska, sem þarf til að vera
frambærilegur leikari.
_- Leiklistargagnrýni?
„Ég vil helst ekki særa fólk ef ég
kemst hjá því,“ segir Bessi þegar
hann er spurður um hvað honum
finnist um íslenska leikiistargagn-
rýni.
- Staða íslenskra leikhúsa?
„Leikhúsin hafa átt erfitt upp-
dráttar síðustu árin. Þau hafa verið
í hálfgerðri lægð, eins og allt þjóð-
félagið. Nú held ég að botninum
sé náð og allt fari að ganga betur,
líka hjá leikhúsunum. Leikhúsið
mun alltaf halda velli því það getur
ekkert komið í staðinn fyrir það.
Lifandi tjáning mannsins er það
sem alltaf nær best til áhorfend-
anna. Leikhúsin þurfa að beijast
harðar nú en fyrir 40 árum vegna
harðnandi samkeppni úr öllum átt-
um.
- Hvað um ungu leikarana okkar?
„Ungu leikararnir mæta mjög vel
undirbúnir til leiks og fullir lotning-
ar fyrir leiklistinni."
Bessi segist ekki hoppa inn í hlut-
verkin sín alsköpuð, heldur lætur
hann þær persónur, sem honum er
ætlað að túlka, smámótast á æfin-
gatímabilinu.“
- Hvað býr í framtíðinni hjá þér?
„Framtíðin er alls óráðin hjá
mér.“
MORGUNBLAÐIÐ
1952
Litli Kláus var leikinn af
BessaBjarnasyni, nemanda
við ieikskóla Þjóðleikhússins.
Leikur Bessa var allur hinn
frískasti, sviðshreyfingar
ákveðnar og fjörlegar, fram-
sögnin skýr og skemmtileg og
andlitssvipur í fullu samræmi
við persónuna.“
Sem Gvendur smali í Skugga-
Sveini árið 1952 er honum
ekki hampað jafn mikið af
gagnrýnendum. Þannig segir
t.d. í Morgunblaðinu að hann
valdi ekki hlutverkinu enda
væri það allvandasamt. Þó
bæri þess að gæta að leikarinn
væri ungur og óreyndur nýliði
í listinni.
Bessi í hlutverki Litla
Kláusar. Með honum á
myndinni er Arndís Björns-
dóttir.
^mm^mmmmm—^^mm
Róbert fæddist í Leipzig 16.
ágúst árið 1923. Hann hefur
leikið rúm 150 hlutverk í
Þjóðleikhúsinu síðan hann
lék Kára í Fjalla-Eyvindi í
hátíðarsýningunni við opnun Þjóð-
leikhússins. Honum hefur verið
sýndur margvíslegur heiður sem
leikara og má í því sambandi nefna
riddarakross hinnar íslensku fálka-
orðu, silfurlampann tvisvar sinnum,
viðurkenningu fyrir gott tungutak
í útvarpi og menningarverðlaun DV
1988. Róbert var í tvö og hálft ár
hjá Lárusi Pálssyni og síðan lá leið-
in í leiklistarskóla Konunglega leik-
hússins í Kaupmannahöfn. Leik-
ferilinn hóf Róbert hjá Leikfélagi
Reykjavíkur árið 1945 í hlutverki
Salarios í Kaupmanninum í Feneyj-
um og það telur hann að sé jafn:
framt sitt fyrsta stóra hlutverk. í
kjölfarið fylgdu fleiri hlutverk hjá
LR þar til Þjóðleikhúsið hóf starf-
semi. Einnig lék hann hjá Fjalakett-
inum og Bláu stjörnunni og síðar
einnig með Grímu og Ferðaleik-
húsinu. Hann lék við mikla hylli
bæði titilhlutverkið í Zorba í Lubeck
og Tevje í Fiðlaranum á þakinu í
Lubeck og Nurnberg, enda leikur
honum þýska á tungu.
Um leiklistargagnrýni segir Ró-
bert: „Ætlast er til að sérmenntað
fólk fjalli yfir höfuð um hinar ýmsu
listgreinar. Mér vitanlega hefur það
ekki verið „praktíserað“ gagnvart
leiklistinni. Maður hefur það á til-
finningunni að mjög flausturslega
sé valið fólk til að fjalla um leik-
list. Þessi listgrein er líklega í mest-
um metum höfð á meðal þjóðarinn-
ar. Það sýnir bæði aðsókn og áhugi
um land allt. Leiklistin á það engan
ara
fe.fnfionS-
rðh/iðHöJIUffn^
aSssasT
töluven mc,A i UrÞessu m . °fu,)durinn
sízrsf
sssif
«SSS£5!
vindi.
veginn skilið að til hennar sé kastað
höndunum, hvorki í gagnrýni né
annars konar umfjöllun. Gagnrýni
á vissulega rétt á sér, sé hún sett
fram á marktækan hátt.“
„Ég veit ekki hvað ég get sagt
að sé mér eftirminnilegast. Það er
svo óskaplega margt eftirminnilegt
eftir svona langan tíma,“ segir
Róbert. „Jú, ætli það megi ekki
segja að eftirminnilegast á mínum
lífsferli sem leikara hafi verið þegar
mér gafst tækifæri til að leika á
þýsku leiksviði hér fyrir nokkrum
árum, eða frá árinu 1971. Þá fékk
maður a.m.k. mannsæmandi laun,
þó ekki sé nú annað. Þar var þetta
líka allt öðruvísi en hér og viðhorf
fólksins til leikhússins stendur þar
á svo miklu eldri menningarlegum
merg. Leikarar og leikhúsfólk er
mjög í hávegum haft í þessum lönd-
um. Fagið er aftur á móti svo ungt
hér hjá okkur. Segja má að atvinnu-
mennska í leiklist byiji ekki fyrr
en með opnun Þjóðleikhússins þó
að Leikfélag Reykjavíkur hafi tekið
til starfa seint á síðustu öld. Leik-
félagið er alls góðs maklegt. Það
byijar auðvitað á því sem síðan
fellur í okkar skaut að viðhalda.
Það var bara töluverður langur
' aðdragandi að atvinnumenns-
kunni.“
Róbert segir að sér finnist vera
mikil gróska í íslensku leikhúslífi.
„Við höfum getað haldið úti Þjóð-
leikhúsi. Borgarleikhús er líka stað-
reynd og hinir fijálsu leikhópar alls
staðar bera þess vott að hér á landi
er mikill og vaxandi leiklistaráhugi
og þó hefur hann aldrei verið léleg-
ur. Við verðum að gæta að því að
aðsókn í íslensk leikhús er sennilega
hvergi eins gífurleg og hér á landi.
Gróskan er framstíg og á hraðri
leið upp á við þó auðvitað komi upp
lægðir, tímabil þegar einhveijar
stefnur verða ráðandi og erfitt er
að eiga við. Samt sem áður eru
þessir „ismar“ og þessar útúrstefn-
ur næring fyrir hina hefðbundnu
leiklist þegar allt kemur til alls. Ég
er mjög ánægður með það hvernig
íslenskt leikhúslíf blómstrar, ekki
bara í Reykjavík heldur út um allt
land. Nú menntun leikara færist í
aukana. Við eigum ríkisrekinn Leik-
listarskóla sem útskrifar afbragðs-
leikara. Því miður fá ekki allir
vinnu, en það er búið að sýna sig
að margt af þessu fólki á það sann-
arlega skilið að fá eitthvað að gera.
Það er líka hægt að offramleiða
leikara eins og annað í þessu landi.
Miðað við þær kringumstæður, sem
eru ríkjandi og aðstæður til að taka
á móti leikurum, er offramleiðsla.
En hvað á að gera? Það er ekki
hægt að stöðva fólk, sem fær þá
köllun að bjóða sig fram í leiklist-
ina, því ekki verða menn feitir af
því að verða ieikarar.“
- Framtíðin?
„Ég held að framtíðin hljóti að
vera ákaflega björt. Að minnsta
kosti er verið að telja okkur trú um
það með yfirlýsingum, sem fylla
heilu opnurnar í blöðunum á hveij-
um einasta degi. Það endar með
því að búið verður að heilaþvo
landslýðinn og þegar því verki er
lokið, geta þessir háu herrar byijað
að svíkja okkur aftur eins og þeir
hafa alltaf gert eftir samninga -
þó að maður voni að í þetta skipti
fari að bjarma fyrir nýjum degi í
efnahagsmálunum.