Morgunblaðið - 14.02.1985, Blaðsíða 5

Samgöngur
MORGUNBLAÐIÐ, VffiSWPn JOVINNULÍF FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1985
B 5
Hafskip í Varberg
HAFSKIP opnaði í haust skrifstofu og vörumóttöku í Varberg í Svíþjóð og er
þetta sjötta skrifstofa félagsins erlendis. Ólafur Friðfinnsson veitir skrifstof-
unni forstöðu en hann starfaði áður sem deildarstjóri á fjármálasviði hjá
félaginu. Ólafur er á hinn bóginn gjörkunnugur sænskum aðstæðum og
flutningakeðjunni þar í landi, því að hann starfaði sem framkvæmdastjóri
skrifstofu Flugleiða í Stokkhólmi á árunum 1975—79.
„Ástæðan fyrir því að Varberg
varð fyrir valinu," sagði ólafur í
samtaii við Morgunblaðið, „var
einfaldlega sú að við vorum lengi
búnir að reyna að semja við hafn-
aryfirvöld í Gautaborg um verð
sem við gátum sætt okkur við,
bæði vegna okkar sjálfra en þó
sérstaklega vegna flytjenda. Eftir
langt stapp var félaginu boðin
þarna aðstaða á alveg þokkalegum
kjörum en gjöld sem átti að inn-
heimta af flytjendum voru enn
alltof há að okkar mati, svo að við
fórum að svipast um í kringum
okkur eftir öðrum möguleikum. Þá
duttum við niður á þessa höfn í
Varberg, sem er um 70 km suður
af Gautaborg og þarna náðum við
góðum samningum."
Varberg er fyrst og fremst
þungaflutningahöfn, einkum á
timbri og pappír, að sögn Ólafs, en
hafnaryfirvöld þar hafa haft
áhuga á að færa kvíarnar einnig
út í stykkjavöruflutninga og því
var Hafskip með stykkjavöru-
flutninga sína hafnaryfirvöldum
kærkomin viðbót. „Okkur hefur
verið tekið þarna opnum örmum",
sagði Ólafur, „og við höfum fengið
mjög góða aðstöðu í höfninni og
sérlega hagstæða samninga bæði
fyrir okkur og viðskiptavini okkar,
eða sem svarar til 30—60% af-
sláttar frá fob-verði eins og það
gerist í Sviþjóð."
Annar kostur við Varbergs-höfn
að sögn Ólafs er sá, að höfnin ligg-
ur mjög miðsvæðis. Evrópuþjóð-
vegurinn milli Noregs og Svíþjóð-
ar liggur um borgina og aðal-
járnbrautalínan liggur um höfn-
ina. Borgina byggja hins vegar að-
eins um 43 þúsund manns þannig
að stutt er í alla samstarfs- og
þjónustuaðila. Starfsemi Hafskips
í Varberg snerist í byrjun fyrst og
fremst um íslandsflutninga en
núna eru Bandaríkjaflutningarnir
einnig farnir af stað, en þeir hafa
vakið mikla athygli í Svíþjóð að
sögn Ólafs. í byrjun febrúar taka
einnig gildi samningar sem tekist
hafa við Bore-line skipafélagið um
transit- eða umskipunarflutninga
frá F'innlandi. Þetta þýðir í raun
að hægt er að bjóða upp á viku-
legar siglingar frá Helsinki til ís-
lands. I Varberg hefur Hafskip
fengið til umráða 15 þús. fermetra
vöruskála og þarna verða samtals
10 skip í mánuði.
„Ég held að það sé enginn vafi á
því að við höfum mikinn meðbyr
meðal flutningsaðila í Svíþjóð,"
sagði Ólafur, „og við reiknum með
mjög góðri nýtingu á skipunum
vestur um haf. Hvað snertir flutn-
ingana austur um þá er mikið af
Svíþjóðarflutningunum frá Amer-
íku bundið við tiltekinn árstíma,
þ.e.a.s. árstíðabundinn, en við ætl-
um okkur hlut í þeim flutningum
líka.“
Viðkomustaðir Hafskips erlend-
is eru nú Varberg, Fredrikstad,
Árósar, Leith, New York og Nor-
folk og félagið er með eigin
skrifstofur í New York og Varberg
en umboðsmenn á hinum stöðun-
um.
HAFSKIP I VARBERG -
skrifstofu Hafskips í Varberg ásamt
— Ólafur Friðfinnsson yfirmaður
samstarfsmönnum.
Frá
verksmióju-
dyrum til
viótakenda
Skipadeild Sambandsins hejur um þrjú hundr-
uð starfsmenn á sjó og landi, sem sjá um að
Jlytja vörur heim og heiman. Þá eru ótaldir um-
boðsmenn okkar og samstaijsaðilar erlendis.
Sérþekking og hagræðing gerir okkur kleift að
bjóða hagstæðJlutningsgjöld.
Þú getur'verið áhyggjulaus — við komum vör-
unniJrá verksmiðjudyrum til viðtakenda.
ViðJlytjum allt, smátt og stórt.Jyrir hvern sem er,
hvert sem er.
Þú tekur bara símann og hringir.
SKIPADEILD
SAMBANDSINS
SAMBANOSHÚSINU REYKJAVÍK SÍMI 28200
haflega tekizt afbragðsvel. Kodak
og fleiri fyrirtæki sýndu ljósritun
lítinn áhuga í upphafi, og varð því
Xerox eina fyrirtækið á þessum
milljarða dollara markaði í fyrstu.
Þegar Kodak loks kom með Ekta-
print-ljósritunarvél sína árið 1975,
reyndist hún mjög fullkomin, og
gæði ljósritanna mun meiri en hjá
Xerox. En undirbúningur að smíði
vélarinnar hafði tekið 12 ár, og á
þessum tíma höfðu mörg afbrigði
verið afskrifuð, því þau voru ekki
fullkomin. Sérfræðingar segja að
Kodak hefði getað komið með
mjög samkeppnishæfa ljósrit-
unarvél mörgum árum fyrr.
Þegar Ektaprint kom á markað-
inn gat Xerox ekki boðið neina
sambærilega Ijósritunarvél. En í
stað þess að hefja öfluga söluher-
ferð, fór Kodak hægt af stað
heima fyrir, og komst ekki inn á
Evrópumarkaðinn fyrr en árið
4000-disk-
vélin 1982
oriítn
og kom of seint
1982, eða sjö árum eftir að vélin
var fullhönnuð. Þetta gaf Xerox
tíma til að svara, og þeir voru
komnir með nýja ljósritunarvél á
markaðinn 1979. Það tók svo Kod-
ak sjö ár að koma með endurbætta
vél, en þá hafði Xerox komið með
betri vélar hálfu ári fyrr.
Samskipti við
starfsmenn versna
Talað hefur verið um að Kodak
hafi á margan hátt svipað til jap-
anskra fyrirtækja að því leyti að
oft kom starfsfólkið þangað beint
úr skóla eða háskóla — eins og
bæði stjórnarformaðurinn, Colby
Chandler, og aðalforstjórinn, Kay
Whitmore — og reiknaði þá með
því að starfa hjá fyrirtækinu þar
til það kæmist á eftirlaun. Var
starfsandinn löngum aðdáunar-
verður. Kodak er eitt fárra stór-
fyrirtækja, sem ekki hefur eigin
verkalýðsfélög, en félagið hefur
búið vel að starfsmönnum sínum
með aukagreiðslum, tómstunda-
aðstöðu og hlunnindum. Aldrei í
sögu Kodak hefur starfsfólkið þar
boðað til sérverkfalls né átt í nein-
um teljandi deilum um kaup og
kjör.
En mikil breyting varð á starfs-
andanum hjá félaginu þegar Kod-
ak greip til þess ráðs á árinu 1983
að fækka starfsmönnum með upp-
sögnum og lækkun eftirlaunaald-
urs um 11.000 manns, eða 8%. Það
kom mörgum á óvart hve starfs-
mannafækkunin var mikil, og
einnig vakti það óánægju að
launahækkun þeirra sem eftir
sátu dróst frá því í desember þar
til í júní 1984. Á meðan flestir
starfsmenn þurftu að bíða bættra
kjara, voru þeir Chandler og
Whitmore skipaðir í æðstu stöður
hjá félaginu, og fengu strax sínar
launahækkanir, Chandler fékk
12% hækkun upp í $729.000 árs-
laun og Whitemore hækkaði um
18,5% í $449.000.
Tæknihyggja — ekki
markaðshyggja
Lengi var það svo að Kodak
þurfti litlar áhyggjur að hafa af
samkeppni, en nú er það gjör-
breytt. Á meðan Kodak réð ferð-
inni, sem félagið gerði í nálægt því
heila öld, kom það ekki að sök þótt
hægt væri farið í þróun nýrra véla
og varlega staðið að því að koma
þeim á markaðinn. Nú skiptir
þetta máli. Og þegar félagið nú er
að reyna að ryðja sér braut á nýj-
um mörkuðum, þar sem sterkir
keppinautar eru fyrir, getur það
valdið félaginu erfiðleikum og
haft alvarlegar afleiðingar hvað
þar hefur lengi ríkt sú hefð að
fara að öllu með gát.
Kodak hefur lengst af verið
starfrækt sem sjálfstæð heild, þar
sem forystusveitin hefur jafnan
unnið sig upp eftir metorðastigan-
um innan fyrirtækisins. Og allt
frá stofnun hafa aðeins verkfræð-
ingar og vísindamenn komizt þar í
æðstu stöður — menn sem láta sig
tæknilega fullkomnum meiru
skipta en markaðshugsjónir.
Chandler hefur verið hjá Kodak í
34 ár, Whitmore í 27 ár. Báðir eru
verkfræðingar. Geta menn, sem
lengi hafa starfað hjá félaginu, og
alizt upp í því andrúmslofti varúð-
ar og aðgætni sem þar ríkir, tamiö
sér þann viðbragðsflýti, sem á
þarf að halda í samkeppninni? Ef
til vill, en reynsla undanfarinna
ára lofar ekki góðu.
Chakravarty og Ruth Sim-
on í tímaritinu Forbes)
TÖLVUSKJÁR, ADM220
frá Lear Siegler, Inc.
DEC VT220, VT100 og VT52 sambærilegur.
105 lykla ásláttarborð skv. DIN staðli.
15 flýtilyklar og 30 forritanlegir lyklar.
Allir íslenskir stafir.
„Lifandi" eða „dauður" broddur.
7 eða 8 bita samskiptastaðall.
RS-232C eða RS-422 tengi.
Tengi tyrir prentara.
12" eða 14" skjár, grænn eða gulur.
Verð miðað við gengi 4. februar 1985
ISI
LEAR SIEGLER. INC.
kr. 44.950,—
GERIÐ VERÐSAA/IAMBURÐI
Digltal Equipment Corporation. DEC VT220, VT100 og VT52 eru vorumerki