Morgunblaðið - 17.10.1965, Blaðsíða 3

f ■ Sunnudagtfr 17. október 1965
MORCU N BLAÐIÐ
Haustregn
í borginni
ÞAÐ ER laugardagur, dagur
anna og amsturs. Það er baust
og það rignir án afláts. Karl-
meiui, konur og börn streyma
um miðbæinn, þeir fyrst-
nefndu eiga kannski vixil á
síðasta degi og það er ekki
ótítt að heyra einhverja segja:
— Leiðindi að þurfa að standa
í svona vesini í þessu veðri, og
svo bölva þeir veðurguðunum
hressilega. Á meðan þessu fer
fram kaupa konur í belgar-
matinn ásamt börnunum. —
Já, ég ætla að fá eitt læri,
heyrir maður þær segja við
afgreiðslustúlkuna, og vilduð
þér gjöra svo vel að pakka því
vel inn, fyrst veðrið er svona.
Dökkur skýjahjúpur liggur
ýfir borginni og skyggnið er
afleitt. Meira að sgja stolt
borgarinnar, Esjan, hefur horf
— Nei, fjandakornið, hann
hlýtur að vera búinn að væta
úr sér þá. Já, og þó að veðrið
verði svona á morgun held ég
að maður skelli sér nú, þetta
er nú einu sinni leikur ársins.
— Jæja, maður sér þig þá
á morgun, segir hinn og svo
lyfta þeir höttunum, kinka
kolli og hverfa sitt í hvora átt
ina.
Það heldur áfram að rigna.
í gamla daga sungu allir
„Water, water, everywhere,
því platan fæst í Vesturver“
í svona veðri. Þetta ómerki-
lega „ljóð“ átti svo sannarlega
vel við í gær. Vatnið flóði um
göturnar í endalausum straum
um, og t.d. myndaðist hið
mesta flóð á gatnamótum
Laugavegar og Snorrabrautar,
þar sem ræsi þar hafði stífl-
Á harðahlaupum
regninu.
undan
Séra Jón Auðuns, dómprofastur:
I brofinn baug
ÉG sagði á sunnudaginn var, að
þótt sitt hvað í kirkjukenning-
unni væri æði vafasamt og jafn-
vel sumt það, sem Kristur er bor
inn fyrir á blöðum Ritningarinn-
ar, þá væri það ekki gild ástæða
fyrir þig til að segja skilið við
kristna kirkju.
Stóraukin þekking á allsherjar
trúarstarfi mánnskyns gerir auð-
sætt það, að afstöðu kirstindóms-
ins til annarra trúarbragða þarf
að endurskoða, og að fullyrðing-
arnar um, að kristindómurinn búi
einn yfir sannleikanum og sann-
leikanum öllum, er fjarstæða
byggð á þeim trúhroka ,sem er
arfur frá gyðingdómi. Þessar full
yrðingar eru síðan endurteknar í
kristinni túlkun, og þrásinnis
eins og þar væru börn að tala
en ekki fullorðnir menn.
Þetta viðurkenna þeir fræði-
menn í trúahbragðavísindum,
sem mark er tekið á. Fáir þó
fremur en próf. Arnold Toybee
sem mikið hefir um þetta mál
skrifað. Hann skoðar ekki önnur
trúahbrögð í gegn um gleraugu
vestrænnar guðfræði. En hann
er maður kristinn vel.
Varnaðarorð hans gegn þeirri
fjarstæðu, að kristindóumr búi
Fólkið ruddíst ir.n í stríutisvagninn á flótta undan resmmu.
ið bak við þokumóðuna 1
norðri. Ökumennirnir rýna i
gegnum bílrúðurnar, sem
regnið lemur ósleitilega, og
það er ekki nema rétt svo að
þurrkurnar hafi undan. Fólk-
ið hefur leitað skjóls undan
regninu í anddyrum verzlan-
anna og reynir að standa af
sér mestu dembuna. — Það
hlýtur að fara að stytta upp,
segir einhver um leið og hann
mænir til himins biðjandi aug
um. En hvorki bænir né böl-
bænir hafa neitt að segja,
því að veðurguðinn er þrjósk-
ur, þegar hann hefur tekið
eitthvað í sig.
Fyrir framan bókabúð Máls
og Menningar hittast tveir
kunningjar og taka tal saman.
— Djöfuls veðurlag er þetta,
segir annar og horfir til him-
ins.
— Já, svarar hinn, það verð
ur ekki gaman, ef veðrið verð
ur svona á morgun. -Þá held
ég, að maður nenni ekki á
völlinn til þess að sjá Skag-
ann vinna Suðurnesjastrák-
ana.
Regnhlífin var þarfasti
þjónninn í gær.
ast. Varð að lokum að fá lög
rgeluþjón til þess að hreinsa
frá ræsinu, þar sem fólkið
komst ekki af þessum sökum,
yfir götuna. Já, svona var á
fleiri stöðum í bænum, þótt
það kæmi hvergi eins að sök
og þarna á gatnamótunum.
En regnið hafði líka fleira
illt í för með sér. Umferðin,
sem alltaf er mest á laugar-
dögum, gekk nú miklu hægar
fyrir sig og mynduðust oft
miklir umferðarhnútar, sem
lögregian átti fullt í fangi með
að leysa. En hvað um það. Þótt
nokkrir bölvuðu veðrinu og
aðrir kveinkuðu sér undán
því, tóku flestir þessu af
sannri karlmennsku, því að
við íslendingar erum jú, vanir
þessu, þar sem við fáum á
hverju hausti ■— ekki eina,
heldur margar rigningar af
þessu tagi. Og við vitum það
af gamalli reynslu að ekki tjá-
ir að deila við veðurguðina.
Austurstræti i haustrigningu.
einn yfir sáluhjálparlegum sanu'
leika lesa margir, sem treysta
ekki guðfræðingunum. En þótt
þessari kenningu, að kristindóm-
ur einn flytji sannleika, sé ekki
mjög á lofti haldið og margir
reyni að draga yfir hana fjöður,
þá er hún eitt meginatriði þess
rétttrúnaðar, sem kirkjan hefir
enn ekki haft þrek til að afneita
og taka afleiðingum þess.
Forseti Indlands, Radakrishn-
an, er maður hálærður og hefir
m.a. skrifað vjðlesna bók um
„Austræn trúarbrögð og vest-
ræna hugsun". Þekking hans á
kristindómi er djúptækari en
þekking alls þorra kristinna guð-
fræðitúlkenda á trúarheimi Ind-
lands. Radakrishnan harmar
hina hrokafullu afstöðu kristn-
innar til annarra trúarfbragða,
telur hana bæði fráleita með öllu
og stórskaðlega einingu mann-
kyns.
Bækur þessara tveggja víð-
frægu manna eru lesnar með at-
hygli um gervallan vestrænan
heim. Þeir óttast báðir þröng-
sýni það og umburðaleysi, sem
kristindómurinn — eins og íslam
— tók í arf frá gyðingdómi. Þeir
óttast vegna sannleikans, — og
vegna kristinsdómsins sjálfs.
Raunar er þröngsýni heima-
fætt í lúterskri kristni. Þegar
Liúther fregnaði, að svissneski
siðbótarfrömuðurinn Zwingli
gerði ráð fyrir, að Aristóteles og
fleiri göfugir spekingar Grikkja,
sem uppi voru öldum fyrr en
Kristur kom fram, kynnu að öðl
ast sáluhjálp, — þá aftók Lúter
að slíkir heiðingjar gætu fengið
hlutdeild í friðþægingarblóði
Krists og orðið hólpnir. Og hann
lýsti yfir, að hann efaði sálu-
hjálp sjálfs Zwinglis, úr því að
hann aðhylltist svo hræðilega
ókristilegar hugmyndir.
Menn viðurkenna nauðsyn
nýrrar siðbótar innan kirkjunn-
ar, og raddir eru að verða há-
værari og háværari um það inn-
an kistninnar. Menn sjá, að það
þarf að gera hreinskilnislega úpp
reikningana við ýmsar úreltar
hugmyndir. Gagnvart þeim eig-
um vér að vera frjálsir, — frjáls-
ir en ábyrgir menn.
Sumir mestu alvörumenn segja
mannkynið vera að ganga inn í
„eftirkristið tímabil“. Sé svo, er
ábyrgð vor geigvænleg.
Hvað missir sú kynslóð, sem
missir tengslin við Krist hans
heilögu veru, hans heilaga orð,
hans heilaga líf? Þarjji ómetan-
lega fjársjóð berum vér í brot-
hættu keri, og kerið er kirkjan
og guðfræði hennar.
Þú kannt að líta svo á, að sam-
leið getir þú ekki átt með kirkju,
sem leitar aftur í aldir að kenn-
ingum, sem búnar eru að gegna
sínu hlutverki og ganga sér til
húðar, — eða að messusiðum,
sem hæfðu löngu liðinni öld, —
eða að innantómri tilgerð um
klæðnað klerka og sitt hvað ann-
að.
En gættu þess, að láta ekki
sprungið ker villa þér sýn um
fjársjóðinn sjálfan.
Hafnaðu ekki perlunni, þótt
hún sé greypt í brotinn baug.
— Fjársöfnun
Framh. af bls. 2
Madagaskar varð frönsk ný-
lenda 1896, sambandsríki Frakka
1946 og sjálfstætt lýðveldi 1958.
Landið tilheyrir nú franska sam-
veldinu, án þess að Frakkar hafi
þar stjórnarfarsleg afskipti.
Mannfjöldi á eyhni var fyrir
skömmu 4% milljón, þar af 73
þúsund Frakkar og annarra út-
lendinga. Þá eru um 183 þúsund
íbúar í höfuðborginni Tananar-
ive. Frum'byggjar á eynni voru að
því að talið er sæfarendur frá
Polynesíu og Melanesíu sem
létu þangað berast undan vind-
um og straumum. Annar stofn er
kominn frá Afríku sá þriðji frá
Indlandi.
Marco Polo hafði spurnir af
tilveru Madagaskar, en fyrsti
Evrópumaðurinn sem leit eyna,
var portúgalskur skipstjóri,
Diego Diaz að nafni. Það var
árið 15CK) og þá, þann 10. ágúst
kom skipstjórinn auga á strönd
Madagaskar. Bretar óg Frakkar
slógu sér niður á eynni kringum
aldamótin 1800, og um sama leyti
varð eyjan mesta sjóræningja-
bæli. Frakkar tóku ráð eyjar-
skeggja í sínar hendur 1896 og
yfirráð þeirra héldust í hálfa öld.
Verklegar framkvæmdir eru
heldur litlar á Madagaskar, en
Frakkar hafa látið nokkuð til sín
taka í menningarlegum efnum.
Um helmingur íbúanna játar
kristna trú, ýmist kaþólska eða
lúterska. Aðrir viðhalda fornum
siðum, en mynda þó engin viss
trúarbrögð.
Aðalatvinnuvegur á eynni er
akuryrkja, sérstaklega hrísgrjóna
rækt, en aðalútflutningsvaran er
kaffi. Vinnuaðferðir eru frum-
stæðar og vöruskiptajöfnuðurinn
mjög óhagstæður. Hið nýstofnaða
lýðveldi á iþví við mikla fjár-
hagsöruðugleika að etja.
f dag er minnzt í kirkju
landsins 150 ára afmælis hi
íslenzka biblíufélags, og mei
hvattir til að taka höndum sar
an með félaginu til að koma
nýrri, fagurri útgáfu hinn
helgu bókar. Því kalli á land
mönnum að vera ljúft að hlýg
Á blaðsíðum hinnar helgu bó
ar kann sitt hvað að vera, se
ekki rekur erindi Krists, en hf
á sitt eilífa gildi af því að hí
er heimild vor um Krist,hans h<
aða orð, hans heilaga líf, ha:
heilögu persónu. Blessuð umfra
allar aðrar bækur er bókin u
hann.