Morgunblaðið - 01.06.1958, Side 15
Sunnudagur 1. júní 1958
MORCUNBL 4 ÐIÐ
15
45
70
km
km
hraði í þéttbýii
a vegum
Samtal v/ð lögreglustjóra um nýju
umferðarfögin sem gildi taka eftir
einn mánuð
HINN 1. júlí koma til fram-
kvæmda hin nýju umferðarlög,
sem núverandi Alþingi sam-
þykkti. Hér er um að ræða mál,
sem snertir hvern einasta mann,
að meira eða minna leyti, en að
sjálfsögðu mest þá sem í bæjum
búa. Eru lögin allumfangsmikil.
svo sem vænta mátti. — Fyrir
nokkru átti Mbl. samtal við Sig
urjón Sigurðsson, lög'reglustjóra
í Reykjavík, um þessi nýju lög.
I lögunum er gert ráð fyrir að
settar verði fjölmargar reglu-
gerðir. Um þær verður þó ekkert
rætt í þessu samtali, því undir-
búningur að samningu þeirra er
mjög skammt á veg komin. Munu
því sennilega aðeins fáar taka
gildi um leið og iögin sjálf.
í kafla um ökutæki eru -t. d.
ákvæði um víðtækari skyldu utn
notkun glitaugna (kattaraugna)
á ökutækjum en nú er. Skulu þau
vera aftan á bifreiðum m. a.
báðum palhornum vörubifreiða
framan og aftan á vinnuvélum,
á dráttarvé'um, reiðhjolum og
hestvögnum, sem notaöic eru á
Ijósatíma úti á vegum
Þá er ákvæði um, að skylt sé að
hafa á bifreiðum tæki til þess að jega
gefa með stefnumerki og ókvæði
um notkun þeirra.Ef hált er, þá
skal hafa snjókeðjur á hjólum eða
annan útbúnað, sem bifreiðaeft-
irlit ríkisins viðurkennir. Með
öðrum útbúnaði er átt víð snjó-
dekk. Þau hafa gefið góða
reynslu hér á landi og þarf að
ákveða, hvaða gerðir þeirra skuli
löggilda hér. Þá er merkilegt ný-
mæli um að svokallaður ökuriti
skuli vera í fólksbifreiðum, sem
flutt geta yfir 30 farþega. Slíkur
ökuriti skrásetur eyðublað vega
lengd og hraða bifreiðcrinnar,
eins og hann hefir verið á hverj-
um tíma. Ef lögreglumaður
stöðvar slíkan langferðavagn,
getur hann auðveldlega séð á
korti sjálfritans, hvort bifreiðar-
stjórinn hafi ekið of hratt eða
yfirleitt hvernig aksti. vagnsins
hefur verið hagað. Tæki þessi
eiga að verða til mikils aðhalds
og öryggis.
Eigendur eða umráðamenn svo
nefndra tengivagna eða festi-
vagna, sem eru 500 kg. að þyngd
eða meira, skulu senda lögreglu-
stjóra þess umdæmis, sem þeir
eru búsettir í tilkynningu um
þessa vagna.
isnotkun og akstur, en 25 gr.
hljóðar svo:
Enginn má neyta áfengis við
akstur vélknúins ökutækis.
Enginn má aka eða reyna að
aka vélknúnu ökutæki, ef hann
hækkar eftir að akstri lauk, og
skal þá litið svo á, sem hið aukna
vínandamagn hafi verið í blóði
hans við aksturinn.
Þegar maður hefur neytt áfengis á opinberum veitingastað og veitingamaður eða þjónar
hans vita, eða hafa ástæðu til að ætla, að hann m-ni v-erða brotlegur við framangreind á- kvæði, ber þeim að gera það, sem unnt t-. til að hmdra brotið, þar á :neöal að gera lögregli.ini viðvart. Í 11
Bannað er að adja eða af enda 4 j
ökumanni vélknúins, ökutækis í ^ .1 eða j, sem 1 \ /
til aksturs, ef hann er með áhri.
u„. áfengis.
Sigurjón Sigurðssor
lögreglustjóri.
vegna áfengisneyzlu verður eigi
talinn geta stjórnað því örugg-
Ef vínandamagn í blóði manns
er 0.50%» til 1.20%o eða hann er
undir áhrifum áfengis, þótt vín-
andamagn í blóði hans sé minna,
telst hann ekki geta stjórnað öku-
tæki örugglega.
Ef vínandamagn í blóði öku-
manns nemur 1.20%» eða meira,
telst hann óhæfur til að stjórna
vélknúnu ökutæki.
Enginn má stjórna eða reyna
að stjórna hestvagni eða reið-
hjóli, ef hann er með svo mikl-
um áfengisáhrifum, að hann geti
ekki með fullu öryggi stjórnað
hestvagnmum eða reiðhjólinu.
Bannað er að fela manni, sem
er í því ástandi, sem um getur
í 2.—5. mgr., stjórn vélknúins
ökutækis, reiðhjóls eða hest-
vagns.
Ef ástæða er til að ætla, að
maður hafi brotið framangreind
ákvæði, getur lögreglan fært
hann til læknis til rannsóknar,
þ. á. m. blóð- og þvagrannsóknar,
og er honum þá skylt að hlíta
þeirri meðferð, sem læknirinn
telur nauðsynlega ve0na rann-
sóknarinnar. Dómsmálaráðherra
Eins og fram kemur í grein
inni, er lögfest sönnunarregla til
þess að koma fram viðurlögum
vegna notkunar áfengis í sam
bandi við akstur bifreiða, nefni-
lega mæling á vinandamagni
blóði ökumanns.
í athugasemdum um frumvarp-
ið segir nefndin sjálf: „Það skipt-
ir miklu máli, hvað í því felst að
neyta áfengis við bifreiðaakstur
og aka undir áhrifum áfengis.
Fyrra hugtakið hefur Hæsti"étt-
ur skýrt á þann veg, að áfengis-
neyzla skömmu áður en tekið er
til við akstur falli undir það“.
Síðar í athugasemdum segir
svo um mat á áfengisáhrifum:
„Hér kemur alltaf vandasamt
mat til greina. Fyrst og fremst á
því hvað telja beri áfengisáhrif,
þ. e. mörkin að neðan. Það mark
Það er þó ekki lagafyrirmæli, að aka á 4ó km. hraða.
V
um almennu ákvæðum kveðið
svo á, að vegfaranendum sé skylt
að sýna varúð í umferð, gæta
þess að trufla ekki né tefja að
óþörfu aðra vegfarendur og valda
eigi þeim eða öðrum, sem búa
að staðaldri við umferðarleið
hættu eða óþægindum. Þar er
mönnum gert að skyldu að sýna
Glitauga — kattarauga — eiga að vera á öllum vörubílum.
Þá er ákvæði sem skyldar inn-
flytjendur bifreiða að senda bif-
reiðaeftirliti ríkisins nákvæma
skýrslu og myndir af nýjum bif-
reiðum eða hvers konar vélknún
um ökutækjum, sem þeir ætia að
flytja til landsins.
I kaflanum um ökumenn eru
m. a. nokkur nýmæli um áfeng-
setur nánari reglur um þessi
efni.
Það leysir ekki undan sök,
þótt maður ætli vínandamagn í
blóði sínu vera minna en greinir
í 2. og 3. mgr.
Nú hefur ökumaður neytt
áfengis við akstur eða fyrir hann,
þannig að vínandamagn í blóði
í Svínahrauni t.d., verður leyfður 70 km. hraði.
er sjálfsagt að setja lágt, en af , varúð í nánd við skóla, leikvelli
því leiðir að viðurlög hljóta að og aðra staði, þar sem vænta ma
verða tvenns konar: vægari, þeg | að börn séu að leik. í þessum
ar áfengisáhrif eru lítil eða jafn
vel engin teljandi, en þyngri,
þegar þau eru svo nokkru nemi.
I málum þessum er meginsönn-
unargagnið blóðprufa og er þeim
manni, sem færður er til læknis
til rannsóknar, skylt að hlíta
þeirri meðferð, sem læknirinn
telur nauðsynlega vegna rann-
sóknar málsins". '
í kaflanum um ökumenn, er
ennfremur nýmæli um vörubif-
reiðastjóra — m. a.: Enginn get-
ur fengið leyfi til að aka leigu-
bifreið til mannflutninga né
vörubifreið, sem skráð er fyrir
5 smálesta farm eða meira, nema
hann sé fullra 20 ára, hafi stað-
izt viðbótarpróf og fullnægi
frekari skilyrðum, sem ákveöin
eru í reglugerð. Gert er ráð fyrir
að heimilt sé að setja reglugerð
um sérstök skilyrði til að öðlast
ökuskírteini til aksturs fólksbif-
reiða, sem flytja fleiri farþega
en 16. Enginn má stýra drátcar-
vél, nema hann hafi fengið skír-
teini til bifreiðaaksturs eða sér-
stak skírteinis til aksturs drátt-
arvéla. Slíkt skírteini má ekki
veita yngri mönnum en- 16 ára.
Ekki þarf þó ökuskírteini til akst
urs dráttarvéla, þegar þær eru
notaðar við jarðyrkjustörf utan
alfaravega. Þá segir, að enginn
megi stýra vinnuvél, fyrr en
hann er orðinn 17 ára.
I þeim kafla laganna, sem
fjalla um umferðarreglur, er í hin
mun hafa komið í ljós, að kostn-
aður við þetta mytidi hafa orðið
noklcur hér á landi, eða minnsta
kosti rúmar 5 milljónir, vegna
nauðsynlegra breytinga á almenn
ingsvögnum o. fl.
Þá er ýtarlega skýrt *frá þvi,
hvernig ökumaður skuli haga sér
við akstur við vegamót og á þeim.
í 46. gr. segir:
Ökumaður skal aðgæta vand-
lega, áður en hann beygir, að
unnt sé að gera það án hættu
fyrir þá, sem á eftir koma.
Ökutæki, sem stefna til vinstri
á vegamótum, skal í hæfilegri
fjarlægð frá þeim ekið út á vinstri
brún akbrautar. Ei beygja á til
hægri, skal, ef aðstæður leyfa,
ekið að miðlínu vegar, eða, ef
um einstefnuakstur er að ræða,
yfir að hægri brún akbrautar. Nú
eru tvær eða fleiri akreinar fyrir
sömu akstúrsstefnu á vegi, og
skal þá ökumaður i tæka tíð,
áður en komið ér að vegamótum,
færa ökutækið á þá rein, sem
heppilegust er, miðað við fyrir-
hugaða akstursstefnu.
Þegar komið er á vegamót og
beygt til vinstri, ber að aka eins
nálægt vinstri brún akbrautai og
unnt er. Þegar beygt er til
hægri, skal ökutæki, þegar
það er . komið yfir vegamót,
vera vinstra megin á akbraut
þeirri, sem ekið er inn á. Þetta
kafla lagannaum umferðarreglur! Þ° ekki um akstur inn á
er líka að finna athyglisverð ný-
mæli um leikgötur. Gert er ráð
fyrir sleða-, skíða- eða renni-
brautum fyrir börn, en þær mega
ekki vera á alfaravegi nema
lögreglustjóri veiti leyfi til. Ekki
má heldur vera að leikum á veg-
um, þannig að hættaeðaumferðar
truflun geti hlotizt af, nema á
vegum, sem merktir eru leik-
götur. Hér er um nýmæli að ræða,
sem gefið hefur góða raun i öðr-
um löndum þ. á. m. í nágranna-
löndum okkar. Leikgötur eru
merktar sérstaklega, en um þær
mega ekki aðrir fara með bif-
reiðir en íbúar gatnanna eða
menn í erindum þeirra. Á leik-
götum skal gæta ýtrustu varúðar
og tillitssemi gagnvart börnum.
í kaflanum er ennfremur að
finna stren^Ileg ákvæði um það,
að enginn megi skilja eftir eða
geyma á alfaravegi muni eða
tæki, sem geta_ orðið til trafala
fyrir umferð. Ákveðið er, að á
ljósatima skuli slik tæki t. d.
vegagerðarvélar eða munir,
greinilega merktir með ljósker-
um, sem sýni hve langt hluturmn
nær inn á veginn.
I ákvæðunum um akstur og
ökutæki kemur fram, að miðað
er við áframhaldandi vinstri akst
ur hér á landi. Nefndin mun þó
hafa orðið sammála um að rétt
væri að breyta tii og taka hér
upp hægri handar akstur, en það
einstefnuakbraut. Ekki má taka
beygju til hægri, fyrr en nálæg
ökutæki, sem á móti koma, hafa
farið fram hjá.
Ekki má snúa ökutækjum á
vegi eða aka þeim aftur á bak,
nema unnt sé að gera það án
áhættu eða óþæginda fyrir aðra
umferð.
★
Um framúrakstur eru m. a.
þessi ákvæði í 47. gr., segir m. a.:
Aka skal fram fyrir ökutæki
hægra megin við það. Skal sá,
sem fram hjá ætlar, gefa þeim,
sem á undan fer, merki, þannig
að hann megi vita um þá ætlan.
Sá, sem á undan er, skal þá, er
hann verður var við þann, sem
á eftir kemur, víkja til vinstri og
draga úr hraða- eða nema staðar,
þannig að áhættulaust sé að aka
fram hjá. Sá, sem fram fyrir
hefur ekið, má ekki aka að vinstri
brún akbrautar, fyrr en hann er
kominn svo langt, að hinu öku-
tækinu geti ekki stafað hætta
eða veruleg óþægindi af.
Þrátt fyrir ákvæði 4. mgr. má
við vegamót, ef aðstæður leyfa,
aka vinstra megin fram hjá öku-
tæki, sem á undan fer, ef öku-
maður þess gefur greinilega
merki um, að hann ætli að aka
til hægn.
Þar sem akbraut er skipt í tvær
eða flein merktar akreinar með
sömu akstursstefnu, má aka
Framh. á bis. 16.