Vísir - 14.08.1919, Blaðsíða 2

yisjufc
hafa fengið:
■-•U
Þakjárn
Nr 24 og 26
6—7—8—9—10 feta
Þakpappa
Cement.
Verslunin ÁFRAM
— Ingólfsstrætii 6í —
Selitr alls konar húsgögn .og' úivegar ígrótCaáMldL
Hefir f \ nrliggjandi :
Dívana, 4 teg. dívantepphi g<»lffeppij.Bcnffidufeav vtmdnka, feröatösk '
rar, og margft fleira.
Handa íþróttamönnum : Sþjót’og lteifigjur.
Húsgögn eru klædd með sldúni eða taui,. eítir því sem óskað er:
Verslunin hefir í þjónuatat sinni sérfræðing í húsgagnasmíði, sem
stundað hefir nám í Stokkhólmi, Kristjaniú ogf Kaitpmannahöfn, og
mran. vinnustofa vor því ■ geta léysfc aí'Hendii alt sem húsgagnasmíSV
tílheyrir.
Ábyggileg viðskifti! Sanngjörn vinnulaun!
ÁI'RAM uú ! Komi'ð og skoSiÖ'v.öraiTiRu Eklki missir sá,.i,sem
fyrstur fær.
XKMIB///A
^ Regnkápur
Og
Regnhlífar
nýkomnar.
^ EprllljBCotjsen V
Miuw^
NOTIÐ
Ju^ol Stivelse
Heggnr nærri -?
„Lögrctta“ heggur enn í sama
farið og hjakkar á því, að þuð
höggvj nærri þvi, að vcra brol á
6. grein sambandslaganna, að
gera nokkurra ára búsetu i
landinu að skilyrði fyrir kosn-
ingarétti. pessu til sönnunar
vitnar hún i athugasemdir við
sambandslögin, sem líklega all-
ir, nema þá hún ein, voru vcl
vitandi um, er umræður þófusl
úm petta mál.
í athiigasemdunum er það
tckið fram af liálfu dönsku
nefndarmannanna, að lil þcss
„að öll ríkisborgararéttindí scu
aigerlega gagnkvæm“, verði að
afnema allar þær lakiyarkanir,
sem nú sjeu á því, „svo sem
rnismun þann á kosningarétti,
sem komi fram í 10. gr. stjóm-
skipulaga Islands frá 19. júní
1915“
Mismunur sá, sem hér um
ræðir (i stj.sk,1. 1915) er sá, að
kosniugarétt til Alþingis hafa
íslendingar (fæddir hcr á landi)
ef þeir hafa vyrið búsettir i
kjördæmi sínu í eitt ár, og að-
fluttir Islendingar gcta því öðlasl
kosningarétt eftir eins árs bú-
setu i landiuu, en aðrix- menn,
scm ckki eru fæddir i landinu,
f:> ckki kosningarétt fyr en eft-
ir 5 ára búsetu. Gagnvart Dön-
um er „mismuiiurinn“, sem
„afnema“ verður, að eins þessi,
að íslendingar, sem dvalið hafa
erlendis, fá ’kosningarétt eftir
cins árs búsetu, en Danir ekki
fyr cn þeir hafa verið hér í 5
ár. pennan mismun má „af-
nema“ með tvennu móti: moð
þvi að afnema 5 ára búsetuskil-
yrðið og með þvi að láta það ná
líl allra, jafnt til íslendinga sem
annara, eins og mi er ráðgert.
Með siðari aðferðinni er kröfu
Dana um „afnám“ þessa mis-
munár algerlega fullnægt, og
ekkert miður með henni en
þeirri fyrri. Ef 5 ára búsetuskil-
yrðið nær lil allra jafnl, verður
ekki um neinn „mismun“ að
ræða, og það heggur ekkert
nærri því, að það sé brot á 0.
gr. sambanðslaganna eða at-
hugasemdunum við þau. þegar
„Lögrjetta“ fnllyrðir það þó, þá
getur ekki lijá því farið, að hún
lati sér nægja að fara eftir því,
sein hana „minti“ áður en hún
kynti sér (>. gr. og athugasemd-
imar við hana betur, eða þá að
hún þefir farið eftir því, sem
hún hefir „lievrl sagt“, eða þá
btátt áfram að hún hefir aldrei
hugsað sér svo hátt, að reyna
að skilja mæll mál rétt, ef hún
hefir gctað hugsað sér, að Dön-
um gæti komið það betur, að
það væri misskilið.
Spaugilegt er það, að „Lög-
rétta“ skuli fullyrða það svo statl
og stöðugt, að engin hætta sé á‘
innflutningi hingað frá Dan-
mörku. Hvaðan ætlar hún að fá
allan verkalýðinn erlenda, sem
hún vill opna landið fyrir? Hún
ætlar þó ekki að hanna Dönum,
öðrum fremur, vist i hinum
dýrðlegu iðnaðarhorgum, sem
Iu’r eiga að rísa upp? Raun-
ar kemur það málinu alls ekk-
ert við, hvort nokkur bráð
hætta er yfirvofandi eða ekki.
j'að er tryggilegar um Imútana
búið, ef þetta búsetuskilyrði er
sett í stjórnarskrána og það er
þeim nóg, sem vilja búa tryggi-
lega um hnúlana. — Og það er
enginn vafi á því, að sambandið
við Dani verður ekkert óaffara-
sælla fyrir það. Með þvi er rutt
úi vegi enn einni ásUeðimni
til tortrygni gegn þeim.
Akvæðið um 5 ára búsefuna,.
sem sfeilyrði fyrir kosninga-.
ívlti, er í stjórnarskránni. peg-
ar Lögrétta talar um> að Öþarfí
se að vekja deilur mn>það atriði
og sambandslögin, þá ætli bún
að beina þeim áminningum til
þeirra manna, sem vilja félla á-
kvaeðið úr nýju stjórnarskránni,
því að það eru þeir;' sern vekja
deiluna, en ekki hinir^ sem vilja
halda því og laga það. eftir sam-
bandslögunum.
Hðrmnugarnar i
Rásslandi.
Frá Helsingfors í Finnland.
skriíar blaSamaöurinn John Pol-
lock nýlega eftirfarandi bréf:
Fg hefi rekist hér á mann, ef
mann skyldi kalla; hann var rúss-
neskur herforingi í einni' ötulustu
hersveitinni, sem barðist nteft Bret"
uni á Frakklandi. Nú er hann lík-
ari vofu en manni. Hann hefir elst
um 20 ár. Hann er oröinn hokinn
og hrumur. Þaö má telja beinin
í handarbakinu á honum gegnum
húöina.
Hann fór frá Pétursborg fyrir
j>rcm dögum, og þar baföi haqn
veriö síðan' bolshvíkingastjórnin
settist aö völdutn. Nefpd sú, setr.
falið var að dætita utn mál þeirra,
tr vorU móti stjórninni, dætndi
bann til dauða, en honum tókst að
komast út wnt glugga, þegar átti
að taka hann fastan. og sbipp við
jtað.
Hann hefir í fám orðutn jtessa
fregn að færa: „Þetta eru síðusti.
forvöð. Bandamenn verða að taka
Pétursborg herskildi tafarlaust V'
Félög jtau, setu vinna gegtl
boishvíkingum í Pétursborg og
MoskvateljaMannerheiinhershöfö-
ingja sjálfkjörinn til jtess að taka
Péturshorg, og honuni mundi jtað
auðvelt tneð hjálp bandamanna.
,.Ef Mannerheim hershöfðingi
færi með finsku liði.og tæki Pét-
urshoitg; herskildi nú jtegar,. þi
mundi, honvum dýrlega fagiiað. En
ef þa®,. dregst i mánuö, yrði hon-
uni. tekið með hölbæmtm.V;' sag-ði
flóttainaðurinn, „þvi að menn tiat,.
ekJtíi tíkainlegan þrótt tili;,tð>. bera .
þessar skelfingar lengur. Ef ekk'.
et: tráöist á Pétursborg jtegar í stað,
tmiuu síðustu örvæntingáarappþöt
hafm gegn bolshvíkingtim, en.
vvgrta skotfæraleysis má faúast við
að jtau verði árangursláiis.
„Síðustu leifar hinna. tnentuðu::
nianna í Pétursborg ertif að farast
t grimiuilegum hlóðsúthellingum.
Nú eru ekki fleiri en 500 þúsundir
íhúa í þorginni, og ji'rir fjórðu
hlutar jteirra eru k'omur. Könur
hafa 11Ú verið teknair til lögregltt-
starfa.
Daglega eru 65=—-85 manns áf
lífi teknir í horgitmi; og ]>ar- á
meðal eru margar hjúkrunarkonur.
sem grunaðar ertt um niótjirói
gegn stjórninnii"
Sögumaður minn segist hafa
þékt 7 ára stú'fku, sem tekin var
af lífi, af því' að hún hafði' spurt,
hvar hún gæti hitt einhvem tiltefc-
inn, hertuann. Um 2000 ntanns ent
daglega fangelsaðir, og auk inn-
lendra tnatma, hafa margir útlend-
ingar vertð teknir af lífi.
Platonoff, uinsjónarmaður her-
gagnagerðar. hældi sér af því, a'ð
hann hefði eitt kvölídið ekki gert
annað en að skjóta niótstöðumenn
holshvikinga með skannnhyssu.
Hermdarverk holshvíkinga fara
dagversnandi. Gásðingar jteirra fá
injölkurskamt daglega, ett allúr al-
menningur ekkert.
Þegar Trotsfcy fer tif vígstöðv
anna, hefir hann með sér tnarga
vagna af vistum og sælgæti, tit
jtess að vinna menn á sitt mal. en
Lenin fá engir aö sjá, nerna þeir.
sem æðstir eru aö tign, og hontim
allra handgengnastir.
Sögumaðnrinn lýsti nokknö ná;
kvæmtega hinttm afskaplegu kjör
itm verkamanna í borginni.
Með jiá er farið eins og holsti-
víkingar geri sér leik aö jiví, a^
drepa jtá. Þeir ertt sífelt n'eyddir
til að vinna eftirvinnu. Tvn það tiet-
ir ákaflega aukið tnanndauða, hæ°'
I af jireytu og lungnat.æringu. H«sa
kyntii þeirra eru ill og lítil, i^a
lýst og ekkert hituð að vetrinutn-
Mennirnir ertt svo jireyttir n$
/
1