Reykvíkingur - 01.07.1898, Blaðsíða 2

26
nei — öldungis ekki. því á meðan peningar
komu hjer inn í landið í fleiri tugum þúsunda,
árlega fyrir fje og hesta; þá voru vanskilin
samt sem áður mjög almenn, því það er eins
og menn yfirleitt, öldungis ekki þekki til áreiða-
legrar peningagreiðslu,utan einungis með mark-
lausum loforðum. Enmennverða velaðgjætaað
því, að því minni efni sem fyrir hendi eru
því varlegar og varkárnislegar verður með
þau að fara, þessvegna er það svo ósegjan-
lega þýðingar mikið, að menn sjeu vissir og
áreiðanlegir í peningaborgunum og öllum
skulda greiðzlum, því með því að einn sviki
um greiðzlu skuldar sinnar á rjettum tíma
þá getur það orsakað óendanlega langa svika-
keðju manna á meðal, þannig að þessi gat
ekki borgað skuld sína, af því að hinn sveik
hann, og svo koll af kolli í það al-óendan-
lega.
Eins og mönnum er kunnugt þá heíur
landsbankinn oflítið fje til umráða. En
samt mundi hann enn, hafa getað haldið
áfram hindrunarlaustútlánum sínumef almenn-
ingurhefði æfinlega staðið í skilum við hann
með vexti og afborganir, á ákveðnum tím-
um, ennú verða margir að líða stór tjón við
það að hann varð að hætta útlánunum. Þarna
sjá menn nú á bankanum eins og ofurlítið
sýnishorn í gegnum, sjónauka, hvað svik
og prettir í gjaldagreiðslum á ákveðnum
tímum skaða viðskiptalífið, — slíkt gjörir
hvorki meira nje minna, en hefta það, mýla
það, hordrepa, og hvað svof
Það eina sem saka mætti bankastjórnina
fyrir, er það, að hún hefur vei ið allt of eftir-
gefanleg við menn með greiðslu á vöxtum;
afborgunum og öðrum skuldagreiðslum til
bankans, viðkomendum sjálfum til ills eins
og öðrum nýjum lántakendum til tálmunar
og stór tjóns eins og nú er komið á daginn
Auðvitað hefur það verið af vægð við þá
og mannúð að bankastjórnin leið — og leið
um afborganir en slíkt kemur niður á nýum
lántakendum. En aptur á móti er það ekki
rjett sem sagt hefur verið, að hún hafi hætt
nú allt í einu, — útlánum sínum þegar
mest á reið, því hún hefur frá því á nýári í
vetur sem var dregið úr öllum útlánum sínum
sökum hinnamegnu vanskila almennings á borg-
unum til bankans, það hefðu menn átt að at-
huga betur en gjört var og ekki stóla nú
eins mikið upp á lán úr bankanum eins og
þeir gjört hafa.
Oss er kunnugt um að bankastjóri Tr.
Gunnarsson sem er mjög fús á að stiðja að
öllum verklegum dngnaðar framkvæmdum, er
mjóg leiður yfir því að verða nú að takaað

mestu lyrir útlánin. Oss er einnig kunnugt
um að hann hefur verið að hugsa um að
fá bráðabyrgðarlán úr landssjóðnum af pen-
ingum þeim sem landsjóður liggur með rentu-
lausa niður í Kaupmannahöfn, til að hjálpa
við brýnustu peninga vöntun almennings, en
ekki er víst að það takist þar sem landsjóð
urinn verður að borga mikla peninga upp-
hæð í ríkissjóðDanauppípóstávísanirsemhjeð-
an eru sendar, sem ekki nema neinum smá-
upphæðum, þar landsbankinn er nú hættur
að láta ávísanir til útlanda. Skal svo ekki
hjer um farið fleiri orðum að þessu sinni en
óskandi að ræst gæti innan skams úr pen-
ingavandræðunum og að menn vendust al-
veg af vanskilunum, þeim sjálfum og öllum
fyrir bestu.
Enn þá fáein orð um þakjárníð.
Vjer höfum hjer áður í þessu blaði rak-
ið sögu þakjárnsins frá því fyrsta að það
fór að flytjast hjer til landsins, og þar með,
að í fyrstu fluttist hingað einungis hin góða
°g þykka tegund Nr. 22 og kostaði þá 3.
al. platan á fjórðu krónu. Síðan var farið
að flytja þynnra og þynnra járn, og að síð-
ustu var það orðið alónytt til allrar ending-
ar — þunt eins og pappír, og eftir því slæm
efni í því.
Til þess að bæta úr slíkum vandræðum,
byrjuðum vjer fyrir nokkrum árum að flytja
þykkri og betri þakjárns tegund og höfum
síðan, haldið því fram, því það hafði verið
ógurlegt tjón fyrir almenning, efhaldið hefði
verið áfram að flytja ónýta járnið sem ekki
endist lengur en 8tili2árþar sem gott þak-
járn endist íhundrað ár sje því vel við hald-
ið með förfun, þó einhverjir óvildarmenn
vorir kunni að segja, að þetta sje sjálfhælni
og gort úr honum Walgarði, þá skeytum
vjer því engu, en lýsum slíkt ósannindi hjá
þeim góðu hálsum; og meira en minna sam-
viskuleysi þyrfti til þess. fyrir fagmann í bygg-
ingum, að flytja byggingarefni sem er al ó-
nýtt og selja það almenningi, enda munu
allir sanngjarnir viðurkenna, aðvjerhöfum gjört
ymsar endurbætur viðvíkjandi þakjárninu til
þæginda og hagsmuna fyrir almenning, þann-
ig endurbættum vjer naglana í járnið, byrj-
uðum á að flytja löngu lengdirnar af járninu
sem er bæði þægilegt, efnisdrýgra og óhult-
ara fyrir leka, en hinar mörgu samsetningar
með stuttu plötunum etc. Það gleður oss
því mjög að almenningur er nú farin að sans-
ast á okkar mörgu bendingar hjer í blaðinu,
um hið þunna og alónýta þakjárn, því lítil