Lesbók Morgunblaðsins - 09.08.1931, Blaðsíða 1

Lesbók Morgunblaðsins - 09.08.1931, Blaðsíða 1
JiHoygíWJiMmifrsMts 31. tölublað. Sunnudaginn 9. ágúst 1931. VI. árgangur. Kristmann Guðmundsson. íslenska skáldið, sem gerðist norskur rithöfundur. $ Eftir dr. H. A. Eckers. Höf. þessarar greinar er læknir i Chicago. En jafnframt læknis- störfunum iðkar hann ritstörf og erjneðritstjóri við helsta blað Norðmanna i Vesturheimi, »Norgesposten«. Áríð 1924 kom ungur íslending- ur til Noregs. Hann var ákveðinn í því að verða rithöfundur. Þá á- kvörðun hafði hann tekið í æsku. Þetta hefir hann sjálfur sagt mjer, svo það er satt. “ „Jeg hefi ort í bundnu og óbundnu máli, síðan jeg var lítill drenghnokkio, og rithöfundur hefi jeg ætlað mjer að verða síðan jeg man eftir mjer“ ; sagði hann eitt sinn. „Lífið hefir gefig injer góð- an undirbúning til þessháttar starfa. Margt hefir fyrir augu míii borið, og í mörgu hefi jeg lent. Soltið hefi jeg og kalt hefir mjer verið, meira en góðu hófi gegnir. En með sprettum hefir mjer liðið vel, lifað í allsnægtum. Fjölda fólks hefi jeg kynst, svo skiftir þúsundum. Síðán jeg var 11 ára, hefi jeg átt með mig sjálfur“. Eins og kunnugt er, er Krist- mann GuðmuHdsson fyrsta ís- lenska skáldið éiím leggur leið sína til Noregs. En fátt hefir verið um íslensk skáld meðal Norðmanna á síðari öldum. En sú var tíðin að menn eins og Egill Skallagrímsson, Halifreður vandræðaskáld, Þórrnóð ur Kolbrúnarskáld, leituðu frá ís- landi til Noregs. Þessir fyrirrenn- arar hans vöktu eftirtekt á sínum tíma. Og nú er það Kristmann Guðmundsson, sem eftirtekt vekur þar í laudi, með bókum símini. Hvers vegna? Fyrst og fremst af því að hann er íslendingur, og skrifar svo þróttmikið og frumlegt norskt rík- ismál, að fengur er norskum bók- menturn. Það er engin tilviljun að hann valdi sjer ríkismálið norska, en ekki landsmálið. Um það hefir liann eitt sinn sagt: „Fyrst lærði jeg landsmálið. En mjer fjell það ekki, og þá tók jeg að rita ríkis- norsku, sem mjer líkar mjög vel. Jeg held að hún sje viðfeldasta mál Norðurlanda“. Auk þess hefir Kristmann fram- úrskarandi frásagnargáfu. Frá- sögn hans hefir þrótt sinn frá sögunum, er eðlileg, skýr og ákveð- in. Einkum eru mannalýsingar lians nákvæmar og eðlilegar. Er það skiljanlegt, þegar þess er gætt hvernig lífsferill hans sjálfs hefir verið, og menn fá að heyra um alt það einkennilega fólk, og skringilegu kringumstæður, sem hann hefir fyrirhitt, þó enn sje hann ungur að árum. Fjórtán ára gamall fastrjeð ha^nn að sigla til útlanda, og þá helst tii Noregs. Hann hafði kynst Norðmönnum á Siglufirði og um lcið fengið nokkra hugmynd um norskar bókmentir. Varð þetta til þess að löngun hans óx til að kynnast Noregi nánar, og heflr þag vafaiaust orðið honum til góðs, „Það er ekkert að gera fyrií okkur Islendinga í Danmörku lengur“, hefir hann sagt. ,,Nú er eðlilegt að við íslendingar snúum okkur til Noregs, Jeg kann betur við mig í Noregi, en í nokkru öðru framaudi landi“, Kristinanu Guðmundsson er fæddur að Þverfelli í Lundareykja dal í Borgarfirði þ. 23. október 1902. Frá því í barnæskn hefir hann verið á flökti og tekið sjer hin margvíslegustu störf fyrir hendur. Hafa lífskjör hans að því leyti verið svipuð kjömm ýmsra skálda, en mest minnir líf hans á feril Hamsuns. En það er engin ástæða til þess að telja hjer upp öll þau störf, sem Kristmann Guðmundsson hefir haft með höndum. En það er rjett að þeir sem lesa bækur hans fái að vita, að það sem hann segir frá er tekið úr lífi hans sjálfs, sjeð og heyrt af honnm sjálfum. Hann byrjaði sem skrifstofu- þjónn. En það fjell honum ekki.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.