Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1888, Page 13

13
draga ámáttlegan seim undir eins og pau byrja að lesa,
eða t. d. liafa jrfir grein úr spurningakverinu; pessu
bregður jafnvel fyrir hjá fullorðnum; þeir hafa lært pað
sem börn, og ekki getað vanið sig af pví, pó að þeir
síðar kunni að hafa fundið, hversu viðbjóðslegur þessi
uppgerðar-ávani er. Bezta ráðið, til þess að venja börn
af þessum óvanda er það, að kennarinn lesi hátt, svo
hörnin heyri, við og við. Börn læra mjög auðveldlega
það lestrarlag, sem þau heyra, og læra því að lesa vel,
ef kennarinn les vel, en læra líka að draga seim, ef
kennarinn dregur seim. J>ó verður liver sem kennir
lestur, að varast að búa sjer til eitthvert víst lestrarlag,
sem öll börn skyldu svo læra, er hjá honum læra lest-
ur; það sem er náttúrlegur framburður hjá einu barni,
verður tilgerð hjá öðru, eða ónáttúrlegar eptirhermur.
Hvert barn verður að bera svo fram, sem því gengur
bezt að láta meiningu þess, sem lesið er, í Ijós, alveg
á sama hátt og hver verður að tala, eins og honum er
eðlilegast. En það, að hvert barn verði að hafa leyfi.
til að halda sínum náttúrlega framburði og málrómi,
útilokar ekki, að laga megi framburðinn; þvert á móti;
lagfæringin, eða tilsögnin er optast í því fólgin, að
barninu er bannað eitthvað, sem það vill leggja í fram-
burðinn eða málróminn, og sem því er ónáttúrlegt; það
er vanið af ýmsum kækjum, og hinn náttúrlegi fram-
burður þess á ýmsan hátt lagaður svo, að hann verði
sem skýrastur og fegurstur, en honum skal ekki útrýmt
og annar nýr settur í staðinn.
Lestur læra menn til að hafa gagn af honum, og
einnig til þess að veita sjálfum sjer og öðrum unun
með honum. En þessum tilgangi verður ekki náð,
nema svo sje, að lesturinn sje í góðu lagi. Sá, sem er
illa læs, eða á örðugt með að lesa bækur, er ófús til að
leggja út í það eríiði, eptir að liann hefur lokið skyldu-