Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1973, Side 35

Náttúrufræðingurinn - 1973, Side 35
NÁTTÚ RUF RÆÐIN G URINN 175 flóðsins hafa breytzt. Þar fyrir neðan (norðvestan) verður þeim ekki líkt við vatnsfall á milli skara, en öllu heldur við skriðjökul, sem mjakast fram allur samtímis jaðranna á milli, en að vísu hrað- ast í miðju. Á köflum verður yfirborð hraunsins bárótt um jtvert og bárugarðarnir bunga fram í rennslisstefnuna. Ennfremur eru jaðrar Búrfellshrauns tiltölulega háir og brattir nær alls staðar þegar kemur niður (norðvestur) fyrir enda hrauntraðarinnar, en næst upptökum eru þeir mjög lágir og flatir. Urriðakotshraun er mjög hallalítið og nokkuð jafubreitt, 500—600 m, norður með allri Vífils- staðahlíð. En hallinn vex snögglega um leið og nokkuð jDrengir að því milli norðurenda hlíðarinnar að austan og Urriðakotsholts að vestan. 1 þeirri hraunbrekku er Maríuhellir. Neðan við hana er hraunið komið niður á láglendi og mestu hólar þess hvergi hærri en urn 50 m y. s. þar fyrir neðan. Á láglendinu breiðir hraunið rnjög úr sér, en meginstefna þess verður nær vestri. Þar heitir efst Vífilsstaðahraun og síðan Hafnarfjarðarhraun. Vífilsstaðalækur kemur úr Vífilsstaðavatni og fylgir norðurjaðri hraunbreiðunnar langleiðina þaðan út að Hraunsholti. Hraunið á þó engan þátt í myndun Vífilsstaðavatns. Vatnið liggur í jökulruðn- ingi, en lítið vantar á, að hraunið nái útfalli lækjarins úr vatninu. Vafalaust rann Vífifsstaðalækur í Hafnarfjörð, áður en hraunið rann. En það hefur ýtt honum í núverandi farveg norður fyrir Hraunsholt, þar sem lækurinn yfirgefur nú hraunjaðarinn og renn- ur norðvestur í Arnarnesvog. En á þeirn kafla hefur hann skipt um nafn og heitir Hraunsholtslækur. Við hann er nti risinn mesti þétt- býliskjarni Garðalnepps. En norðurjaðar Búrfellshrauns sveigir suð- ur fyrir Hraunsholt og norður með J>ví að vestan allt til sjávar. Jað- arinn er hár og glöggur á Jjessum kafla. Grasflöt milli hans og hofts- ins heitir Engidalur. Á hinni fjölförnu akbraut milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar er nokkur brekka upp á jaðar Hafnarfjarðarhrauns fast austan við Engidal og snögg umskipti í landslagi. Á þessari brekkubrún eru landamerki milli Garðahrepps og Hafn- arfjarðarkaupstaðar og er vegurinn suður yfir hraunið allur í Hafnar- fjarðarlandi, enda heitir hraunið hér Hafnarfjarðarhraun, en Garða- hraun þegai nokkuð kemur vestur fyrir veginn. Frá Garðahrauni hefur runnið breið hrauntunga, sem nefnist Gálgahraun, norður á rnilli Garðaholts og Hraunsholts og endar þar í sjó. Frarn úr Gálga- hrauni skagar loks mjór hrauntangi til norðausturs út i sjóinn. Hann

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.