Ísafold - 07.12.1918, Blaðsíða 4

4
r S A F O L D
Nú|hefi eg feng’ð aftnr birgðir
af hinum margþráðu
FRAffl-
skilvindnm.
Ennfremur skilvindu-hr?r? .
Fram-sfeilvindur skilja 130 litra á
kl.stund, eru vandaðar að efni og smíði,
skilja mjög vel, eru einfaldar og því fljót-
legt að hreinsa þær. Odýrsri en aðrar
skilvindur. Yfir 300 bændur nota nú
Fra m-skilvin&ar,
og helmlngiifleiri þurfa afl eignast þær.
Krisfján Ó. Skagfjörð.
Unglingur
óskast tií að inuheimta reikninga nú þegar.
Upplýsingar í Isafold.
'Oííum þeim, sem sýttdu mér samúð á 50. af-
mæli minu, votfa eg mínar fjjarífðígnusfu þakkir.
ffaraídur Jlíefsson.
Eyrarbakka 20. okt. þ. á., falið að
hafa orð fyrir héraðsbúa. Viljum
vér þvi i érmeð fara nokkrum orð-
um um hina siðari árás Iæknisins.
G Cl. telur'sig, á ferð sinni austan-
fjalís í sumar hafa aflað sér þekk-
inga; viðvíkjandi framferði héraðsbúa
gagnvart Gísla Pétmssyni héraðs-
lækni.
Þegar hann svo fer að fræða les-
endur af þessari þekkingu sinni,
ke ; ur það i ljós, að flest er hann
segir máli þessu viðvíkjandi, er svö
langt frá sannleikanum, að það verður
að ætla það eigi fyllilega við sjilfan
hann, að hann sé sá >populus«, er
trúi öllu þvi illa er hann heyrir um
náungann, að minsta kosti hvað oss
Eyrarbakkahéraðsbúa snertir. Ber
hann það á oss, að vér höfum —
þegar áður ert Gísli Pétursson kom
hingsð — reynt að vinna honum
alt það tjón er vér máttum. Til
að sanua þetta, tilfærir hann meðal
annars, að héraðsbúar hafi borið það
út, að hann væri svo þungur og
feitur, að enginn hestur gæti borið
hann. Staðhæfingu þessa hafa víst
fáir héraðsbúar heyrt, fyr en þeir
lásu hana i Isafold, og verðum vér
því að líta svo á, að hún sé spunn-
in upp af G. Cl. sjálfum, nema ef
vera kynni að einhver fylgismaður
Gísla Péturssonar kunni að hafa logið
henni í hann, og hann svo nægi-
lega framhleypinn til að rjúka með
han 1 í opinbert blað.
Sama er að segja um það, að það
hafi jafnhliða verið borið út um
héraðið að G. P. væri einskis nýtur
sem lækuir.
G. Cl. má áreiðanlega trúa því,
að sögur þessar hafa ekkert tjón
unnið héraðsiækni Gísla Pétorssyni
fyr en þær birtust eftir G. Cl. f
opinberum blöðum; hvað hér eftir
verðuf geta saklsusir héraðsbúar ekki
borið ábyrgð á, hann verður að leita
hennar nær sér.
Þá verður með nokkrum orðum
að minnast á þann kafla greinar G.
Cl. er hann talar um nefnd, sem
eigi að hafa verið st 'tfandi hér til
að vinna á móti héraðslækninum og
útvega nýjan lækni til Eyrarbakka,
m. m. Það er áreiðanlegt, að
slík nefnd hefir ekki verið til hér í
héroðinu, og því ern það að sjálf-
sðgðu jafnmikil ósannindi að hún
hafi safnað fé til að halda lausti íbúð
handa væntanlegum lækni, eða boðið
honum laun.
Hið sanna i máli þessu er að þá
er herra læknir Konráð R. Konráðs
son fluttist héðan í júni 1917, töldu
margir líklegt, að eiahver embættis-
laus, áhugasamur læknir mundi setj-
ast hér að, þar til hann fengi fast
embætti í landsins þjónustu, þar sem
reynslan var búin að sýna að þ?.ð
var iif vænlegt og 'önnum gat sizt
dottið .i'hug að læknastéttin færi að
skifta sér ú því, hverjum lækni hver
einstakur maður viídi trúa fyrir lífi
sínu og limum. Einn manna þess-
ara var eigandi húss þess, er K. R.
K. bjó í hér á Eyrarbakka, og með
þvi að þá þegar hafði heyrst að hr.
Vilmundur læknir Jónsson mundi
hafa hug á að setjast hér að — ekki
þó að tilblutun neinnar nefndar,
heldur af eigin hvötum, eða ef til
vill fyrir tilmæli einstakra umboðs-
lausra manna, sem hafa álitið að
þörf væri hér á lækni með héraðs-
lækninum, þá óskaði nefndur hús-
eigandi fremur að leigja honum, en
að hluta ibúðina niður í fleiri smærri
ibúðir. Bezta sönnun þess, að hér
sé ekki farið með rangt mál, er það,
sem allir kunnugir vita, að hr. sýslu-
manni Guðm. Eggerz, stóð íbúð
þessi til boða, þá er útséð var um
að hr. Vilmundur Jónsson "flyttist
hingað í fyrrahaust.
Þetta hefði G. Cl.. getað^fengið
að vita, þá er hann var á ferð hér
í sumar, ef hann hefði átt tal við
húseiganda, en það hefir honum
ekki þótt ómaks vert. Má þvi óhikað
færa þetta alt saman á ósanninda
reikning hans eða sögnmanna hans.
Er nú of djarft að spyrja: Hvað
viil G. Cl. með öllum þessum óhróðri
og ósannindum um alókunna menu?
Og hvað hafa þeir til saka unnið?
Hann telur héraðslæknirinn verða
fyrir »organiseraðri« ofsókn af hér-
aðsbúum! Ósannindi, eins og sýnt
hefir verið fram á hér að framan,
eða í hverju er ofsókn sú fólgin?
Er það ofsókn gegn héraðslækuinum,
þótt einstakir menn umboðslaust og
á sæmilegan hátt geri tilraun til
að útvega praktiserandi lækni í hér-
aðið, jafn mannmargt og það er, ef
þeir álíta þess þörf fyrir sjálfa sig
eða aðra.
Hvaðan kemur G. Cl. heimild til
að skipa fyrir um það, hvaða lækni
að héraðsbúar nota, hvort þeir nota
héraðslæknirinn, eða hvort þeir út-
vega sér annan lækni heimajj- eða
heiman.
Þekkir hann engin dæmi þess, að
praktiserandi læknar setjist að í
ýmsum héruðutn landsins, óáreittir
bæði af honum og öðrum ?
Hvað segir hann um Reykjavík?
Hefir hann tekið hanzkann upp
fyrir héraðslæknirinn þar ?
Það er eðlilegt að héraðsbúum
þyki það hart, að um leið og leyft
er að læknir með takmörkuðu lækn-
ingaleyfi megi praktisera i héraðinu,
rís læknafélagið upp á mótt því að
útlærður læknir setjist hér að.
Héraðslækni G. P. befir því mið-
ur ekki tekist að ávinna sér transt
og hylli héraðsbúa, og það ekkert
fremur siðan K. R. K. flutti héðan.
Heldur nú G. Cl. að þessar grein-
ar hans auki collega hans álits eða
hylli. Ef svo er, erum vér vissir
um að hann fer villur vegar. Grein-
ar þessar hafa þegar aukið óánægju
að miklum mun, jafnvel heyrst raddir
um, að hann hafi beinlínis eða óbein-
Iínis átt þátt í þeim, þar sem hann
hefir ekki viljað bera blak af hér-
aðsbúum.
Það er ekkert likara en að fyrir
G. Cl. vaki, að pröngva beri öllum
héraðsbúum, sem ekki hafa ástæður
til að leita sér læknis ut2n héraðs,
til að nota héraðslæknirinn, hvort
sem þeir bera traust til hans eða
ekki, og sætir það fu?ðu, þar sem
honum, sem lækni, hlýtur að vera
það Ijóst, að trúin á læknirinn er
ekki lítill þáttur í því að hann geti
áunnið sér álit og traust, en ótrúin
getur oft haft hinar hættulegustu af-
leiðingar.
Komi hann þessu í framkvæmd
hlýtur afleiðingin að verða sú, að
miklu fleiri sjúklingar, en annars,
mundu neyðast til að leita tií Reykja-
víkur, tii að fá bót meina sinna. Er
það þetta ástand, sem G. Cl. vill
innleiða ?
Eyrarbakka, 28. október 1918.
G. Sigurðsson, Júníus Pálsson,
Eyrarbakka. Syðra-Seli.
Jón Adólfsson, Einar Jónsson,
Stokkseyri. bifieiðarstjóri.
Guðmundur Isletfsson
Háeyri.
Svar.
Ritstj. ísafoldar hefir sýnt mér
ritsmið hinna $ »útvöldu«, ef eg
skyldi óska að svara.
Greinarhöf. hefir tekist vel að leiða
hjá sér aðalatriði læknamálsins á
Eyrarbikka, en dvalið því rækilegar
við aukaatriði þess. Dylgjur þeirra
um, að hr. héraðslæknir Gisli Pét-
ursson eigi þátt í greinum þeim,
sem eg hefi ritað, era alveg út í
bllinn og eiga sér engan stað; eru
gott dæmi þcss hvcrnig menn, sem
taka sér sannleikann létt, koma á
stað ósönnum sögum. Hlægilegt er
að ætlast til, að G. Pj. beri blak af
mótstöðumönnum sínum í héraðinu,
en er gott dæmi þess, að þessir 5
greinathöfundar og fylgifiskar þeirra,
muni hafa lag á að finna G. Pj.
margt til foráttu.
Greinin hnekkir ekki staðhæfing-
um mínnm um, að andróður hafi
veri<5 hafinn gegn G. Pj. áður en
hann fluttist til Eyrarbakka. Greinar-
höf. kannast við að húsnæði h.afi
verið haldið lausn handa væntanleg-
um nýjum lækni, en neita að nefnd
manna hafi gengist fyrir því; litlu
skiftir hvort roenn vilja nefna sam-
tök þessi nefnd eða eigi.
Greinarhöf. ^egja, að þegar herra
læknir Konráð Konráðsson fluttist
frá Eyrarbakka hafi margir talið lik-
legt að embættislaus læknir mundi
setjast þar að, »þar sem reynslan
var búin að sanna að þar var líf-
vænlegt*. Mér er ekki kunnugt af
hvaða ástæðum hr. Konráð Konráðs-
son fiuttist frá Eyrarbakka, en brott-
för hans þaðan er a. m. k. ekki
sönnun fyrir því að þar sé lífvæn-
legt fyrir tvo iækna. Eg leitaði álits
fyrv. héraðslæknis, hr. Ásgeirs Blön-
dals síðsstl. sumar um þetta atriðl,
og va: það skoðuu haus, að í Eyr r
bakkahéraði væri mikið starf og góð
atvinna fyrir einn lækni, en of lítið
fyrir tvo; praxis væri ekki til skift-
anna. Vona eg að hr. A. Bl. hafi
ekki á móti því að eg bi ti þessi
ummæli hans. En einmitt þetta atr-
iði er mikilsvert.
Greinarhöf. segja að G. Pj. hafi
ekki tekist að ávinna sér traust og
hylli héraðsbúa. Þeir tilfæra ekki
uokkra ástæðu fyrir því, hversvegna
þeir vantreysti G. Pj. og hvaða sök
G. Pj. eigi á þvi, að hann hefir ekki
getað unnið sér hylli þeirra. En
þetta atriði er þó aðalatriði þessa
máls. Hveruig áttu héraðsbúar að
afla sér þekkingar á G. Pj. sem
lækni ? Um læknisþekkingu hans
geta læknar einir bo ið, og lúka þeir
allir, sem G. Pj. þekkja, einum
munni upp um þsð, að læknisþekk-
ing hans sé ágæt, o,;; fylgist hann
óvenjnlega vel roeð í nýjungum
læknisfræðinnar. Hverjir geta betur
um þetta borið en læknar, sem
G. Pj. þekkja ? Eða. þykist herra
Guðmandur ísleifsson a Háeyri vita
betu: ? á að leita hans eða hr. bif-
reiðarstjóra Einars Jónssonar, til þess
að fá dém um þekkiug hé aðslækna
í æknisfræði ? Hefir nokkur læknir
borið G. Pj. á brýn að hann væri
ekki læknisstaifi sínu vaxinn ? Geta
greinarhöf. bent á slik ummæli ?
Þeir hafa ekki treyst sér til aö bera
G. Pj. á brýn neina vanrækslu í
embættisrekstri.
Hin leiðm fyrir Eyrbekkinga til
þess að kynnast G. Pj. var sú, að
taka mark á þ’ví í hvaða áliti haun
var sem héraðslæknir á Húsavik. Þrr
báru héraðsbúar honum bezta orð
eftir margra ára reynslu.
Málið hotfir þannig við, að G.
Pj. er af iæknum áiitinn með hæf-
ustu héraðslækuum þessa lands og
af héraðsbúum fyrir norðan er hon
um borið bezta orð sem lækni og
prívatmanni, en þegar hann kemur
t:l Eyrarbakka bera héraðsbúar þar
ekkert traust til hans sem læknis,
án þess að reyna hann, og þrátt
íyrir það að G. Pj. var vel metiun
af þeim, sem kynni höfðu haft af
bonum, leikum sem lærðum.
Hvaða ástæðu höfðu héraðsbúar þá
til að vantreysta G. Pj. þegar í upp-
hafi. Halda þeir að hann hafi týnt
niður læknisþekkingu sinni á leiðinni
frá Húsavik til Eyrarbakka ? Nei
hér er aðeins ein skýring hugsanleg
— Gisli Pétursson hefir verið rægð-
ur af mönnum sem enga læknislega
þekking hafa, né haft hafa af hon-
um persónuleg kynni en einfalt og
auðtrúa fólk því ekki þorað að reyna
hann rem lækni. YnaSir tnunu og
haf: iuöst því að em&ættið var ekki
veitt hinum setta lækní þar, sem i
miklum hávegum var hafðÚT.
Skylt er að geta þess, að ýmsir
beztu menn héraðsins hafa re^st
G..Pj. vel og kunna að meta hanu
að verðleikum.
Eg ritaði grein mína í Lækna-
blaðið sem bendingu til stjórnar
Læknafélags íslands, sem m. a. hefir
það veikefni að gæta hagsmuna
læknanua. Hér kom tvent til greina;
læknir sem af stéttarbræðrum hefir
verið talinn fyrirmyndar héraðslækn-
ir verður fyrir andróðii í héraði
slnu án þess að neitt virðist við
læknisstarfsemi hans og embætti að
athuga; atvinna hans er eyðilögð.
Hitt atriðið er að praxis í hérað-
inu tn'imi tæpleg hrökkva handa
tveim læknum svo að þeir séu full-
sæmdir af. Stjórn Læknafélags ís-
lands tók tilmæli mín til greina og
mæltist til þess í auglýsingu í Lækna-
blaðinu, að enginn læknir settist að
á Eyrarbakka án vitundar hennar.
Með þessu var tilgangi mínum náð;
hér var einmitt verkefni fyrir stjórn
Læknafélags íslands. Annarstaðar á
Norðuricndum hafa stjórnir lækna-
félaga oft og einatt mikil og ein-
beitt afskifti af þvi hvar læknar
setjist að, ef hagsmunir collega eru
fyrir borð bornir. Reynslan verðnr
að sýna hvort stjórn Læknafélags
íslands/ ber gæfu til að ráða vel
fram úr læknismálinu á Eyrarbnkka.
Gunnlaugur Claessen.
GaBStöðvaratjóranum hr.
Borchenhagen hefir V9rið sagt upp
stöðu sinni frá 1. marz næstkomandi
Var ákvörðun um það tekin á síð-
a3ta bæjarstjórnarfundi. Tilefnið er
það, að ræðismaður Breta tjáði borg-
arstjóra. fyrir hönd stjómar sinoar,
að uppsognin væri skilyrði fyrir því,
að Iey/ðir yrðu útflutning&r frá Bret-
um á kolum til gasstöðvarinnar, en
skip með þau kol liggurnú í brezkri
höfn.
Bæjarstjórn mun hafa falið borg-
arstjóra að falast eftir skriflegum
ástæðnm frá brezku stjórninDÍ fyrir
þessu skilyrði.
Hr. Borchenhagen er sagður hafa
staðið mjög vel í staðu sinni.
Eldsvoði — af rnanna-
völdum? A miðvikudag kvikaaði
eldur í búsi Guðmundar Björnson
landlæknis — á efsta lofti / turninum
við suðurhlið hússins. Var hvorugt
hjónanna hoima og fátt annara.
Slökkviliðið var kvatt á vettvang og
tókst þ:í, eftir 2 klst., að vinna bug
á eldinum.
I gærkvöldi var enn elds vart í
geymsluhúsi G. B. rótt við íbúðar-
húsið. Tókst enn að slökkva.
þetta mun í 5, og 6. sinni — á
skömmum tíma, sem eldsvoða ber
að höndum í sama húsinu og er því
eðlilegt, að því sé til dreift, að þar
só einhver eldsjúkur (pyroman) að
verki.
Vonandi tekBt lögíeglunni að graf-
ast fyrir hver það er.
•Orður og titlar — þarfláust
þing« var sagt f sfðustu Isafold. Svo
hafa margir lært vísuna og annað
vísuorðið »þúsund dæmin sanna«. En
í kvæðabók Steingríms stendur »orður
og titlar, úrelt þing« og verður það
því að teljast réttara.
Misprentast hefir í greininni
eftir Gabriele d’Anunzio: Kveðja til
franska hersins: fjaðraflangar í stað-
fjaðraflaugar.