Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1970, Qupperneq 6
SMÁSAGAN
Þó að Bertha Young væri
orðin þrítug, komu þær stund-
ir, að heldur langaði hana til
að hlaupa en ganga, að taka
dansspor ýmist uppi á gang-
stéttarbrúninni eða neðan henn
ar, að velta gjörð, að henda ein
hverju upp í loftið og gripa það
aftur eða standa kyrr og hlæja
að — engu, einfaldlega engu.
Hvað er hægt að gera, ef
maður er þrítugur og kemur
fyrir hornið á sinni eigin götu
og er þá allt í einu gripinn þess
ari gleðitilfinningu, þessari gló
andi gleðiglóð, eins og maður
hefði skyndilega gleypt bita af
ljómandi síðdegissólinni, og
hann brynni nú í barminum og
sendi dálitla geislastrauma út í
allar taugar, fram í hvern fing-
urgóm og hverja tá ... ?
Ó, er alls ekki hægt að tjá
þetta, án þess að virðast vera
„hátt uppi?“ En hvað siðmenn-
ingin er asnaleg. Hvers vegna
er manni gefinn líkami, ef mað
ur verður að varðveita hann i
öskju eins og dýrmæta fiðlu?
„Nei, þetta um fiðluna er
ekki alveg það, sem ég á við,“
hugsaði hún og hljóp upp
tröppumar, en leitaði um leið
að lyklinum, en honum hafði
hún gleymt eins og venjuiega
og hringlaði því í bréfalok-
unni. „Það er ekki það, sem ég
á við, vegna þess . . . Þakka
þér fyrir, Mary." Hún gekk
inn í forsalinn. „Er fóstran
komin aftur?"
„Já, frú.“
„Og eru ávextirnir komnir?"
„Já, frú. Allt er komið."
„Viltu gjöra svo vel og fara
með ávextina upp í borðstof-
una. Ég ætla að koma þeim
fyrir, áður en ég fer upp á
loft.“
Það var rökkvað í borðstof-
unni og reglulega svalt. En
samt henti Bertha af sér káp-
unni, hún þoldi ekki þétta
snertingu hennar stundinni
lengur, og kalt loftið lék um
handleggi hennar.
En i brjósti hennar var enn
þessi bjarta gleðiglóð, og
gneistastraumurinn rann út frá
henni. Það var næstum óbæri-
legt. Hún þorði varla að anda
af ótta við að þyrla honum
hærra, og samt dró hún and-
ann djúpt, djúpt. Hún þorði
varla að horfa í kaldan spegil-
inn, en gerði það samt, og hann
sýndi henni ljómandi konu með
brosandi, skjálfandi varir og
stór dökk augu, umieikna eft-
irvæntingu eftir einhverju dá-
samlegu, sem myndi gerast, sem
hún vissi að hlyti óhjákvæmi-
lega að gerast.
Mary kom inn með ávextina
á bakka og auk þess glerskál
og blátt fat, mjög fagurt, með
sérkennilegum blæ eins og þvi
hefði verið dýft ofan í mjólk.
„Á ég að kveikja ljós, frú?“
„Nei, þakka þér fyrir. Ég sé
vel til.“
Þarna voru tangerinur 1) og
1) appelsínur frá Tangier.
epli með jarðarberjarauðum
rákum. Nokkrar gular per-
ur, silkimjúkar, nokkur ljós
vxnber með silfurblæ og stór
klasi af vínrauðum berjum.
Þau síðasttöldu hafði hún
keypt í samræmi við nýja vegg-
fóðrið í borðstofunni. Já, þetta
hljómaði dálítið langsótt og frá
leitt, en var raunverulega
ástæðan fyrir kaupunum. I búð
inni hafði hún hugsað: „Ég
verð að fá nokkur vínrauð ber
til að færa veggfóðrið upp að
borðinu." Og þá hafði það
virzt mjög skynsamlegt.
Þegar hún hafði lokið við að
hlaða pýramída úr þessum
björtu, hnöttóttu ávöxtum,
gekk hún frá borðinu til að
virða fyrir sér áhrifin, og þau
voru raunverulega mjög ein-
kennileg. Því að dökkt borðið
virtist hverfa í rökkrinu og
glerfatið og bláa skálin sýnd-
ust svífa i lausu lofti. Þetta
var svo ótrúlega fallegt og
hún í þessu skapi . . . Hún
byrjaði að hlæja.
„Nei, nei, ég er að verða
taugaveikluð." Hún þreif tösku
sína og kápu og þaut upp stig-
ann í átt að barnaherberginu.
Fóstran sat við lágt borð og
var að gefa Litlu B kvöldmat-
inn eftir baðið. Bai’nið var í
hvitum flónelskjól og blárri
ullartreyju og dökka fíngerða
hárið var burstað upp í skrýt-
inn, lítinn topp. Hún leit upp,
þegar hún sá móður- sína og
byrjaði að hossa sér.
„Svona, elskan min, ljúktu
við að borða eins og þæg
stúika," sagði fóstran, og var-
irnar strengdust á þann hátt,
sem Bertha kannaðist við og
vissi að þýddi, að nú hefði
hún enn einu sinni komið inn í
barnaherbergið á röngu augna-
bliki.
„Hefur hún verið þæg,
fóstra?"
„Hún hefur verið eins og ljós
allan seinnipartinn," hvíslaði
fóstran. „Við fórum í garðinn
og ég settist á bekk og tók
hana upp úr kerrunni, og svo
kom stór hundur og lagði höf-
uðið á hné mér, og hún kreisti
á honum eyrað og togaði í það.
Ó, þú hefðir átt að sjá það.“
Berthu langaði til að spyrja,
hvort það gæti ekki verið
hættulegt að láta hana kreista
eyru ókunnugs hunds. En hún
þorði það ekki. Hún stóð og
horfði á þær með hendur niður
með síðum eins og lítil fátæk
stúlka, sem horfir á litla rika
stúlku með brúðuna sína.
Aftur horfir barnið á hana
og brosti svo töfrandi, að
Bertha gat ekki að sér gert og
kallaði:
„Ó, fóstra, leyfðu mér að
ljúka við að gefa henni kvöld-
matinn á meðan þú gengur frá
baðáhöldunum."
„Ja, frú, það ætti ekki að
breyta um í miðju kafi á með-
an hún er að borða," sagði
fóstran og hvíslaði enn. „Það
kemur róti á hana. Það er lík-
legt að það æsi hana.“
En hve þetta var fráleitt. Til
hvers var að eignast barn, ef
hafa átti það — ekki i öskju
eins og dýrmæta fiðlu — held-
ur í örmum annarrar konu?
„Ó, ég verð,“ sagði hún.
Fóstran rétti henni bai’nið,
mjög móðguð.
„Jæja, æstu hana ekki upp
eftir kvöldmatinn. Þú veizt, þú
gerir það, frú. Og svo verð ég
að stríða við hana á eftir.“
Guði sé lof! Fóstran fór út
úr herberginu með baðhand-
klæðin.
„Nú hef ég þig út af fyrir
mig, gimsteinninn rninn," sagði
Bertha, og barnið hallaði sér
upp að henni.
Það var indælt að sjá hana
borða. Hún teygði varirnar í
áttina að skeiðinni og stundum,
þegar Bertha hafði fyllt hana,
þeytti hún innihaldinu út í veð
ur og vind.
Þegar súpan var búin, gekk
Bertha að eldinum.
„Þú ert indæl, þú ert alveg
indæl,“ sagði hún og kyssti
litla, hlýja barnið sitt. „Mér
þykir vænt um þig.“
Og vissulega elskaði hún
Litlu B mjög mikið, hálsinn á
henni, þegar hún teygði sig
áfram, fagurlagaðar tærnar,
sem virtust gagnsæjar í elds-
bjarmanum, og svo flæddi gleði
tilfinningin aftur yfir hana, og
aftur vissi hún ekki hvernig
hún ætti að láta hana í ijós,
hvað hún ætti að gera af þess-
ari tilfinningu.
„Það er beðið um þig i sím-
ann,“ sagði fóstran og kom aft-
ur sigri hrösancft-'og tók Litlu
B sína.
Hún þaut niður. Það var
Harry.
„Ó, ert það þú, Ber? Sjáðu
nú til. Ég verð dálítið seinn. Ég
ætla að taka leigubíl og koma
eins fljótt og ég get, en viltu
fresta kvöldverðinum í tiu min-
útur? Allt i lagi?“
„Já, fullkomlega. Ó Harry!"
„Já?“
Hvað átti hún að segja? Hún
hafði ekkert að segja. Hana
langaði aðeins að komast í
snertingu við hann andartak.
Hún gat ekki kallað asnalega:
„Hefur þetta ekki verið guð-
dómlegur dagur?"
„Hvað er það?“ tautaði
ógreinileg röddin í símanum.
„Ekkert. Entendu," sagði
Bertha og hengdi upp tólið og
hugsaði, að siðmenningin væri
meira en lítið asnaleg.
Þau áttu von á gestum til
kvöldverðar. Það voru
Norman Knighthjónin, mjög
heilbi'igð og blátt áfram, hann
var í þann veginn að koma af
stað leikhúsi, og hún var fram-
úrskarandi fær i innanhúss-
skreytingum, ungur maður,
Eddie Warren, sem hafði ný-
lega gefið út litla ijóðabók og
allir buðu nú í mat og „upp-
götvun" Berthu, Pearl Fulton
að nafni. Ekki vissi Bertha,
hvað ungfrú Fulton starfaði.
Þær höfðu hitzt í klúbbnum og
Bertha orðið hrifin af henni
eins og hún varð alltaf af fal-
legum konum, sem höfðu eitt-
hvað óvenjulegt við sig.
Raunverulega ástæðan var
sú, að þó að þær hefðu um-
gengizt og hitzt nokkrum sinn-
um og talað saman, botnaði
Bertha ekki ennþá í henni. Að
vissu marki var ungfrú Fulton
sjaldgæflega, dásamlega hrein-
skilin, en þetta vissa mark var
þarna og lengra vildi hún ekki
ganga.
Var eitthvað handan þess?
Harry sagði: „Nei.“ Hann
kvað hana heimska og „kalda
eins og allar ljóshærðar konur"
og kannski „með snert af blóð-
leysi i heilanum." En Bertha
var honum ekki sammála a.m.k.
ekki enn.
„Nei, eins og hún situr og
hallar örlítið á og brosir, það
er eitthvað þar á bak við,
Harry, og þetta eitthvað verð
ég að finna."
„Að öllum iíkindum er það
góð melting," svaraði Harry.
Hann stríddi Berthu með því
líkum athugasemdum: „frosin
lifur, elskan" eða „ekta upp-
þemba" eða „nýrnasjúkdómur"
og svo framvegis. Af undar-
legum ástæðum fannst Berthu
gaman að þessum hæfileika
hans og dáðist að honurn.
Hún gekk inn í gestastofuna
og kveikti upp eldinn. Síðan
tók hún upp púðana, sem Mary
hafði komið svo vandlega fyr-
og kastaði þeim aftur á stóla
og sófa. Þetta breytti öllu, stof-
an lifnaði við í einu vetfangi.
Þegar hún var i þann veginn
að kasta þeim síðasta, kom hún
sjálfri sér á óvart með að
þrýsta honum ástríðufullt að
sér. En þetta slökkti ekki eld-
inn í brjósti hennar. Nei, þvert
á móti.
Gluggar gestastofunnar opn .
uðust út á svalir, sem sneru út
að garðinum. f fjarlægari enda
hans, uppi við vegginn, stóð
hátt, grannt perutré í fyllsta
og fegursta blóma. Það stóð
þarna fullkomið eins og væri
það gi’eypt á jaðegrænan him-
ininn. Berthu gat ekki annað
en fundizt, jafnvel úr þessari
fjarlægð, að á því væri enginn
blómknappur né heldur fölnað
bikarblað. Neðar á garðbeðun-
um virtust blómþungir túlipan-
ar, rauðir og gulir, hvila á
rökkursæng. Grár köttur, sem
di’ó kviðinn, læddist yfir gras-
flötina og dró skuggann sinn,
svartan kött sá þá eftir sér. Þeg
ar Bertha sá þá, svo ákafa og
hi’aðfara, var hún gi'ipin kyn-
legum skjálfta.
„En hvað kettir eru lymsku-
legir," stamaði hún, sneri sér
frá glugganum og byrjaði að
ganga fram og aftur.
En hvað narsissurnar ilmuðu
sterkt í hlýrri stofunni. Of
sterkt? Ó, nei. Og samt fleygði
hún sér eins og úttauguð niður
á sófa og þrýsti höndunum að
augunum.
„Ég er of hamingjuösm, of
hamingjusöm," tautaði hún.
Og á augnalokunum fannst
henni hún sjá yndislega peru-
tréð með útsprungnum blóm-
unum eins og lif hennar sjálfr-
ar.
Raunverulega átti hún allt.
Hún var ung. Þau Harry voru
jafnástfangin og alltaf, þeim
kom prýðilega saman og voru
ágætir félagar. Hún átti dásam-
legt barn. Ekki þurftu þau að
hafa áhyggjur af peningum.
Þau áttu fullkomið hús og
garð. Og vini, nýtízkulega,
spennandi vini, rithöfunda, mál
ara og skáld eða fólk, sem
fylgdist mjög vel með þjóðmál-
um, einmitt þá vini, sem þau
þráðu. Og svo voru það bæk-
urnar og tónlistin, og hún
hafði uppgötvað dásamlega
litla saumakonu, og þau ætluðu
til útlanda í sumar, og nýja
matreiðslukonan þeirra út-
bjó stórkostlega góða eggja-
köku . ..
„Ég er vitlaus. Vitlaus!"
Hún reis upp, en hana svimaði
og hún var sem drukkin. Það
hlaut að vera vorið.
Já, það var vorið. Nú var
6 LESBOK MORGUNBLAÐSINS
8. nóvember 1970