Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1970, Blaðsíða 7
V '•J- »-V<V V^^fjrísi^**:
^mu . íjí* >?W*ai*4í >«!áí8^dSte««ií.n-. : .«•*. *MÖ*»«Sí»I*R!
ekki Iengur setið á mér. Ég
fór til gamla keimarans, sem
kennt hafffi bekknum áffur, og
spurffi hann, hvað hann vissi
um Jonna. „Harrn Sígurjón“
síigöi liaiui. „Ég held aff betra
sé aff gef,a honum gætur. Þaff
er aff vísu bara órökstuddur
grunur, því drengurinn hefur
alltaf staffiff sig vel og hegffaff
sér næstum óafffinnanlega. Eitt
hvaff er þaff þó í fari hans, sem
ég k.ann ekki viff. Hann er af
góffu fólki kominn, mikil ósköp,
og hefur ávallt komiff sér vel.
Bekkjarsystkin hans hlýða hon
um í einu og öllu og virffa
hann. Samt sem áður er eitt-
hvaff í fari drengsins, sem veld
ur mér óhug, ég held það komi
í ljós seinna.“ Nú vildi ég ekki
trúa aff óreyndu aff neitt væri
alvarlegt bak við hegffun
Jonna. Þetta hlaut aff lagast.
Mér varff þaff fyrst fyrir aff
reyna aff gef.a honum smá bend
ingar, þegar hann var sem óró-
legastur. Ég reyndi að skjóta
aff honum óvæntum spuming-
um og tak,a hann upp aff töflu
til þess aff stöffva í honum iff-
ið. Þetta hafffi affeins stundar-
áhrif og leiddi raunar í ljós,
aff Jonni var farinn aff slá
alvarlega slöku viff námiff.
Einn daginn færffi ég þetta í
tal viff hann eftir aff kennsJu
var lokiff. Ég spurffi, hvort hon
um þætti ekki leiffinlegt aff
dragast svona afturúr. Hann
svaraffi mér engu, heldur glotti
þrjózkulega viff orffum mínum.
Þá lét ég hann fara. Ég var
honum ekki reiffur. Mér sám-
affi bara, aff þetta greindur
drengur liagaöi sér svona bjána
lega. Enn hélt ég í vonina um
aff hann sæi aff sér. Fljótlega
kom þó í Ijós, aff vonir mínar
voru út í bláinn. Jonni hætti
nú smám saman alveg aff taka
eftir því sem fram fór í tímum.
Ýmist var hann pff hauka eitt-
hvaff fyrir sjálfan sig effa aff
lauma bréfmiffum um bekkinn.
Þaff kom hálfgert los á alla í
bekknum og varff hálfu verra
aff ná samb.andi viff nemend
uma. Ég var í sífellu aff áminna
þá um aff fylgjast betur meff og
biffja Jonna aff haga sér betur.
Ég var farinn aff hafa miklar
áhyggjur af þessu öllu. Jonni
lét áminningar minar sem vind
um eyru þjóta og magnaffist
frekar í þrjózkunni. Hinir pilt-
amir í bekknum vom nú fam-
ir að taka upp siði hans, og
var hópurinn eins og fuglager,
þegar þeim tókst bezt upp. Svo
var komiff, aff ég eyddi miklum
hluta hverrar kennslustundar
í þaff aff skammast og jaga í
strákunum, sérstaklega Jonna.
Stelpurnar vom ekki farnar aff
taka virkan þátt í látum strák-
anna, en gerffust órólegri meff
hverjum deginum. Mér varff
þaff Ijóst, aff ég var smátt og
smátt aff missa tökin á bekkn-
um. Ég vissi líka, að mér tæk-
ist aff hemja hina, ef ég losn-
affi viff Jonna. En hvemig átti
ég aff fara að því. Drenguriinn
var þekktur aff góffri hegffun
og ef ég kvartaffi yrffi álitið,
aff ég hefffi engin tök á
kennslu. Ég vildi reyna áfram.
Næstu daga reyndi ég aff
vera harffur og ákveffinn viff
bekkinn. Ég setti upp mann-
drápssvip og hvæsti aff þeim,
sem hreyfffu sig of mikiff. IInd
ir niffri óttaffist ég þó, aff þetta
væri lélegt herbragff. Eflaust
hefur Jonni fundiff hvaff mér
leiff, því skyndilega stóff hann
upp og kastaffi bréfskutlu í átt-
ina til min. Svo settist hann aft
ur hinn rólegasti. Ég gapti af
undrun. Þessi ósvifni kom
alveg flatt upp á mig. Ég
hlamniaffi mér niffur í kennara-
stólinn og þagffi um stund.
Dauffaþögn breiddist yfir bekk-
inn. Jonni einn sat og teiknaffi
í reikningsbókina sína ogblístr
affi lágt. Þá baff ég nemend-
uma aff ganga út. Ég gat ekki
meira þann daginn.
Nú var svo komið fyrir mér,
aff hver dagur var farinn aff
valda mér áhyggjum. Hver
kcnnslustund var mér efni til
kvíffa og ég andaffi léttar í
hvert sinn sem kennslu lauk.
Jonni varff sífellt hugvitssam-
ari í uppátækjum sínum. Hann
stóff upp í miffjum tímum og
slangraffi aff næstu borffum til
aff tala viff félaga sína. Hann
notaffi öll möguleg ráff til þess
aff framleiffa hávaffa og ergja
bæffi mig og affra. Uppátæki
hans voru alveg hætt aff koma
mér á óvart, eai vom mér sí-
fellt efni til armæffu. Ég var aff
verffa yfirspenntur á taugum
og farinn aff missa matarlyst.
Jafnvel kom þaff fyrir aff mér
varff illt í maga af eintómum
taugaslappleika. Geffvonzka
mín jókst í sífellu og oftar
og oftar kom þaff fyrir, aff ég
rauk upp í kemnslustundum. Ég
var farinn aff eiga þaff til aff
öskra upp yfir mig af bræffi og
þá sérstaklega, þegar ómögu-
legt var orffiff aff fá nokkum
mann í bekknum til að hlusta.
Þetta varff venjulega til þess
aff allir þögnuffu. Þó affeins í
augnablik. Og í andliti Sigur-
jóns brá jafnan fyrir háffslegu
glotti. Ég held, aff ég hafi ver-
iff farinn aff liata liann. Ég, sem
var svo mikill friffsemdarmaffur
og ætlaffi mér aff vinna traust
bamanna. Mig var farið aff
klæja í Iófana af löngum til
þess að nota gamaldags uppeld
isaðferffir. Svo langt gekk þaff
jafnvel, aff ég gekk aff Sigur-
jóni og þreif í öxlina á hon-
um. Þá glotti kvikindiff sínu
ógeffslega háffsglotti og ég lét
nægja aff urra á hann, aff hann
skyldi haga sér eins og maffur.
í þessum viffskiptum var það
augsjáanlega Sigurjón, sem fór
með sigur af hólmi. Þau fundu
þaff líka hin í bekknum. Vilji
minn var orffinn þeim einskis
virffi. Affstaffa mín var orffin
þannig, aff ég varff feglnn hverj
um tímanum, sem ekki urffu
meiri háttar ólæti í.
Þá fann ég ráff sem dugffi. Þó
dugði þaff aðeins um stund og
hafði að auki ýmsa ókosti. Ég
visaffi Sigurjóni úr tímum í
hvert skipti sem ég sá mér færi
til. Það sló á ólætin um tíma.
Bekkurinn varff mefffærilegri
viff aff missa höfuff sitt. Þetta
var bara of seint. Bömin voru
orffin of vön því aff ganga fram
hjá mínum vilja. Þaff sótti því
aftur á sama fariff. Ég var pff
verffa aff hálfgerffum ræfli. Aff
vísu drattaffist ég í skólann og
tókst með naumindum aff dylja
fyrir skólayfirvöldunum hvem
ig ástandið var. Þetta hlaut að
enda meff ósköpum.
Sú varff líka raunin á en þó
ekki á þann hátt sem ég hafffi
búizt viff. Ég hugsa aff enginn
hafi búizt viff því, sem gerðist.
Þetta var í miffri kennslu-
stund. Mér hafffi tekizt aff fá
mikinn hluta bekkjarins til aff
vinna að verkefni, svo þaff var
kyrrff aff mestu. Ég gekk um og
jagaffist í þeim forhertustu,
svona af vana fremur en aff ég
héldi, aff þaff hefffi eitthvaff að
segja. Þá gerffust ósköpin. Ég
var aff rölta fram eftir stof-
unni. Milli þess, sem ég skamm
affist, reyndi ég aff leiffbeina.
Skyndilega reis Sigurjón á fæt
ur meff töskuna sina undir
hendinni. Ég spurffi, hvaff hann
hefffi eiginlega í huga. Hann
sagffist ætla heim. Mér blöskr-
affi. Heim. í miffjum tíma. Ég
hrópaði höstum rómi á hann aff
setjast og láta nú ekki eins og
bjáni. Þá reiddi hann upp tösk
una og k,astaffi henni. Kastaði
henni framan í mig. Beint i and
litiff á mér. Höggiff var þó
nokkuff þungt. Um stund sá ég
bæffi tungl og stjörnur, en síff-
an sá ég bara rautt. Mér fannst
eins og töluvert af meffvitund
minni og skynjun hyrfi. Ég
hafffi óljósa hugmynd um hús
g'ögn sem þeyttust til hliffar.
Mér fannst ég heyrg stúlkur
æpa af undrun og ótta. Hend-
ur mínar læstust í hold. Hurff-
in á stofunni þeyttist upp meff
braki. Þaff heyrffust skruffning-
ar, nokkrir dynkir og skerandi
sársaukavein. Móffan hvarf
frá augum mínum og ég sá,
hvar Sigurjón lá hreyfingar-
laus fyrir neffan stigann, sem
Iá niffur í anddyriff. Hurffir
opnuffust og fólk streymdi aff.
Þaff talaffi og talaffi, pataffi og
benti. Sigurjón var borinn
burtu, en fólkiff stóff eftir og
hélt áfram aff tala í miklum æs
ingi. Ég einn var rólegur. Mér
leiff eins og manni, sem unniff
hefur mikinn sigur. Ég náffi í
frakkann minn og skóhlífamar
og gekk heim.
Um kvöldiff hringdi skóla
stjórinn. Hann var mjög alvar-
legur yfir þessu leiffa atviki,
eins og hann kallaði þaff. Hann
baff mig um aff koma til vifftals
daginn eftir. Varla hafffi hann
kvatt fyrr en síminn hringdi aft
ur. Þaff var maffur. sem sagðist
vera lögfræffingur foreldra Sig
urjóns. Hann sagffi mér, aff
drengurinn væri lærbrotinn og
meff heilahristing. Þaff snerti
mig ekki. Svo bætti hann viff
aff foreldramir ætluffu pff
stefna mér fyrir að misþyrma
barninu þeirra. Þaff snerti mig
ekki heldur. Hann kvaddi.
Fyrir nokkrum dögum fékk
ég kurteislega orffaff bréf frá
skólanefndinni. Hún treysti
sér því miffur ekki til aff hafa
lengur í sinni þjónustu mann,
sem ekki réffi viff skap sitt. Á
morgun liefjast rétt,arhöld í mál
inu. Ég veit, aff ég verff kraf
inn um skaffabætur, en ég ætlá
aff neita aff borga bær. Ég veit
líka, aff á mig ve.rffur litiff sem
hættulegan mann. sem misþyrm
ir bömum. Þaff veldur mér
ekki áhyggjum. Ég hef, ef til
vill ekki breytt rétt frá sjónar
miffi almennings, en mér finnst
ég hafa gert hiff eina rétta.
Mannorff mitt er aff vísu glataff,
en ég hef ekki glataff virffing-
unni fyrir sjálfum mér.
1. !itebrúia<r 1970
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7