Lesbók Morgunblaðsins - 27.07.1969, Blaðsíða 14

U..ft
dutt-
LUrtU
R R-
fULLUÍ

BLIKK
rtPiN'
ORfl
Aro bdð
FWÍ.L
CR
g/HiP-

He/M-
lKímr„
*
MfíLn
UR

W3S
(iMRH
IJU^T
láELT
MfU-n-
M R—
)MN
EUO-
4T>C€>I
. +
ÍÍRn
GFTlft.

fl?OÍ.(.
Sfin 'R -
0 R£>
MHTuR
vcrk--
f/ERI
£AI0/(/í\
M nm-
A'RF/v
FVR/P
/NWBU
B ORC,-
R Æ> I
OTTfl
H/MJ>-
Rh 0*
ÞR'/R
u/t>S-
M br
i £/a/S
H(?eyr;
i sr
Ell-I'
ORE6/N
5 /Kl
HTUIM
IBNIR
KftPPIfi
Mlitf-
MM/J
5P'fl
WR
aoefii
iU R
KoNifi
'Tónr
ENO-
I /J

r^fiM
OftDlO
KoMir
JLEifl
HRU-
NÆL-
i R
srfíwR
flÐ-
í»ÆTI
Xh^Rfl-
M>.JbD
ToM
\J£RK
MOFM
ÞElLR
'fl
fu«y
Ml
BR-
fluic-
ift
stR
ÍAÍÓ
I R

SplL
+
H úi>

BÆK-
UI7NHR
Firt«R

OROR-
£,tr ir-
rt I Q
H\/er-
UR

KWfl
RU£>-
LIHD
i
(X
UTfl/J
H úíí
UIUDR
flC l/g
81-eyrft
V*RTT-
wr»ma/
rteiR
E/ns
SflU
fíMfi
TVEIR
FÆTI
- '
SflM/fU
V
Rvk:
-V-

ri?uM-
ÉfA»i
bPBKK-
Tt4Æ
ÍTUWp.
lazia
1-
4
Huti-
UR-
I NN
KlfiR-
VTflR
C« X
HLXóp.
FÆR-
1 ©
F'of?©
BSt
mmmm
Lausn d síðustu krossgáfi
;s«»t rr j ■2. cr • cL <r X .< (* o l± < -o i3t 3 _ t/> 2 CL T œ c* E _ 2
\ i < < aL 3 2 r. a lc 3 oí -J - 3 cq 55 - v3 < 0- uT z. 2 <
U\ u .o b -O u_ X U m k 3 3 UJ ul s| 2 < K < 2f o- lí m < 3 b
«> 1 i vu sj OL "~C=> - r* X Vu X £ h U_ liJ cá !l± < vA * A-
Qd -; |o í o < cr; VA h- < iL y 3 h Ui *z_ o [t 2 vjf < U. Uj
^ cr 2. 3 £ vc rt ^ A < uj <: ■ 2- u/ U- izr* I JL X < < 2
h~ v/> I .o G <s tkj - X 1 1 3T s. Sííí £ >tc 5,22 ar 2 X X -J Éíjí ca ~A— 2.
- * o 2 a: i -j IU t- K < OL It* Sls h -3 -J cu 1 2
Ci. ó- (h X 3 -í J 11 -J 5*i> r.i r j w )£. 3 Kl t a i§ 'O - 3 1 < %A -
\ * VU 1- - -z. vó ->. Uj I 1 1 X Œ X <r -j -J 1 i 2 2 a: VA K-
'sk < > - V- '< i> 17 3 2 oc í|j! X 2 U ÍS cr -O iz X öX U-
'S.tí- 0- J Vu t- (- -■ o k < oi v. < ft 3 £ S|Í5 0: -3 *a. <
m n 4C -J -< r\ & ii o 0- A- „0 X v- 3 0? Pji? T -j /t
tr — F-l P£ CS w ~ i í IL a? K 5 — » v U/ é I 11 cn t«£ rC Érí
MARGVÍSLEGAR huyzanir sœkja
á venjulegan jarðarbúa eftir lend-
ingu mannaðs geimfars á tunglinu.
Hvað sjálfa mig snertir, eru þœr
hugsanir œði sundurleitar. Eðli og
tilgangur útvarps og sjónvarps eru
t.d. eitt af því, sem leita á hugann
að lokinni sjónvarpsútsendingu á
tungllendingunni, og varð sú út-
sending nokkurs konar kóróna á
hið ágœta verk Ríkisútvarpsins á
örlagaríkri nóttu. Nokkuð hefur
viljað við brenna, að menn teldu
fjölmiðlurum allt til foráttu,
en hér sannaðist enn, að það
er notkun þeirra eða misnotkun,
sem sker úr um gildi þeirra. Það
er undarleg reynsla að sitja heima
hjá sér og horfa á menn athafna
sig á tunglinu, og enn undarlegri
reynsla að hlusta á miðlun útvarps
ins á atburðunum á sömu stundu
og þeir voru að gerast. Útvarp og
sjónvarp eiga vitaskuld ekki að
vera heilbrigðum manni andlegt
deyfilyf eða staðgengill lífsreynslu,
heldur tœki, sem víkka reynslu
hans, stœkka sjónarsviðið og auka
nœmi hans fyrir samtímanum. Er
okkur íslendingum ekki sízt þörf
á þessu — það er svo átakalaust
fyrir okkur að draga okkur inn í
skel á þeim forsendum, að við sé-
um fáir, fátœkir og smáir, að þetta
komi okkur ekki við. En tungl-
ganga er alla vega orðin mannleg
reynsla og meðan við teljum okk-
ur mannleg, œttum við að geta
fundið til samkenndar með þeim
mijnnum, sem að þessu standa. Sú
samkennd eykst, þegar við fylgj-
umst heilshugar með. Við eigum
gagnmenntaða vísindamenn, sem
búa líka yfir þeim hœfileika að
geta borið þekkingu sína á borð
á þann hátt, að aðgengilegt er fyrir
almenning. Eitt af hlutverkum
fjölmiðlara hlýtur einmitt að
vera að brúa bilið fnilli sér-
fræðinga og almennings, og þegar
það er gert á þann hátt sem raun
varð á í sambandi við tungllend-
inguna, bœði í útvarpi, sjónvarpi
og hér í Morgunblaðinu, hlýtur
leikmaður að vera þakklátur.
Annað sem vekur umhugsun í
sambandi við tungllendinguna og
geimrannsóknir yfirleitt, er viss
tregða ýmissa talsmanna mannúð-
arstefnu til að viðurkenna þennan
áfanga í mannkynssögunni. Engum
dettur í hug að neita því, að mörg
og hörmulég vandamál eru óleyst
á jörðu niðri, en vissulega fylgir
því hœtta, ef þeir, sem umhyggju
bera fyrir velferð mannkynsins,
setja hugsun smni þróngsýn tak-
mörk. Mannsandanum er það lífs-
nauðsyn að spanna sem víðust
svið; einmitt nú er hœttan mest,
að andi mannsins verði á eftir at-
höfnum hans. Geimöld er upp-
runnin. Einu sinni rann upp öld
landafunda og landvinninga. Það
var á sínum tíma stórkostlegt verk-
legt afrek, en þvi miður sýnir sag-
an, að mannúð og árvekni héldu
þá ekki í horfinu. Þá voru heilar
þjóðir hnepptar í þrœldóm, ef þeim
var ekki beinlínis útrýmt af jörð-
inni með öllu. Nú vitum við vissu-
lega ekki, hverjar verða afleiðingar
af landvinningum mannsins í
g&imnum, en það vœri stórkostleg-
ur sigur fyrir „húmanista“, ef þeir
gœttu þess að gerast ekki viljandi
eftirbátar tœkni- og raunvísinda-
manna í háleitri hugsun, heldur
legðust á sveif með þeim í því
skyni að sameina tækni og mann-
úð. Hefði sá skilningur verið ráð-
andi, þegar t.d. iðnaðarþróun hófst
og mannvitið hefði þá teygt endi-
mörk sín út til jafns við tæknileg-
ar framfarir, vœri kannski öðru
vísi umhorfs á jörðinni en nú er.
Það œtti að vera metnaður mennta-
manna nú að spanna bœði jörð og
himinhvolf, í stað þess að stía þetta
tvennt í sundur með úreltum bar-
dagaaðferðum og sniðganga þannig
þá blessun, sem geimrannsóknir
geta haft í för með sér fyrir mann-
kynið. Til áréttingar máli mínu,
langar mig að vitna í ummœli eins
fulltrúa Ceylon á Alþjóðaráðstefnu
um könnun og friðsamlega hag-
nýtingu himingeimsins, sem hald-
in var í Vín, en hann sagöi: „Við
erum oft spurðir að því, hvers
vegna við sýnum geimrannsóknum
slílcan áhuga, þar sem við eigum
svo langt í land með að útrýma fá-
tœkt og hungri. Svar okkar verður
þá, að við viljum leysa þessi vanda-
mál eftir nýjum leiðum. Það er
tvennt ólíkt að œtla sér að útrýma
þeim samkvœmt eldri aðferöum eða
með nýtízku aðferðum, svo sem
með hjálp gervitungla og öðrum
þeim möguleikum, sem fram kunna
að koma“.
Svava Jakobsdóttir.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
27. júlí 1969