Lesbók Morgunblaðsins - 17.07.1966, Page 4

Lesbók Morgunblaðsins - 17.07.1966, Page 4
Hubert H. Humphrey, varaforseti Bandankjanna: svo hárnákvæmt, að það getur skráð hjartslátt hænuunga í eggi. Dæmi þess, hvernig visindi og tækni, sem ætlað hefir verið að starfa í þágu geimrannsókna, hafa síðan komið að notum á öðrum sviðum mannlegs lífs, eru svo mörg, að ekki er kostur að rekja þau hér. v » egna hmnar þrottmiklu geim- rannsóknaáætlunar sinnar hafa Banda- rikin nú yfir að ráða veðurathugana- kerfi, sem byggist á gervihnöttum — ESSA I og II renna „augum“ um yfir- borð jarðar á degi hverjum og gefa upplýsingar um það, sem helzt er um að vera á sviði veðurfræði. Þegar fyrir hendi eru veðurspár, sem ná alllangt fram í tímann, táknar þetta sparnað á Framíhald á bls. 6. Hubert H Humphrey varaforseti Bandaríkjanna. ar vitneskju um heiminn, sem við lifum í, og hagnýta þessa nýju þekk- ingu í þágu mannkyns. Upphaflega áætlunin var sam- in að undirlagi Eisenhowers forseta. Henni var hraðað af Kennedy for- seta, og enn aukin áherzla lögð á framkvæmd hennar af Johnson forseta, sem hafði verið einn helzti upphafsmaður og höfundur frum- áætlunarinnar, er hefir síðan verið fylgt í meginatriðum í sókn Banda- ríkjanna út í geiminn. Við framkvæmd geimrannsókna- áætlunarinnar hafa Bandaríkin öðl- azt óviðjafnanlega reynslu á sviði vísinda og tækni og komið sér upp fyrirmyndarstarfsliði í þessum efn- um. Þau eru nú fær um að láta rætast drauma, sem menn létu sér jafnvel ekki til hugar koma á dögum Jules Vernes, þótt hugmyndaflug hans væri sannarlega ótakmarkað. Oeimrannsóknaáætlunin hefir örvar framfarir mannkynsins F yrir átta árum sömdu Bandaríkjamenn áætlun, sem ætl- að var að tryggja þeim forystuna í rannsóknum í geimnum. Þjóðin afréð árið 1958 að kanna geiminn í friðsamlegum tilgangi — afla nýrr- byggjast á grundvallaratriðum, sem menn fræddust þegar um á 18. og 19. öld. Þegar farið var að skjóta eldflaug- um út fyrir lofthjúp jarðar, varð það mönnum hvatning til rannsókna á ýms- um sviðum, sem áður var ekki sinnt — af því að enginn sá nærtækar, hag- rænar ástæður til slíkrar könnunar. En jafnskjótt og menn fóru að leggja aukna áherzlu á geimrannsóknir, lét ný þekking ekki á sér standa eða aðferðir til að nýta hana. Þörfin á að fylgjast með blóðþrýst- ingi og hjartslætti geimfara, sem þýt- ur áfram með meira en 27.000 km. hraða á kukkustund í meira en 160 km. fjarlægð frá jörðu, hefir leitt til þess, að fundnar hafa verið rannsóknaaðferð- ir, sem hafa reynzt ágætar til að rann- saka og greina sjúkdóma manna á jörðu niðri. Tæki, sem fundið var upp til að mæla örsmáar loftsteinaagnir (en aldr- ei notað til slíkra mælinga), leiddi til þess að smíðað var mælitæki, sem er Geimrannsdknaáætlun Bandaríkjanna verið hvatning til rannsókna á eðli ofsa hita og ofsakulda, hún hefir einnig leitt til þess, að framleidd hafa verið örsmá rafeindatæki, og menn hafa öðl- azt ótrúlega tækni í notkun rafreikna. Geimöldin var þó ekki upphafsaðili þessara vísindagreina. Mörg þeirra vís- indaundra, sem við erum vitni að nú, Þessar fjórar myndir sendi veffurathu ganahnötturinn ESSA II til stjörnurannsóknsstöffvarinnar í Bochum í Vestur- Þýzkalandi fyrir nokkru, og sýna þær skýjamyndanir í miklum hluta Evrópu. Ef myndirnar prentast vel, sést, aff myndin efst til vinstri er frá Mið-Evrópu (Danmörk sem grár flekkur ofarlega til vinstri), myndin efst til hægri sýnir m.a. lögun Skandinavíu, myndin neffst til vinstri sýnir hluta Norffur-Afríku, Pýreneaskaga, Frakkland og hluta Englands og írlands, en myndin neðst til hægri er af Miffjarffarhafsbot num og löndunum umhverfis. ESSA H vegur ekki nema 130 kg. Hnettinum var skotið á loft 28. febr. sl. frá Kennedy-höfffa í Flórida. ESSA I var skotið upp 3. febr. sl. Nöfn þeirra eru skammstöfun á orðunum Environmenta Sciences Service Agency. Bandaríska veffurstofan á gervihnettina. 4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 17. júlí 1966

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.