Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1966, Side 1
á fsetur og takum til vi'ð að leika alls
kyns skrípaiæti, hlupum eftir trjágöng-
unum í leikfimibuxum, kiifruðum í
rám og rifumst um, hvernig sunnudeg-
inum yrði bezt varið.
Við höfum sjálfsagt verið harla ein-
kennileg sjón að sjá. Fullorðnir karl-
menn og konur komin vel á fertugsald-
ur, háifnakin eins og á baðströnd. Við
lögðum okkur af nærgætni í líma við
að sjá ekki meira eða minna skoplegt
útlit hvers annars: innfallin brjóst og
ístruvotta karlmannanna, loðna leggi
og mittisleysi kvennanna.
Við höfðum öil þekkzt lengi.
Nú sátum við fastlímd við stól-
ana, sem sýndust afkáralegir á gras-
flötinni, og ræddum um hin stórkost-
„ÞETTA ER MOSKVA
........ EFTIR JÚLÍ DANÍEL .
essi saga var einn helzti
ásteytingarsteinn ákæruvaldsins
í Sovétríkjunum í „málaferlum“
þess gegn rithöfundunum Siní-
javskí og Daníel. Höfundur
hennar er Júlí Daníel, sem fyr-
ir nokkru var dæmdur til 5 ára
fangelsisvistar, er skuli afplán-
uð í „ströngum betrunarvinnu-
húðum“.
Hann hafði sent söguna
franskri bókaútgáfu
undir nafninu Nikolaí Arzjak.
Geta menn nú sjálfir dæmt um,
hvort hún er þjóðfélagsádeila,
háðrit eða — eins og sovézk yf-
irvöld halda fram — illgirnisleg-
ur rógur.
W' ulur Moskvuútvarpsins
hefur lesið upp tilskipun, er boðar
opinberan morðdag. Á þessum degi
mega allir myrða alla — með á-
kveðnum, nákvæmlega tilteknum
undantekningum. Tilskipunin er
endurtekin og nánar staðfest í rit-
Btjórnargrein dagblaðsins Izvestia.
Er nser dregur M-deginum, verður
sögumaður var sívaxandi óróa hjá
íólki, sem hann hittir. Jafnvel vin-
irnir eru ekki þeir sömu og áður
velt að koma skipulagi á hughrif min,
fá samhengi í það, sem ég man, og færa
í letur allt, sem ég sá, heyrði og skynj-
aði; en dagurinn, sem það byrjaði,
stendur mér rótfastur í minni, jafnvel
í minnstu og ómerkiiegustu smáatrið-
um.
legu íþróttaafrek okkar. Allt í einu
birtist Lilka úti á veröndinni. „Krakk-
ar“, hrópaði hún, „ég skil ekkert í
þessu“.
„Uss, til hvers þarftu yfirleitt að
skilja? Komdu hingað og setztu“.
„Ég skil ekki aukatekið orð“, end-
Frá „réttarhöldunum“ yfir rithöfundun um í Moskvu. Júlí Daníel (til vinstri)
og Siníjavskí (með skegg) á sakbornin gabekk.
Við sátum í garðinum í Datsja. Við
höfðum komið daginn áður í afmælið
til ígors, drukkið og verið hávær mjög,
og höfðum að lokum farið að hátta
staðráðin í því að sofa lengi fram eftir,
en kyrrðin í Datsja vakti okkur þegar
klukkan sjö um morguninn. Við fórum
urtók hún og brosti hikandi. „Útvarp-
ið . . . . það var einhver undarleg auka-
tilkynning.... ég heyrði aðeins niður
lagið.... henni verður útvarpað aftur
eftir tíu mínútur".
„Ætli það sé ekki þetta venjulega“,
sagði Volodjka og hermdi eftir rödd
J»ETTA ER MOSKVA
Þ
egar ég nú reyni að rifja upp
fyrir mér í huganum atburði frá liðnu
ffunui, veitist mér það óendaniega tor-
— Sagan sem vorð til Jbess, oð höfund
urinn var „dæmdur" til Síberiuvistar
Höfundur sögunnar.
þularins: „tuttugasta og fyrsta verð-
lækkun á skrúfum og róm ....“.
„Komið heldur inn og hlustið“, sagði
Lilka, „verið þið væn og komið".
Við ruddumst inn í herbergið. Plast-
hátalari hékk á nagla. Við spurðum
Lilku um fréttatilkynninguna, en hún
svaraði andvörpum einum.
„Hún stynur eins og eimlest", sagði
Volodjka.
„Lilka, vertu ekki að hafa okkur að
fiflum“, byrjaði Igor, „ég veit ósköp
vel, að þér leiðist að þvo upp ....“.
í sömu andrá heyrðist í hátalaranum:
„Þetta er Moskva — þetta er
Moskva. Nú verður lesin tilskipun, *
dagsett sextánda júlí nítjánhundruð
og sextíu, frá Æðsta ráði Sovétríkj-
anna. í sambandi við síaukna vel-
megun..........“
E g leit í kringum mig. Allir
stóðu hreyfingarlausir og einbeittu at-
hyglinni að hljómmikilli bai-yton-rödd
þularins. Lilka ein bærði á sér, hún
sneri að hátalaranum.
„f samrœmi við óskir hinna vinn-
andi stétta........“
„Viltu kveikja í fyrir mig, Volodjka“,
sagði Soja. Einhver þaggaði niður í
henni. Hún yppti öxlum, lét eldlausan
vindlinginn renna inn í lófann og
sneri sér út að glugganum.
„. . . . að skipa sunnudaginn þann
tíunda ágúst nítján hundruð og sex-
tíu“
„Nú kemur það“, hrópaði Lilka.
>}•••• sem dag morðsins. Á þess-
um degi hafa allir þegnar Sovétríkj-
anna, sem náð hafa sextán ára aldri,
rétt til að drepa sérhvern annan þegn,
að undanskildum þeim aðilum, sem
taldir eru undir lið eitt í viðauka
þessarar tilskipunar. Tilskipunin
gengur í gildi tíunda ágúst nítján
hundruð og sextíu, klukkan sex að
morgni, og rennur út sama dag klukk
an tuttugu og fjögur. Viðauki, liður*
eitt: morð á eftirtöldum aðilum er
bannað a) börnum undir sextán íra
aldri, b) yfirmönnum hersins og Her-
mönnum í einkennisbúningi, c) starfs
mönnum op inberra samgöngutœkja,
séu beir að gegna skyldustörfum sín-
Framhald á bls. 3.