Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1960, Blaðsíða 4

408
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Kirkjufell og Stóð í Grundarfirði, teikning eftir W. G. Collingwood úr bók
hans „A Pilgrimage to the Saga-Steads of Iceland“ (Pilagrímsför til sögu.
staða á Islandi).
„Hvort á nú heldur að halda
í hamarinn svartan inn,
ellegar út bet ir — til þín,
Eggert, kunningi minn?“
Þetta var annars ósköp ósöguleg
fjallganga. Fjallið er ekki hátt.
Þótt bratt sé nokkuð og lausgrýtt,
eins og gengur og gerist í líparít-
fjöllum og því ekki alls kostar auð-
velt að fóta sig í einni og einni
skriðu, er gangan erfiðleikalítil
fyrir hvem sem er, ef að engu er
farið óðslega. Fjallið er að mestu
ógróið, ein urð, tröllaukin grjót-
hrúga, en þó fjölbreytilegt með
ólíkindum, svo margvíslegir eru
steinarnir að lit, lögun, stærð og
tegund. Sums staðar eru heilar
skriður af þunnum flögum, nánast
eins og þakheilur. á öðrum slóð-
um eru allir steinar teningslaga.
Og svo allt litskrúðið. Líparítið í
Baulu er margiirt og inni í Land-
mannalaugum eru til rauð, blá og
fjólublá fjöll, en jafn mikið lit-
skraut steina í einu fjalli held ég
að hvergi geti að líta og 1 Drápu-
hlíðarfjalli. Svo eru tegimdir berg-
steina miklu fleiri hér en víðast
annars staðar i nparítfjöllum. En
það sjáum við betur, þegar ofar
dregur.
Gróður er sáralítill, helzt eru
það geldingahnappar, sem á stangli
skjóta kolli fram úr grjótruðningn-
um. Fuglalíf er heldur ekkert. Það
eitt minnir á fuglalíf, að stór
hrafnsfjöður liggur á einni rauðri
líparítklöpp, og á annarri sjáum
við trítlandi lóu, aleina, og hvað
hún er að gera hér, get ég ekki
ímyndað mér.
Við erum komnir upp í skálina.
Það eru sannkailaðir grjótheimar.
Ekki stingandi strá, eintómt grjót,
ótrúleg litadýrð samt, og steinfag-
urt með fádæmum. Steinninn hef-
ur nefnilega sína sérstöku fegurð-
artöfra, alveg eins og fuglinn,
blómið, brimaldan, hvítar maríu-
tásur á bláum himni eða regnbog-
inn í úða fossins. Og fegurð steins-
ins er varanlegri en flest annað.
Þarna uppi í brúninni er surtar-
brandur, neðar e: grænt leirlag, og
þar eiga að vera steingerðir trjá-
bútar. Hrun úr þessum lögum fell-
ur stundum í skálina, þótt við sé-
um ekki svo lánsamir að finna
þess neinar meniar í þetta skipti.
Á hinn bóginn tínum við þama
marga fallega jaspishnullunga, sér-
lega hef ég gaman af ýmsum gul-
um og brúnum pfbrigðum, sem ég
hef ekki fundið annars staðar, og
einnig fallegar sambreyskjur.
Hærra er haldið, og nú gefa
menn sér tíma til þess að líta í
kringum sig og horfa yfir þann
hinn breiða flóann svo langt sem
augað eygir. Við sjáum allt vestur
í Grundarfjörð. Þar blasir við hið
hnarreista og séT-kennilega Kirkju-
fell. Neðar er 6 ] arnarhafnarfj allið
mjúklega formað. Með allri strand-
lengjunni gjálfra bláar, hvítfextar
öldur, eða eins og Stefán frá
Hvítadal lýsti þvi: :
„Ymur sama alda blá
upp við fjörusand".
Þá taka við eyjaklasar hver af
öðrum. Mig brestur kunnugleika
til að nefna eyjarnar nafni,
þótt sumar kannist ég g hafi
stigið fæti á stöku þeirr- r eru
margar náttúrufagrar og aðrar
sögufrægar. Þarna vann Sturla
Þórðarson að skrifum sínum, þarna
bjuggu Stephensenar. Á þessum
eyjum var öldum saman menning
og matur. Nú fer þeim óðum fækk-
andi, sem eru í byggð. Þær eru þó
enn jafnmikil pryði héraðsins og á
þeim dögum, er Þórólfur Mostrar-
skegg leit þær fyrst augum, og
sannarlega á lýsing Sigurðar
Breiðfjörðs á beim vel við í dag:
„eyjar synda, sofa, standa
silfurdýnum Ránar á“.
Beint framundan er svo fjallið
helga, sem Þóróltur Mostraskegg
og niðjar hans dóu í. Fjallið, sem
menn gengu á, þegar mikið lá
við, og réðu ráðum sínum. „Var
það trú þeirra, að eigi mundu þau