Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1953, Blaðsíða 8

[ 100
r LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
FANNEY CASPERS
ástmey Thorvaldsens
FANNY CAS-
PERS fæddist
í Mannheim í
Þýzkalandi
1767. Snemma
hneigðist hug-
ur hcnnar að
leiklist, og hún
var ckki nema
14 ára þegar
Göthe valdi
hana til þess
ad leika hlut-
verk Júlíu I
„Das rauschen“
eftir F. Bretzn-
er. Frumsýn-
ingin var 5.
marz og á eftir
var samsaeti í
ráðhúsinu. Þar
voru þeir báð-
ir Göthe og
Schiller og
léku á als oddi.
Göthe fór i elt-
ingaleik við
Fanny, náði
henni og hún
varð að leysa
sig með þvi að
kyssa hann.
Það er víst
enginn vafi á því, að Göthc hclt að
hún mundi vcrða snillingur á sviði
lciklistar. En það átti þó ckki fyrir
licnni að liggja. llún trúlofaðist ung-
um lækni 1802, og liann vildi ckki að
hún fcngist við Jeikaraskap. llann
vildi að hún lærði húsmóðurstörf og
eitthvað til bokarinnar, þvi að hún
var af fatæku íoreldri komin og hafði
aldrei lært ncitt. Fyrst réðist hún í
matsöluhús og síðar varð hún jjjón-
ustustúlka hjá þýzkri prinscssu, scm
Grassalkovic hét.
Einhvern veginn fórst það fyrir að
Fanny giftist lækni.num sínum, en með
prinsessunni fór hún til Rómaborgar
^ HUÖ 1815, og iium 25. uóvetuber um
haustið heimsóttu þær Albert Thor-
valdsen. Eftir þessa fyrstu heimsókn
skrifaði Fanny i dagbók sina: „Thor-
valdsen er jafn clskulegur cins og hann
cr mikill listamaður. Hann cr fagur
ásýndum og svo vingjarnlegur og hlý-
legur, að manni þykir vænt um hann
við fyrstu sýn".
Þá uin veturinn kom Fanny oft til
Thorvaldsens og hún varð hrifnari og
hrifnari af honum í hvert skifti. Hún
kallar hann Ijúfling sinn og mátti vart
af honum sjá.
Þegar Fanny kom naast til Róma-
borgar var hún komin yfir þrítugt,
en var þó enn jaín fögur og hún hafði
venð. Æskuvutkuua hennar segir að
hún hafi ekki 'verið mikið breytt frá
því er hún lék Júlíu fyrir tuttugu ár-
um. Hún var sem elskulegt barn, mjúk
í öllura hreyfingum, með fjörlegt
augnaráð og svip, skjót í tilsvörum og
alltaf gamansöm.
Nú hittust þau Thorvaldscn að stað>
aldri og hún gat ekki hugsað um neitt
annað en hann. Aður hafði hún tekið
mikinn þátt í samkvæmislifinu, en nú
dró hún sig alveg í hlé og lifði í sin-
um eigin draumaheimi. Um þessar
mundir skrifar hún í dagbók sina: „Það
er ekkert í hinum stóra heimi, sem
ég hefi ánægju af, í hinum litla heimi,
sem ég lifi og hrærist í, cr allt scm
ég þrái“. Hún var kaþólsk og sanntrú-
uð og þess vegna bað hún hcilaga guðs
móður að blessa ást sina. Og úr vaxi
mótaði hún hjarta og lagði á altari
guðsmóður til þess að hún bsenheyrði
sig.
Mesti fagnaðardagur i lifi hcnnar
var skirnardagur hennar hinn 9. mars.
Þann dag hcldu vinir hcruiar hátiðleg-
an og færðu henni gjafir. Thorvald-
scn færði hcnni teikningu af Amor og
lofaði að gcfa hcnni scinna stærri
mynd, scm hann hafði ekki lokið við.
Hann sagði líka i gamni að hún mætti
taka allar þær gibssteypur af myndum
sínum, cr hún treystist til að flytja
með sér.
„Hvílikur listamaður og hvílikur mað
ur, svo óendanlega góður, ástúðlegur
og einlægur í allri framkomu sinni“,
segir hún um hann. Og ein af vin-
konum hennar segir svo frá þessum
afmælisdegi: „Hún ljómaði blátt áfram
af gleði. Það cr ekki hægt að hugsa
sér ncitt fegurra cn hvernig hún liaTði
ynpst. Hún var óviðjafnanlcg þetta
kvöld. Að vísu var hún scm hnígandi
sól, cn hún hafði yfir sér alla fcgurð
kvöldsólarinnar.-----Það var átakan-
lcgt að sjá hvernig Thorvaldsen barð-
ist við að halda tilfinningum sínum í
skcfjum, cn hvernig þær brutust þó
út hvað eftir annað. Hvers vegna átti
þessi cnska stúlka að standa á inilli
þcirra eins og gra vofa, þegar Fann.v
Caspers var ein fær um að gera liann
hamingjusaman?"
Thorvaldsen var þá heitbundinn. Og
það cr aðdáunarvert hvað Fanny tok
því mcð mikilli stillingu, þcgar hún
uppgötvaði það .. ..
Hinn 2. ágúst 1823 giftist hún manni,
sem Stanislaus hét....