Lesbók Morgunblaðsins - 06.11.1949, Síða 13

Lesbók Morgunblaðsins - 06.11.1949, Síða 13
LESBÓK MORGUNBLAÐSTNS 505 SIGARETTUREYKINGAR ERU HEILSUSPILLANDI Nú eru bændur farnir að nota margskonar vjelar, sem knúðar eru af hráolíu eða bensínorku. Það eru traktorar, bílar, þreskivjelar o. s. frv. Þessi aukna vjelanotkun hefur leitt til þess, að uppskera í Banda- ríkjunum hefur 2000 faldast á 40 árum — 683.927 bushels árið 1909, en er áætluð 1.336.997.000 bushels í ár. En með notkun þessara vjela hefur eldhætta aukist stórkostlega. Fjöldi bænda geymir traktora sína og bíla í hlöðunum. Þegar hreyfl- arnir eru settir í gang, fljúga neistar aftur úr blástursrörinu — og ef þeir lenda í heyi, þá er voð- inn vís. Þá eru það ekki fáir eldsvoðar, sem stafa frá sjálfsíkveikju í olíu- vættum- tuskum. — Húsmæður fleygja þeim inn í skápa, og bænd- ur fleygja þeim út í horn í hlöðum sínum. Og þarna liggja þessar tusk ur þangað til í þeim kviknar af sjálfu sjer. Það er nú talað um að leggja viðurlög við þessum trassa- skap og heimfæra það undir ófor- svaranlega meðferð á eldfimum efnum, svo sem olíu og bensíni. Tjónið af eldsvoðum á bónda- bæjum í Bandaríkjunum er talið vera um ein biljón dollara á ári, og í fyrra fórust 3500 menn í beim eldsvoðum, en þúsundir skaðbrend- ust. Þriðjungurinn af þéssum elds- voðum stafaði af rafmagni og olíu og bensínhreyflum. Hinar nýju framfarir í landbún- aði og hin auknu þægindi á heim- ilunum, hafa aukið að miklum mun ábyrgð sveitarfólksins. Það verður að gera sjer þetta ljóst og læra að fara með hin nýu tæki. (Úr „Magazine Digest“)- V GÓÐ auglýsing er það, sem sannfærir menn um að þá hafi alla ævi vantað tilfinnanlega hlut, sem þeir hafa aldrei heyrt getið fyr. (Coronet). Sígarettureykingar hafa farið ótrúlega í vöxt á seinustu árum. Með skrumauglýsingum er fólki talin trú um að það sje hress- andi að reykja og flestum fkist þetta alveg satt. En nú koma vísindin og segja að þett.a sje ekki annað en ímyndun. í?eyk- ingar sje lamandi og heilsuspili- andi. ALLUR fjöldi reykingamanna — og jafnvel sumir læknar — halda að það sje vísindalega sannað að sígarettureykingar hafi hressandi áhrif. Því er haldið fram, að niko- tínið í sigarettunum auki mjög r.yk- urefni í blóðinu. Og vegna þess að sykurefni sje altaf nauðsynlegt í blóðinu og þurfi §ð aukast við á- reynslu, þá sje það auðskilið hvers vegna það sje hressandi að reykja sigarettur. En vísindin hafa aldrei sagt þetta. Hitt er rjett, að nikotin eyk- ur sykur í blóði reykingamanns- ins. En það gerir líka jafn háska- samlegt eitur og stryknin. Og sams- konar „hressingu“ fá menn þegar þeir veikjast af inflúensu, bei-kla- veiki, krabbaveiki og margskonar öðrum sjúkdómum. Sannleikurinn er sá, að aukið sykurmagn í blóðinu bendir til al- varlegra veikinda. Það væri því rjett að segja að sígarettur væri jafn hressandi og lungnabólga og inflúensa. Þessum sannleika var algerlega snúið við í auglýsingum um sígar- ettur, þegar það varð fyrst kunn- ugt um 1930, að nikotin jók að mun sykurefni í blóðinu. Fáum sekúndum eftir að menn hafa sogað í sig nikotin, örfast starf nýrnahettanna og safi þeirra (adrenalin) streymir út í blóðið og lifur cg vöðvar svara með því að auka sykurefni blóðsins. . Það er langt síðan að menn vissu að hungur og þreyta linast ef syk- urmagn blóðsins er aukið. Þess vegna leit það ákaflega eðlilega og sakleysislega út að segja að menn hrestust við að reykja sígarettur, vegna þess að þá ykist sykur í blóðinu. En þetta var hin háskalegasta villukenning eins og sjá má á eftir- farandi upplýsingum. Vjer fáum venjulegast hæfilegt sykurmagn í blóðið úr fæðunni. Auk þess er altaf nokkur vara- forði af sykurefni í vöðvunum. Stundum hækkar sykurmagnið í blóðinu langt fram yfir meðallag, þegar menn reyna mikið á sig. en við það örfast starf nýrnahettnnna. Þetta skeður líka þegar manni ber óvænt gleði að höndum, ef hann reiðist eða verður hræddur. Við slíkar geðshræringar fer varaforði sykurefnisins inn í blóðið og örf- ar mann. En það er alt annað, þegar syk- urmagnið í blóðinu eykst vegna J)ess að menn eru veikir, eða hafa neytt nikotins. Þá kemur varaforð inn til sögunnar, ekki til þess að hressa menn, heldur til þess að veita sýklum og eitri viðnám. Brun inn í líkamanum eykst til þess að eyða hinum illu áhrifum. Þetta gerist þegar þú sogar síg- arettureyk ofan í þig. Nikotinið í reyknum er banvænt eitur. Ef það

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.