Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1943, Blaðsíða 4

316
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
til að tryggja jarðarförina fjár-
hagslega. I nefnd um þetta voru
ég, Halldór Jónsson og Jón
Magnússon, síðar ráðherra. Eng-
inn ágreiningur reis um málið;
en önnur mál, er fram komu,
tóku upp hugi og starfsþol okk-
ar, svo að ekki' varð meira af
því.
Og fleiri eru þau mál, sem
eiga rót sína að rekja til stúkn-
anna, en þessi, sem hér eru
nefnd, og Leikfélagið. Má þar og
benda á Dýraverndunarfélagið,
er mjög var rætt á öllum fund-
um, en þeir Flosi Sigurðsson og
Jóhann ögm. Oddsson að allega
tóku upp. Þá er Samverjinn og
Elliheimilið Grund.
Kvenfólkið og stúkan.
Þegar litið er á sögu stúkunn-
ar á liðnum árum, má alls ekki
gleyma starfsemi kvenfólksins;
þess hlutur er sízt minni en okk-
ar, karlmannanna. Það er svo,
að ýmis eru þau félagstörf, er
láta þeim mun betur en okkur;
einkum allt, er lýtur að sjúkra-
vitjun, hjálp til sjúkra félaga
eða þeirra, sem hrumir eru af
elli. Frá byrjun hafa þær látið
sér mjög annt um þau mál. 1905
gengust þær systurnar Marta
Pétursdóttir og Kristjana Pét-
ursdóttir fyrir stofnun systra-
sjóðs í stúkunni. Var hann og
Jakob Möller.
er til hjálpar sjúkum eða gleðja
þá. Fjölmargar hafa þær verið,
sem hafa starfað þar af mikilli
fórnfýsi og ósérplægni, eins og
húsfrúrnar Guðrún Jónsdóttir,
er lengi var formaður hans, og
Vilhelmína Sveinsdóttir. En
þær hafa og haft höfuðfor-
göngu um einkenni og klæði;
mætti kalla það skreytingu heim-
ilisins, og þó að ég ætli mér
ekki að minnast þeirra, er nú
starfa, vil ég þó nefna frú Sofíu
Jónsdóttur, sem vann að því
með nefnd sinni af sérstökum
dugnaði og smekkvísi.
Horft um öxl.
Þegar litið er yfir farinn veg,
síðan stúkan tók til starfa, eða
þau 40 ár, sem ég hefi þekkt
hana, þá er margs að minnast
og hægt að segja ýms skrítin.
atvik á tímabilinu. En mést ber
þó í endurminningum á ýmsum
góðum förunautum. Skulu hér
nokkrir nefndir:
Aöalbjörn Stefánsson prentari
o g Benedikt Pálsson prentari
voru báðir mjög skylduræknir,
starfsfúsir og starfshæfir. Þeir
voru fyrst og fremst umsjónar-
menn stúkunnar fyrir barnastúk-
unni Æskan, og Aðalbjörn gaf
út ýms barnarit. Árni Gíslason
leturgrafari og Ólafía Jóhanns-
dóttir, bæði flugmælsk, trúuð og
trygg góðum málum. Halldór
Jónsson, umboðsmaður okkar, sí-
kátur og skemmtinn, og Hjálm-
ar Sigurðsson ritstjóri, sívak-
and og leitandi að einhverju til
að fræða og glæða félagshfið.
Jón Þórðarson kaupmaður,
mjög skyldurækinn og áhuga-
samur, fórnfús á starf og fé.
Indriði Einarsson, hinn ötuli
stjórnandi, og prófessor Harald-
ur Níelsson, hinn mikli áhuga-
maður og snjalli ræðuskörungur.
Jónas Helgason organisti, hinn
skyldurækni og trausti starfs-
maður, og Pétur Halldórsson
borgarstjóri, hinn vinsæli, til-
finninganæmi og umhyggjusami
félagi. Hann var stórtemplar
Reglunnar á erfiðustu árum
hennar. Björn Jónsson ráðherra,
einn mesti blaðamaður landsins,
og Tryggvi Þórhallsson ráðherra
og um skeið æðstitemplar stúk-
unnar, áhugamaður hinn mesti,
starfsfús og starfshæfur sem
bezt getur. Sigurður Jónsson
skólastjóri, er lengi var stór-
templar og æðstitemplar, sér-
staklega árvakur í öllu starfi og
samningalipur, og svo Ólafur
Rósenkranz, alltaf traustur og
alltaf sáttur. Það kom fyrir, og
það í miklum hitamálum, að við
rifumst eins fast og hart og
hægt er, en við vorum ætíð jafn
sáttir, strax og ræðu lauk. 0-
sætti milli okkar þekktist ekki,
Sveinn Jónsson.
og það þótt öldurnar risu stund-
um mjög hátt og smámennin
væru ósátt við mig eða hann.
1 sambandi við þetta vil ég
geta þess, til að sýna hugarfar
vort, Ver5andi-félaga, að eitt
sinn skuldaði Stórstúkan yfir
6000 krónur. Það þótti mikil
upphæð þá. Þá var það, að 4 fé-
lagar stúkunnar gáfu hver 1500
krónur, svo skuldin var greidd
upp. Þessir félagar voru Hall-
dór Jónsson, Pétur Halldórsson,
Sveinn Jónsson og Þórður
Bjarnason kaupmaður, sem lengi
var æðstitemplar og stórgjald-
keri. Starfaði hann þá mikið og
vel.
3000 fundir.
Þáfr kann einhver að líta svo
á, að ekki sé ástæða til að þylja
þetta í sambandi við 3000. fund.
Má vera; en hvaða félag hér á
landi hefir haldið svo marga
fundi? Ekkert. En því hefir
stúkan þá getað það? Vegna
þess, að bygging hennar er fast-
ari og traustari en annarra fé-
laga og vegna þess, að félagarn-
ir finna, að þeir vinna að þörfu
máli. Þeir vita, að þeir hafa á
Frh. á bls. 818.