Lesbók Morgunblaðsins - 06.09.1942, Blaðsíða 2

LESBÖK MORGUNBLÁÐSINS
“"274
Jón Víðis teiknaði húsið, en
Magnús Jónsson á Klapparstíg 10
í Reykjavík smíðaði það.
Húsið er 6 stafgólf. Örlítið for-
skygni er við norðurstafn þess og
forstofa þar innar af. Nær hún
eitt stafgólf inn í húsið í miðju,
en háðum megin við hana eru
veggskot, og eru þar rúm, sitt til
hvorrar handar, og ná yfir tvö
stafgólf, þannig að þau ná einu
stafgólfi lengra inn í húsið held-
,ur en forstofan. Eru tvö rúmin,
hvort upp af öðru í hvoru skoti.
En yfir forstofunni og rúmunum
er loft á bitum og laus stigi til að
ganga þar upp. Er hann látinn
liggja á bitunum þegar ekki er,
verið að nota hann, svo að ekki
sje þrengsli að honum.
Á suðurstafni er gluggi og und-
ir honum borð og lausabekkir hjá
því. En út við veggina eru
setubekkir með fóðruðu sæti og
baki. Eru þeir svo haglega út
búnir, að gera má úr hvorum tvö
rúm. Bökin eru laus og á hjörum
á veggjum. Má lyfta þeim upp og
eru úr sperrum þrjú ólarbönd til
að spenna í þau, og eru þá kom-
in háarúm. En bekkbríkur eru
lagðar fram á gólfið og koma þá
tvær flatsængur þar. Öll eru rúm-
in með dýnum. Gæti 2 menn sofið
í hverju, og eru þá niðri rúm
fyrir 16 menn. Uppi á lofti geta
sofið 4 menn, og enn fremur gæti
nokkrir legið á gólfinu í hvílu-
pokum. Með öðrum orðum: hús-
ið getur tekið við jafn mörgum
næturgestum og langferðabíll
rúmar marga menn. Að vísu er
þá þröngt, en þröngt mega sáttir
sitja.
í miðju húsi, milli rúmanna, er
eldstó með stórri hurð. Þar er
hægt að hita kaffi og sjóða mat,
og svo hitar hún upp húsið á
svipstundu.
í anddyri er þilkista og í henni
eru geymdir pottar og pönnur o.
fl. Undir gólfi þar er ofurlítill
kjallari, og í honum geymd stein-
olía, kol og uppkveikja. Annars
eru þarna margs konar áhöld, sem
ferðamönnum geta að góðu haldi
komið, bollar og diskar, skeiðar og
hnífar, eldspýtur, lampar, kerti,
sápa o. m. fl.
Sæluhúsið var bygt í júlímánuði
s.l. og völdu þeir staðinn fyrir
það Geir Zoega vegamálastjóri,
Steinþór Sigurðsson kennari og
Kristján Ó. Skagfjörð kaupmaður.
Yar smíði hússins lokið 24. júlí
og höfðu komið þangað 19 gestir
áður en vjer komum, og sumir
dvalist þar dögum saman.
Þótt kallað sje að húsið sje við
Hagavatn, þá er þó drjúgur kipp-
ur frá því upp að vatni, þvert yf-
ir dalinn og upp brattan háls, sem
gengur norðaustur úr Sandfelli.
Það var í ráði að vjer skoðuð-
um Hagavatn daginn eftir (sunnu-
dag) og átti þá að ganga á ýmis
fjöll, svo sem Hagafell og Jarl-
hettur. Yar því ekkert farið um
kvöldið. Sumir reistu sjer tjöld —
þau voru alls fimm — og er allir
höfðu snætt kvöldverð og drukkið
kaffi, var safnast saman í skálan-
um. Þar var funhiti. Oss leið öll-
um vel, eins og vant er þegar
komið er í góðan náttstað eftirN
langa dagleið. Ljósin voru slökt,
en arinhurðin opnuð og fóru
flöktandi geislar af arineldinum
um alt húsið.
„Við sögur gott er að gamna sjer
þá glóð í ofninum lífleg er“.
Og nú var farið að segja drauga-
sögur, en þess á milli sungið til
þess að eyða jafnharðan myrk-
fælni, ef slík kend skyldi kóma að
einhverjum. Þannig leið kvöldið í
rökkurró fram að miðnætti, og þá
gengið til náða, því að snemma
skyldi taka næsta dag.
„Kaupmaður vill sigla, en byr
hlýtur að ráða“. Um morguninn
var kominn stormur og stórrign-
ing, og svo dimt, að rjett grilti í
gljúfrin, sem útfall Hagavatns
hefir sorfið í gegn um hálsinn
hinum megin dalsins. Þetta veður
drap allar vonir um fagurt útsýni
af fjöllum. Þó rjeðist um helm-
ingur fólksins til göngu upp að
Hagavatni.
Brú hefir verið gepð á kvíslina,
sem kemur undan Jarlhettu og
tvær brýr á í’arið, önnur niðri í
dalnum skamt þaðan sem Leyni-
foss var einu sinni, hin uppi við
vatnið sjálft, þar sem Farið fellur
úr því í svo þröngum stokk, að
hægt mundi að stökkva yfir það.
Ferðafólk á því að geta gengið
þarna um þurum fótum. En svo
var illviðrið mikið, að varla var
þur þráður á neinum þegar komið
var upp að Hagavatni, og stíg-
vjelin full af vætu, sem rann nið-
ur í þau. Kápur og stormskyrtur
dugðu ekkert. Vindurinn lamdi
regnið í gegn um alt.
Það var heldur ömurlegt og
kaldranalegt uppi við Hagavatn,
og sást lítið af sjálfu vatninu
nema botn þess, og skriðjökuls-
brúnin, sem gengur fram í það.
Á vatninu sáust þrír jakar á floti.
Voru þeir tilsýndar eins og flug-
vjelar, og þess vegna þorði eng-
inn að taka mynd af þeim, þótt
það hefði verið hægt, af ótta við
að myndirnar kynni að álítast
hættulegar og ljósta upp hernað-
arlegum leyndarmálum. Þarna var
einn jakinn lítill og flatur, alveg
eins og njósnarflugvjel. Annar
var mikið stærri og þunglama-
legri, og auðsjeð, að þar var
sprengjuflugvjel. Sá þriðji var
mestur og með yfirbyggingu. Þar
var auðvitað orustuflugvjel með
skotbyrgi. Á ljósmynd hefði sýnst
bæði vængir og stýrissporður á
þessum hvítmáluðu flugvjelum —
og vei þeim, sem slíka mynd hefði
haft í fórum sínum.
Merkilegt er það, hvað jökull-
inn hefir gengið til þurðar þarna
að undanförnu. Fyrir nokkrum
árum lokaði. hann alveg vatns-
botninum, en nú er þó æði kippur
frá Farinu iit að jökulsporði. Jón
Eyþórsson veðurfræðingur mældi
jökulinn á einum stað hinn 3.
ágúst s.l. og segir að hann hafi
styst þar um 125—200 metra síð-
an 1929. Enn fremur segir hann
að til skamms tíma hafi skriðjök-
ull náð um 100 metra upp í hlíð-
ina á Tröllhettu. Nú sje hann um
500 metra þar frá fjallsrótum, en
jökulruðningur hangi enn uppi í
hlíðunum.
Eftir tveggja stunda burtveru
komumst vjer aftur að sæluhús-
inu og varð víst hver maður feg-
inn að komast í húsaskjól og fá
heitt kaffi. Sumir reyndu að
þurka föt sín, en það var óvinn-
andi vegur fyrir alla. Var þó bið-
ið fram um nón eftir því að veð-
ur kynni að birta. Menn höfðu