Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1938, Síða 18

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1938, Síða 18
410 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS GESTUR PÁLSSON yaviá, 70. c/es. 78?3. Þú verður að játa, að það er með öllu óverðskuld- að að eg sezt niður og fer að skrifa þér. Það er vest að ég get ekki gert (bréfið) fróðlega úr garði. Já, þá man ég eptir því, að þú lofaðir að skrifa mér i vor — en sveikst alveg um það. Nei. Ekki má jeg vera að ryfja allt þetta upp, því ef ég geri það, verður ekki neitt úr bréfinu, því ég kynni í „raseríi" að stökkva upp, og brenna upp þessa litlu byrjun og sleppa öllum „korrespondance" við þig. Hér er tiðin alveg ófær, og snjókarlar bæjarstjórnarinn(ar) geta ekkert átt við snjóinn á götunum, hann er hreint eins og þar hefði hvorki bæjarstjórn né reka komið að; ætli maður að ganga suður á mela, verður mað- ur að skripta fyrst, þvi ekkert er náttúrlegra, en að maður verði úti; samt held ég að það hafi ekki komið fyrir ennþá i haust: Þú ert að studera „polytechnik", það var þá „stúdi- um!“ Nú þarf ég ekki að spyrja neinn guðfræðing, eða fletta upp Jónsbók, ég veit að nú eru komnir hinir síðustu og verstu tímar, að minsta kosti yfir ísland, að önnur eins skynsemi og þín skuli verða að simplum tölum, og svo náttúrlega eyðileggur þú alt landið með talnaspeki; já nóg hefir mér nú þótt um Stubb stundum, en allt verður hálfu verra, þegar hann springur af brennivini, og hans dauði verður þitt líf, þvi þú verður náttúrlega eftirmaður hans. Verði ég nokkurntima svo rikur að eiga son, skal ég svei mér liggja á honum, einsog ormur á gulli og passa, að hann ekki komizt undir annan eins talna- kong og þig (þú fyrirgefur, — en sem sagt — það kom yfir mig hrollur, þegar ég heyrði, að þú værir farinn að stúdera polytechnik). En nú mun þér þykja nóg rætt um þetta mál. — í skólanum gengur allt sinn gamla gang; við höf- um fengið tvo nýja kennara Steingrim Johnsen og Lárus. Steingrimur kennir ekkert nema Religión hjá okkur i 4. bekk og dönsku i 1. bekk; Lárus kennir Religión i öllum hinum bekkjunum Mér er farið að dauðleiðast í skólanum, en ég læt lítið á þvi bera; skólinn er að öllu leyti svo „aandlös", sem maður getur hugsað sjer nokkuð institút. Hvernig getur líka annað verið? Bækurnar eru stagneraðar og kennararnir borneraðir. Embættismennirnir flestir á íslandi sýna lika hvað þeir læra; það er víst að menn geta með naumindum hugsað sér meira egoist- iska duglausari og hugsunarlausari kynslóð, til að leiða einn lýð á framfaraöld, en majoritet embættis- manna á íslandi er. Þetta er að nokkru leyti skólan- um að kenna — mér liggur við að segja að miklu leyti —; ekkert líf getur þróast án einhverrar gráðu af frelsi; ég gæti ímyndað mér að hugsanafrelsi dygði; hér í skólanum hefur maður ekki hugsana- frelsi sem stendur. Menn ættu þó að skilja að „disi- plin“ er annað en andleg kúgun í orðsins fyllsta skilningi. Ég er ekkert að hafa á móti „disiplin", hún er í sumu oflin. En það verð ég að segja að með þessari andlegu kúgun i skólanum er auðvelt að fresta frelsi og framförum íslands um margar ald- ir; henni er að miklu leyti þessi voðalega demóralisa- tion að kenna sem að flestu leyti er rikjandi hér við skólann; þessi andlega kúgun drepur eigi að- eins hin góðu sáðkorn sem liggja i hjörtum hinna ungu íslendinga, sem ætla sér að ganga mennta- veginn og vinna ættjörðu sinni gagn; hún kveikir þar líka illgresi i ótal myndum. Menn verða mjög vel að gæta þess, að islenskir skólapiltar standa á allt öðru „stadíó" en skólapiltar í útlöndum sökum aldurs o. fl. — En það væri best að við kæmum sam- an til að tala um þetta. Ekki get ég hugsað mér dúmmara strik en það sem bókmenntafélagsdeildin hér hefur gert, að lofa jöfnum verðlaunum fyrir það, að semja íslandssögu aptur að 1000 og aptur að 1873. Riti nokkur til þess að vinna verðlaun þessi, ímynda ég mér að hann verði svo skynsamur að hnoða einhverju sam- an úr sögunum aptur að 1000; þó er jafn skortur á fslandssögu eptir sem áður, og bókmenntafélagið spandérar 500 rdl. til einskis. Hér erum við mikið að hugsa um að reisa styttu af Ingólfi gamla. Menn eru byrjaðir hér í kring að skjóta saman peningum. Eptir því sem ég hefi kom- ist næst eru komnir inn c. 1000 rdl. Halldór Frið- riksson stendur fyrir þvi hér. Þið i Hðfn ættuð að fá bróður þinn til þess að gangast fyrir þessu; þvi frá útlöndum t. d. Noregi getum við ekki búizt við styrk nema eitthvert „autoritet" standi fyrir þessu fyrirtæki. Ég er sannfærður um, að styttan getur aldrei orðið almennileg, nema við fáum styrk frá út- löndum; helzt eða jafnvel aðeins væri þess að vænta frá Noregi. Svo ætti maður að drifa i gegn að hver sýsla á landinu sendi sinn erindreka, þegar styttan yrði afslöruð, þá gæti athöfnin orðið hátíðleg og „Indtryket“ almennt. Nú er ég búinn að skrifa þér f jandi langt mál, þú mátt ekki verða fornermaður yfir. polytechniska kaflanum, því hann er fremur til maþematikurinnar en þin. — Að endingu bið ég kærlega að heilsa Rikkarð og óska þér allra heilla af heilum hug. Þinn einl. vin (Hdrs. Lbs. 1195 4to.)

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.