Lesbók Morgunblaðsins - 14.04.1935, Síða 1
15. tölublað.
orðJtinMaðsÍíis
Sunnudaginn 14. apríl 1935.
X. árgangur.
r»MHrT>renfJitnfðja > f.
Ferðamenn á
tfyrir 70 áriiin.
u JllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllLU
í Jóla-Lesbók Morgunblaðsins i vetur voru birtir kaflar =
úr ferðasögu Californiu-manns, er kom hingað til lands- Ej
ins fyrir 70 árum, J. Ross Browne að nafni. Er ferðasaga =
E þessi fjörlega skrifuð, og vakti frásögnin eftirtekt.
= Hjer birtist annar kafli úr ferðasögu þessari.
n]illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|l|||i|IIIIIIIIIIr
AÐ eru ekki mörg ár síðan
að talið var hreint og beint
frægðarverk að ferðast tíl ís-
lands. Sá ferðalangur, sem hafði
kjark og dug í sjer tíl þess, að
brjótast í gegn um norðurheims-
þokuna og ferðast eftir áttavita
yfir eilífa jökla og elda, gat hæg-
lega sest í helgan stein að því
loknu og látið sjer nægja þá frægð
sem hann hafði áunnið sjer í aug-
um almennings. Það var ekkert
smáræði að hafa öslað yfir botn-
laus fljót, brotist yfir kviksyndis
mýrar og gróðurlaus hraunfjöll
— það var ekkert smáræði að geta.
talað af þekkingu um fornsögurn-
ar íslensku og geta útlistað visku
Brennu-Njáls.
Það 6r engin furða, þótt það
hafi verið álitið þrekvirki hjerna
á árunum, áður en reglubundnar
ferðir farþegaskipa hófust, að ferð
ast til þessa útkjálka jarðar norð-
ur við pól, sem einangraður er
hálft árið af hafís og lagís, en var
þó einu sinni frægt lýðveldi, og
þar sem enn lifa afkomendur
þeirra manna, sem trúðu á Þór og
Óðinn. Þá þurfti ekki annað en
skýra stuttlega frá staðreyndum,
til þess að heimurinn legði hlust-
irnar við. Ómentaður maður gat
jafnvel orðið frægur fyrir það eitt
að segja frá því hvað hann heyrði
og sá á ferðalagi sínu. Honum var
í lófa lagið að lýsa Lögbergi, þar
sem Alþingi hið forna var háð,
þar sem það samþykti lög og kvað
upp dóma. Og það var svo sem
auðvelt að tala af þekkingu um
heiðin goð og víkinga fyrir þann
mann, sem aðeins hafði sem
snöggvast kjuist íslensku þjóðinni,
sem enn er gegnsýrð af fornri
menningu. Ferðamaðurinn gat sagt
frá hræðilegum eldfjöllum, sem
spúa ösku svo að ,,björt verður
sól að svartri" og renna glóandi
hraunstraumum yfir frjósamar
lendur. Hann gat sagt frá sjóð-
andi heitu vatni, sem gýs upp rir
jörðunni, og bullandi brennisteins-
hverum. Hann gat sagt frá dunum
og dynkjum, sem heyrðust þar í
iðrum jarðar — og yfirleitt öllu
hinu furðulega, sem kemur fyrir
ferðamann á Islandi. Þar á meðal
gat hann sagt frá draugum og
nátttröllum, sem vaða yfir jökul-
íslandi
bungurnar um nætur, en sofa um
daga í hellum. Um þetta síðast-
talda gat hann talað af alvöru og
fjálgleik og verið viss um að allir
gleyptu við því.
En tímarnir hafa breyst sorg-
lega seinustu árin. Nú er það ekki
meira að ferðast til Islands heldur
en fara í skemtilegt sumarfrí. Nú
getur hver ræfill komist þangað
með gufuskipunum. Og úr því að
svo er komið að hefðarfrúr frá
París geta ferðast norður til Sval-
barða og síðan farið landveg frá
Cape North til Helsingjabotns,
hvaða ástæða er þá ti] þess fyrir
fullhraustan mann að hreyfa sig
nokkuð að heiman? Við, ferðalang-
arnir, sem þráum að kynnast
heiminum á sem auðveldastan
hátt, þurfum nú ekki annað en
sitja makinda.lega í hægindastól
heima hjá okkur, reykja vindil og
láta kvenfólkið þeysast hringinn
í kring um jörðina. Því að það
megum við reiða okkur á, að þeim
skýtur upp aftur áður en haf-
strambur hefir getað synt eina
sjómílu, og bera á borð fyrir okk-
ur fult fang af dásamlegri reynslu,
samanþjappaðri í skemtilega bók.
Alt, sem vjer girnumst, er borið
á borð: hafísinn við heimskautið,
bjúgaldin hitabeltisins, úlfaldarn-
ir í Egyptalandi, , vísundamir á
sljettum Ameríku og mannæturn-
ar í Afríku. Vjer getum haldið á
niilli fingranna fjöllum, fljótum,
úthöfum og hinum margbreyttu
mannflokkum. Og þegar vjer skoð-
um þetta alt af gaumgæfni, þá
renna allar dásemdir heiinsins upp