Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1931, Blaðsíða 6

198
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þá er ökuturinn og ýteödumir.
Þéir þurftu líka að vita hvað þeir'
áttu að gera. Fýrst og fremst
átti formaðurinn, sem ávalt var
aftastur að útsjá lagið. (kalla
lagið), og það þótti aðalvandinn
og var ]>að líka. En í því sein öðru
kom. fram mikill mismunur, for-
mennirnir vorit æði tnisjafilir að
sjá út lagið.
Þegar formaður segir: við skiíl-
um setja nær, þá er eins og áður .
er á miiist, skipið sett svo framar-
lega seni fært þykir, og éftír það
býst liver skipsmaður við að þá
og þegar komi kall frá 'förmanni
sem oftast var sagt svona:
„A stað í Jesú nafni“ og oft
börðu þeir hnefanum í borðstokk-
inn um leið; það var til að minna
alla á, að liggja nú ekki á liði
sínu, enda var það ekki gert.
Það kom líka oft fyrir, að frá
því formaðitr sagði, við Skulitm
setja nær óg ])ar til hann sagði
„á stað“, eða „við ýtum“, leið
langur tími, jafnvel klukkutími og
stundum meir. Þá var formaður og
þeir hinir, sem ýta áttu að „bræða
hann“, sjá hvort fært væri. Þá
þurftu allir skipverjar að vera
á sínum stað, og sjerstaklega að
gæta að skipinu slæi ekki upp,
yrði ekki flatt við sjónum. Jeg
man hvað mjer þótti það merki-
legt hvernig þeir ýtendur og þá
sj rstaklega formaðurinn, fóru að
afstýra þessu, að skipinu slæi upp.
Þótt framstuðningsmenn ættu
að styðja skipið og sjá um að því
ekki slæi upp, þá gátu þeir það
því aðeins að þeir botnuðu, skip-
ið gat t. d. þegar sjór reið undir
það, orðið svo hátt á sjónum, að
mennirnir með því að lialda sjer
í borðstokkinn, næðu ekki til
botns, og á því augnabliki voru
þeir ónýtir ti! að styðja skipið,
en þá komu ýtendurnir til sk.jal-
anna, og ])á sjerstaklega formað-
urinn. Nú kemur sjór dálítið til
hliðar, en þó nóg til að slá skip-
inu flötu ef ekki er við gert. —-
Framístyðjendur botna ekki, og
slcipið er því farið að færast úr
stefnu. Þá er það að ýtendur
færa skutinn til, svo að skipið
sniii ávalt beint „ í sjóinn, með
þessu færist skipið töluvert vest-
ar eða austar, því í sömu ýtingu
getur þetta' komið fyrir inörgum
sinnum. Skipið færist líka ofar, eu
því er ýtt niðúr aftur. Alt þetta
geri.st á sama flæðinu, en þá verð-
ur liver og einn að vita livað haun
á að gera.
Ekkert nema lifandi mýnd get-
ur lýst þessu til hlítar.
Jeg hætti við Vestmannaeyjaför
mína, þar sem skipið var komið
á fremsta hlUnn, og því ekki eftir
annað en kalla lagið. Hvar nlaður
var kominn á sinn stað ; og við þrír
strákar komnir upp í Skipið, og
áttum ekkert að gera annað en
lialda okkur. Alt í einu kallar
foi'inaðurinn: „Við ýtum fram í
Jesú nafni“. — Framístyðjendur
tapa fótfestu, róðrarmenn komast
upp I, og leggja út, en skipinu
slær.
Skipið lá ýmist á sjóhliðina eða
þá á landhliðina, jeg man að jeg
hafði ekki vit eða ráðrúm að
halda mjer, en fór ávalt í þá
hliðina sem hærri var. Einu sinni
lá skipið út á sjóliliðina. svo kom
stór sjór og hálffylti skipið, lagði
það á hina hliðina í kasti og þá
rann úr því mikill sjór og um leið
flaut. jeg út, og hefði sogast út
með flæðinu, hefði faðir minn
ekki, ('hann var staddur í sand-
inum, líklega til að líta eftir mjer)
haft vakandi auga á mjer og verið
við hendina þegar jeg flaut út
og náði í mig.
Jeg blotnaði ekkert, því að jeg.
var alskinnklæddur, enda kom
það sjer vel, því það var mikið
frost.
Úr því svona fór var ekki annað
að gera en að ná skipinu undan
sjó, því ekki voru tiltök að reyna
aftur, bæði var sjórinn lítt fær
og svo var farið að skyggja.
Skipið var sett hálfa leið upp
á Ramp, eða vel það, allar skrín-
urnar og pokarnir skildir eftir í
sandinum og inenn látnir vaka
yfir öllu saman. En við sem ætl-
uðum til Eyja, fórum heim. En
ákveðið var að koma aftur til
sltips í lagljósu næsta morgun.
Jeg man ekki hvort jeg var
liræddur þegar jeg flaut rit, ekki
man jeg heldur hvort mjer var kalt
á lieimleiðinni; en jeg man, að jeg
var vakinn snemma til að fara
aftur í sandinn, og að það var
norðan rok og kuldi, en dauður
sjór.
\'ið gátum látið pokana upp í
skipið, en skrínurnar voru settar
í vaðdrátt. Svo var siglt t.il Eýja
og ekki lögð út ár á leiðinni. Sjór
sk\ettist inikið inn í skipið, ög
það mátti segja að alt sem inn
kom frysi.
Þegar til Eyja kom var mjög
vont að láta nær, taka ofan sögl
og möstUr, því alt var ísað.
oeg man vel að við lentum á
Tanganúm — verslunín lijet Tangi
— vestaú við bryggjuna. Svo Var
borið af skipinu suðúr fyrir eystra
pakkhúsið, beint á inóti búðar-
dyrunum. Meðan verið var að láta
nær og setja skipið Upp ,var mjer
sagt að vera yfir farangrinum.
Jeg er viss um, að injer hefir
verið kalt, og jeg er líka alveg
viss um, að jeg hefi ekki tekið
mig sjómannlega út; jeg var held-
ur ekki nema 14 ára gamall, og
mjög smár vexti. En eitt man jeg
þarna mjög vel. Drengur mikið
minni en jeg koin til mín út úr
búðinni. og gaf mjer hálfa skon-
roksköku. Svona gjöf þætti ekki
stór núna, og hún var það máske
ekki, en það sem var á bak við
gjöfina, var stórt. Þessi gjöf er
í huga mínum ein af þeiin allra
stærstu gjöfum, sem nokkur inað-
ur gefur, eða hefir gefið; gjöfin
var gefin af kærleika eða með-
aumkvun, með þeirn sem bágt
átti. Þessi gjöf var ekki gefin
til þess að fá lof í blöðum eða
kross hjá landinu, hún var gefin
af því að barnslijartað var gott;
drengurinn sem gaf er Gísli Lár-
usson vinur minn í Stakkagerði í
Vestmannaeyjuin.
-Teg átti að liggja við í Sjólyst,
það hús átti Guðm. Diðriksson,
mikill formaður á skipi sem hjet
Haffrúin.
Umsjónarmaður minn ]>ar var
fyrverandi vinnumaður hjá föður-
bróður mínum. Hann hjet Eiríkur
og lá hann líka við í Sjólyst; við
vorum látnir vera þar upp á lofti.
Það var mjög ljelegur staður, þar
fraus alt sem frosið gat, ostur,
smjör og smálki, og rúmin svo bú-
in að ein fjöl var reist á rönd á
gólfið, og myndeði þannig fletið.