Lesbók Morgunblaðsins - 01.12.1929, Blaðsíða 7

-LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
383
hlotið bókmentaverðlaunin að
þessu sinni er mjer hvorttveggja í
senn, gleði og — þó meiri —
undrun.
Það varpar dálitlum skugga á
gleði mína, að landi minn Arno
Holtz skvldi deyja svo snögglega
— en hann stóð nær því að fá verð
launin en jeg- — — Jeg hefi að
vísu orðið var við það síðustu ár-
in að rit mín hafa verið höfð í há-
vegum en hitt kom mjer á óvart,
að frá Norðurlöndum fengi jeg
slíka viðurkenningu — og je'g
hlýt .að spyrja sjálfan mig: Voru
ekki sumir verðugri en jeg eða a.
m. k. eins verðugir?
Ættborg min, Liibeck þar sem
jeg ólst upp, hefir orðið fyrir
miklum áhrifum frá Norðurlönd-
um, danskya áhrifa gætti þar mjög
bðkmentaiega og menoingarlega
sjeð.
Jeg á norrænum bókmentum
mikið að þakka. 1 æsku var mjer
H. C. Andersen einkar kær, og jeg
hefi altaf haft hina sömu aðdáun
fyrir honum, þó að árin hafi færst
yfir mig.
Þégar jeg var að skrifa bók
mín „Pie' Budder brooks“ las jeg
liæstum eingöngu norrænar bók-
mentir. Sænskar bókmentir hefi
jeg lesið mikið, t. d. Strindberg,
Lagerlöf, Heidenstam og Hall-
stiöm, að ógleymduth þeim norsku.
Knut Hamsun er að mínum dómi
eitt alLra mesta skáld sem nú er
uppi- v' ]
í seytján ár hefir enginn þýskur
rithÖfundur fengið Nóbelsverð-
laun, ekki síðan Gerhardt Haupt-
mann hlaut þau árið 1912, en það
að Þjóðverji hefir nú aftur hlotið
slíka viðurkenningu er sönnun
fyrir því, að erlendis eru þýskar
bókmentir taldar fuþkomlega á
borð við það besta, sem aðrar þjóð
ir hafa að bjóða.-----------
Jeg hefi vottað verðlaunanefnd-
inni þakkir mínar og ánægju fyr-
ir að veita mjer þá sæmd, sem
kemur mjer ekki einum við, held-
ur allri ættjörð minni. Jeg hefi til-
kvnt að jeg ætla að koma til
Stokkhólms í desember og taka á
móti verðlaununum sjálfnr".
Um #L . nskra blaða um
as Mann.
Dagens Nýheter: Bókmenta-
verðlaunin að þessu sinni gátu
naumast fallið á annan verðugri
en Thomas Mann. Hann hefir
lengi staðið nærri þeim. Það mætti
kannske segja að hann fái þau of
seint — a. m. k. seinna en búast
hefði mátt við.
Stockholms Tidningen: Fregn-
inni um það, að Thomas Mann hef-
ir hlotið Nóbelsverðlamiin, verður
áreiðanlega vel fagnað. í hópi
hinna núlifandi þýsku rithöfunda
hlýtur hann ásamt Gerhardt Haupt
mann að fagna rnestum vinsæld-
um.
Svenska Dagbladet: Bókmenta-
verðlaun Nóbels hafa að þessu
sinni fallið í skaut skáldi, sem er
á hátindi Evrópufrægðar. Að því
er snertir sálræna-þekkingu, skarp
skygni og djúpsæi er enginn sá til
meðal skálda nútímans, sem stend-
ur honum ofar, og naumast nokk-
ui er stendur honum jafnfætis.

H. von Euler.
prófessor í Stokkhólmi fe'kk helin-
ing efnafræðisverðlaunanna 1929.
Prófessor Euler er þýskur, fæddur
í Augsburg 1873. Stundaði hann
nám í Berlín, Wurzburg og Gött-
ingen og tók doktorsnafnbót í Ber-
lín 1892. Síðan 1899 hefir hann ver
ið kennari og prófessor við háskól-
ann i Stokkhólmi. En vegna þess
að hann var þýskur borgari, var
hann kallaður í herinn í stríðinu.
Var hann flugmaður í he/rnum og
fekk járnkrossinn fyrir góða fram-
göngu. Euler hefir ritað margar
vísindalegar ritgerðir í tímarit, og
af bókum hans má nefna „Væxtke-
mien“ og „Allgemeine Chemie d.
Enzyme“. Hann hefir og, ásamt
P. Lindner gefið út vísindalegt
rit um súrdeig og ger og jöstrun
áfengis.
Owen Williams Richardson
prófessor í London fekk eðlisfræð-
is verðlaunin fyrir 1928. Hann er
fæddur í Dewsbury í Englandi
1879, stundaði nám í Batley
Grammar School og Trinity Col-
lege og Cambridge. Var um nokk-
ur ár vestanhafs, prófessor i eðlis-
fræði við Princeton háskóla. Frá
19l4—1924 var hann prófessor í
eðlisfræði við King’s Collége í
London og síðan 1926 hefir hann
verið forseti Physical Society. —
Verðlaunin fekk liann fyrir rann-
sóknir sínar á rafeindum, en á
þeim byggist notkun rafmagns við
útvarp og þráðlaust samtal um
óravegu.
I)uc de Broglie
í París hefir hlotið eðlisfræðisverð-
laun 1929 fyrir ýmsar rannsóknir
sínar, sjerstaklega viðvíkjandi
X-geislum. — Broglie'var áðursjó-
liðsforingi um 16 ára bil, en síðan
hefir hann helgað alt starf sitt
rannsóknum um eðlisfræði. Með-
an á stríðinu stófj, fann hann upp
aðferð til þess að kafbátar gpæti