Lesbók Morgunblaðsins - 24.02.1929, Síða 6
62 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
01 o g ö 1
Eftir E.
■ r •• ■: ■ ■ -)••■ —
Hvað er öl ? Eifis og kunnugt' er,
er ölið framleitt úr vatni, malti og
humli'. Þat5 er látið gera og til
þess er notað vínandá-ger. Þegar
það er drukkið, er þáð í Hfegri
eftirgéruri. í öli ér minstur vín-
andi állrá áfengra drykkja. Að
meðaltali éru í öli 3 af hundraði
af vínandá miðað við þurigá, ‘ eða
‘S,rlo af hundraði; miðað við rúm-
raál.'Öl getur tæplega verið skað-
légt, éf þéss ef neýtt í hófi. Ölið
héfir 'verið- nefnt „hið fljotandi
bráuð“ og er þáð í'rarinirini. Einn
litri öls, án tillits- til hiriria ýmsu
afbrigða þéss, inriiheldur 50—100
gr. þurefiii. Það skiftist í a) eg’gja-
hvítuefni 3—# gr., b) sölt, sjer-
staklega phosphorsúr sölt; sem eru
nauðsynleg fyrir líkamsbyggingu
vora, c) maltextrakt} sem er ráð-
lagður sjúku- og hressingarþurfa
fólki og er þekt næringarefni og
styrktarmeðal, . c) kolsýru, sem
örvar og bætir meltinguna. Auð-
vitað mætti framleiða þessi efni á
édýrari hátt, en mennirnir hafa
altaf sóttst eftir næringardrykk,
sem einnig væri nautnadrykkur. 1
ölinu er hið nauðsynlega samein-
að hinu þægilega á mjög.fullkom-
inn hátt. Þetta er aðallega fólgið
í hinum sjerkennilegu samböndum
kolefnanna, saltanna, vínandans og
kolsýrunnar í því. í einum lítra
öls er jafnmikið af kolefnum og í
150 gr. af brauði. Jafnmikið af
eggjahvítuefni og í 60 gr. af
brauði, eða 120 gr. mjólkur eða
25 gr. af kjöti. Þetta sýnir hina
þýðingarmiklu eiginleika ölsins
bæði sem næringar- og nautna-
drykks.' í kaffi og te. er ekkert
næringargildi.
Eins og eðlilegt er, er ölið vara
sem geymist illa. Rjett meðferð
hefir því mikla þýðingu fyrir gæði
ölsins. Þessu er- þó ekki veitt at-
hygli sem skyldi. Yenjulega er öl-
gerðarmanninum kent um galla á
ölinu, enda þótt þeir komi oft af
rangri meðférð á því, eftir að það
fór frá ölgerðinni. Þegar ölið er
í ölgerðinni, er það geymt í ís-
drykk j a.
eister.
kjallá’ra. Nú kemur það til neyt-
andans eða kaupmannsins, sem
geýmir það á heitum stað eða þar
sem ka-lt er 'á nóttu en heitt á
degi; stundum skín sólin á flösk-
urnar. Afleiðingin verður, að köl-
sýran skilst frá ' ölinii, streymir
burt og myridar froðu þegar flask-
an er opnrið. Þegar ölið er komið
í glasið, er það búið að missa eitt
aðáléfnið og er „dautt“ og bragð-
láusti Ef sól skín á flöskurnar fær
ölið svonefndan sólsting. Þá er
sýru- og remmubrágð af því. Ekki
má heldur gleynia glasinu, ‘ sem
drekka slcal úr. Sje notað glas,
sém staðið hefir í heitu herbergi
eða heitum skáp og ölinu helt í
það, fer eins og áður, að kolsýr-
ar losnar við hitabreytinguna, og
st’órar froðubólur myndást, hjaðna
og kolsýrán tapast. Ölið er ,dautt‘
og brágðlaust. Margt fleira ber að
áthuga: Oft er það, að ölglösin
eru skoluð úr vatni, sem lengi hef-
ir staðið í skál og mörg.glös hafa
verið skoluð upp úr, svo vatnið er
orðið gulleitt af ölslöttum. Ekki
er að kynja, þótt ölið bragðist
ekki vel úr slíkum glösum. Þetta á
reyndar við á véitingahúsum er-
lendis. Sennilega mun þetta ekki
eiga sjer stað hjér. '— Hversu oft
er ekki góð flaska af' öli skemd
með því, að ölinu er helt ákaft í
glasið, svo það freyði sem mest.
Hjer fer eins og áður, að kolsýr-
an losnar. Enn má nefna einn ó-
sið: Við f jörugar samræður —• eða
af ásettu ráði — er glasinu hald-
ið í heitri hendinni og ölinu gutlað
til í því. Glasið volgnar frá hend-
inni, ölið volgnar og nrissir bragð.
Allir þessir smámunir hafa mikla
þýðingu fyrir öldrykkjuna og ætti
sá( sem ekki vill skemma fvrir
sjer ljúffengt öl, að gefa þessu
gaum, svo liann fari ekki á mis
við þá ánægju, sem gott öl getur
veitt.
Rjett meðferð., Geymið ölið á
svölum stað, þar sem jafn hiti er,
ca. 8—10 st. á C., og sólin nær
ekki að skína á það og frosthætta
er ekki fyrir það á vetrum. Gott
er að kæla ölið, sem drekka á, með
því, að setja flöskurnar í svo sem
15 mín. undir vatnsbunu, Þvoið
glasið úr köldu vatnj áður en þjer
notið það, þótt hreint hafi verið
fyrir. Opnið flöskuna hægt, svo
að sem allra mínst froða myndist,
helst ekki meiri en cm. há. Haldið
ekki glasinu lengi í heitri hendinni
og gut.lið ekki ölinu til í glasinu.
Nú muri ölið bragðast Vel og á-
valt líta vel út. Þessi méðferð á
yið gott öl, eins ög erlendis er
veitt. Hjer á landi, sem aðeins
er veitt óáfengt öl, með 1}8 af
hundraði af vínanda, miðað við
þvngd, eða 2,25 af hundraði, mið-
að við rúmmál, þarf auðvitað að
viðhafa enn strangari reglur um
meðferð öls. 1 hjerlent öl vantar
þá eðlilegu vernd, sem öl þarf að
hafa, nefnilega vel lifandi ger-
kveikjur, rjett vínanda- og kol-
sýrumagn, en svo er með alt óá-
fengt öl. Allir, sem ánægju hafa
af góðu öli, ættu að taka tillit til
þessara stuttu leiðbeininga, sem
hjer hafa verið gefnar; það yrði
sjálfum þeim til gagns og þar með
væri tilgangi lína þessara náð.
-------------—
Dúfnasýning.
1 París hefir nú nýskeð verið
haldin sýning á brjefdúfum, og
eru þar sýndar allar hinar fræg-
ustu brjefdúfur, sem nú eru uppi.
En þá sem mesta frægð hafði á-
unnið sjer um dagana vantaði þó.
Hún drapst fyrir nokkrum mánuð-
um. Það var dúfan frá Verdun,
sem flaug með seinustu skilaboðin
frá Fort de Vaux í gegn um
kúlnaregn og sprengingar. Þau
skilaboð voru á þessa leið: „Við
höldum enn velli, en eigum von á
hræðilegri árás með gasi. Bjargið
okkur fljótt. Sendið okkur ljós-
merlri frá Souville. Þetta er sein-
asta brjefdúfan okkar.“ 1 veislu,
sem haldin var, þegar brjefdúfna-
sýningin var opnuð, var það á-
kveðið, að dúfuna frá Verdun
skyldi heiðra eins og hverja aðra
stríðshetju. Er ákveðið, að henni
skuli reist minnismerki á einhverju
torgi í París.