Morgunblaðið - 25.09.1980, Page 23
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 1980
23
fáanleg í öllum verzlunum landsins.
írakar hafa veriö einna haröastir
andstæðingar Camp David-sam-
komulagsins. En í stað Moskvulín-
unnar hafa írakar sætt lagi aö
friöast viö nágranna sína í araba-
heiminum og múhameðstrúarríki
— einkum Saudi-Arabíu.
Hann hefur beitt sér fyrir aukinni
menntun landsmanna og freistar
þess aö færa írak inn í 20. öldina í
auknum mæli. Til þessa nýtur
Hussein olíugróöa. — írak kemur
næst á eftir Saudi-Arabíu í olíu-
vinnslu af arabaríkjum og í ár er
áætlaö aö tekjur af olíunni nemi 30
milljöröum dollara.
Saddam Hussein fæddist fyrir
43 árum, eins og áður sagði — í
bænum Takriti, noröur af Bagdad.
Bretar stjórnuöu þá landinu. Faðir
Saddam
Hussein
SADDAM Hussein, forseti íraks,
er haröur stjórnandi og metnað-
argjarn. Hann er staðráðinn í því
aö gera írak aö forusturíki í
arabaheiminum og stríðiö gegn
jran er liöur í þeirri aatlan hans.
Saddam Hussein er 43 ára.
Hann hefur lifaö viöburöaríku lífi.
Tvívegis hefur hann veriö hundelt-
ur í eigin landi fyrir skoðanir sínar.
i júlí 1979 varö hann forseti
landsins þegar, Ahmed Hassan Al
Bakr lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Hann hófst þegar handa um
aö tryggja völd sín í landinu.
Aöeins mánuöi eftir aö hann haföi
tekið viö völdum lét hann taka 21
af helztu herforingjum landsins af
lífi. Ákæran: Landráö og tilraun til
byltingar í samvinnu viö Sýrlend-
inga. Eftir það hefur hann haft
óskoruö völd í landinu.
Hann hefur gert sér far um að
nálgast þjóö sína og á erlendum
vettvangi hafa írakar fjarlægzt
Kremlverja. Meiri hófsemi hefur
gætt í utanríkisstefnu landsins og
Hussein hefur lagt áherzlu á nánarl
samband viö Saudi-Araba. Eftir
valdatöku sína hætti hann aö
klæöast klæöskerasaumuöum föt-
um. í þess staö klæðist hann
kakijakka og á höföi sér ber hann
heföbundið höfuöfat araba. Um
mitti sér hefur hann byssubelti. í
þessum fatnaði hefur hann ferðazt
um landiö, heilsaö upp á þorpsbúa
og drukkið meö þeim kaffi, tekiö
börn í fang sér og kysst og tekið
sér stööu viö hliö bændanna á
ökrunum.
Plaköt af forsetanum eru nú
hans lézt aðeins nokkrum mánuö-
um eftir fæöingu hans og frændi
hans tók hann aö sér. Sá var
byltingarmaöur og tók þátt í upp-
reisn gegn Bretum. Þegar sem
táningur gekk Hussein í Baath-
flokkinn. Hann tók þátt í mis-
heppnuöu byltingarsamsæri 1956.
Þremur árum síöar freistaöi hann,
ásamt nokkrum Baathistum, aö
myröa Abdul Karim Kassem ein-
ræöisherra sem aöeins tveimur
árum áöur haföi verið forsprakki
byltingarinnar. Þá var konungsfjöl-
skyldunni steypt af stalii í blóöugri
uppreisn. Tilræöi ungu Baathist-
anna mistókst og Hussein var
dæmdur til dauöa, aö honum
fjarverandi. Hann náöist ekki, flýöi
til Sýrlands og þaðan til Kairó. Þar
stundaði hann laganám.
Hann sneri heim 1963, þegar
Baath-flokkurinn komst til valda.
En aðeins níu mánuðum síöar var
hann aftur á flótta þegar Baathist-
um var steypt. í heilt ár fór hann
huldu höföi en fannst aö lokum.
Sagan segir, aö hann hafi einn
haldiö aftur af lögregluliöi í heilan
sólarhring, en varö aö gefast upp
þegar skotfæri þraut. Honum var
sleppt úr haldi 1966. Hann sneri
sér af alhug aö starfi fyrir Baath-
flokkinn og lauk laganámi. Hann
náöi skjótum frama í flokknum og
áriö 1970 var hann oröinn hægri
hönd Al Bakrs, forseta landsins.
Þegar Al Bakr lét af störfum í fyrra,
varö hann einvaldur í landinu og
hefur síöan stjórnaö því af festu,
staöráöinn í því aö gera írak að
forusturíki í arabaheiminum.
(AP)
Þetta gerðist
1979 — ísraelsmenn afhenda Eg-
yptum 2.600 fermílna land á Sinai.
1973 — Áhöfn Skylab 2 lendir
eftir 50 daga á braut.
1968 — Marcello Caetano valinn
eftirmaður Salazars í Portúgal.
1963 — Herforingjar í Domingo-
lýðveldinu steypa Juan Bosch.
1959 — Solomon Bandaranaike
veginn í Ceylon — Krúsjeff í Kína.
1940 — Stjórn Vidkun Quislings
skipuð í Noregi.
1926 — Barátta gegn Mafíunni
hefst á Sikiiey.
1915 — Orrustan við Loos hefst.
1901 — Konungsríki Ashanti-
manna innlimað í Gullströndina.
1894 — Bretar innlima Pondoland
og Höfðanýlendan og Natal tengj-
ast.
1775 — Bretar og indiánar taka
Ethan Aiien til fanga í árás hans á
Montreal.
1688 — Loðvík XIV gerir innrás í
Pfalz og þýzkir furstar sameinast.
1663 — Neuháusel, Ungverja-
landi, gefst upp fyrir Tyrkjum,
sem hóta innrás í Þýzkaland.
1629 — Eldur í Krónborg.
1604 — Spánverjar taka Ostend
af Hollendingum eftir árs
umsátur.
1555 — Ágsborgarfriður, sem
veitir iútherskum mönnum og
ríkjum réttarbót.
1513 — Vasco Baiboa fer yfir
Panamaeiði og finnur Kyrrahaf.
1066 — Orrusta við Stafnfurðu-
bryggju (d. Haraldur kg. harð-
ráði).
Afmæli. Jean-Philippe Rameau,
franskt tónskáld (1683-1764) -
Dmitri Shostakovich, sovézkt
tónskáld (1906-1975).
Andlát. 1680 Samuel Butler, skáld
— 1849 Johann Strauss eldri,
tónskáld.
Innlent. 1066 Orrustan við Stafn-
furðubryggju (d. Haraldur harð-
ráði — 1251 d. Filippus og Haraid-
írakar
olíu til
Tokyo. 24. septembor. AP
ÍRAKSKA olíuféiagið hefur
stöðvað olíuflutninga til Japan
og annarra ríkja. Japanska
viðskiptaráðuneytið skýrði frá
þessu i dag. Japanskir embætt-
ismenn segjast ekki vita hve
lengi þetta bann varir en 8,9%
oliu til Japans kemur frá írak.
Þessar fréttir urðu til þess, að
stöðva
Japans
japanska yenið féll verulega í
verði í kauphöllum. Bandaríski
dollarinn hækkaði úr 212yenum í
217 yen í dag. Yfirleitt hækkaði
dollarinn í verði samanborið við
aðra gjaldmiðla. Þá var pundið
stöðugt. Orsakir þess, að dollar-
inn helst stöðugur er, að Banda-
ríkin eru ékki háð erlendri olíu
eins og mörg iðnaðarríki.
Rústir húsa i Bagdad eftir árásir íranskra orustuþotna.
Símamynd AP.
J árnbr autar v er k-
f allið í Berlín
er að leysast upp
Bcrlín. 24. septembor. AP.
FARbEGA- og vörílutninga-
Iestir í Berlin óku flestar á
áætlun i dag, þar eð flestir
starfsmenn járnhrautanna í
V-Berlin hafa nú snúið til
vinnu. Enn eru um 300 starfs-
menn neðanjarðarbrautarinnar
í verkfalli og þvi talsverð rösk-
un á þeim ennþá, en flestir voru
verkfallsmenn 3.700.
Ein af kröfum hinna stríðandi
starfsmanna brautanna í V-
Berlín var að stjórnun járn-
brautanna yrði tekin úr höndum
yfirvalda í A-Berlín, en borgar-
stjóri V-Berlínar sagði í dag, að
það væri ekki hægt, kveðið hefði
verið á um þessa skipan í
fjórveldasamkomulaginu um
Berlín.
ur Sæmundarsynir (drukkna á
útleið) — 1778 f. Björn Gunn-
laugsson — 1852 f. Gestur Pálsson
— 1845 Helgi Thordarsen skipað-
ur biskup — 1903 íslandsbanki
settur á stofn — 1936 Húsrann-
sókn í bækistöðvum þjóðernis-
sinna — 1939 Brezk njósnaflugvél
nauðlendir á Raufarhöfn — 1958
Fyrsti brezki togarinn („Paynter")
tekinn innan 12 mílna (sleppt) —
1962 Eiríkur Kristófersson skip-
herra lætur af störfum — 1969
Álverið tekur til starfa — 1863 f.
Guðm. Magnússon læknir — 1896
f. Helgi Tómasson.
Orð dagsins. Það sem stjórnin
gefur getur stjórnin tekið, og
þegar hún byrjar að taka, getur
hún tekið meira en hún gefur —
Samuei Gompers, bandarískur
verkalýðsleiðtogi (1850—1924).
Verkfallið virðist nú ætla að
leysast upp, einkum eftir að
verkfallsmemi yfirgáfu vöru-
flutningamiðstöðina í Moabit-
hluta V-Berlínar. A.m.k. 500
hlaðnir flutningavagnar höfðu
hrannast upp þar og á öðrum
brautarstöðum frá því að verk-
fallið skall á í síðustu viku.
Nýtt lyf
gegn
lekanda
New Orleans. 24. september. AP.
VÍSINDAMENN hafa framleitt
nýtt lyf er gefur nýja von í
baráttunni gegn lekanda. Lyfið er
þess megnugt að drepa afbrigði af
lekanda sem penicillin hefur
hingað til ekki getað unnið á. bá
hefur það i för með sér miklu
færri aukaverkanir en önnur lyf,
sem beitt hefur verið gegn lek-
anda.
Nýja lyfið gengur undir nafninu
piperacillin. Drepur það ýmsar
bakteríur, m.a. klebsiellu, sem
veldur heiftarlegri iungnabólgu. Þá
brýtur nýja lyfið sér hraðar leið
gegnum bakteríur en ýmis penic-
illin-lyf og hafa bakteríurnar því
ekki tækifæri til að mynda hvata
til að vinna á lyfinu.
Piperacillin hefur ámóta virkni
gegn bakteríum og carbenicillin,
öfiugasta penicillinið, en miklu
færri aukaverkanir.
í tilraununum með nýja lyfið var
200 konum á Filippseyjum gefinn
sprautuskammtur og læknuðust
þær allar af lekanda utan tvær, en
önnur þeirra viðurkenndi, að hafa
átt kynmök við mann með lekanda
nokkru eftir iyfjagjöfina.
í STUTTU MÁLI
Kosið í
Færeyjum
8. nóvember
Frá JÚKvani ArKC. fréttaritara Mbl. i
Færeyjum. 24. september.
BOÐAÐ hefur verið til nýrra
kosninga í Færeyjum 8. nóv-
ember nk.
Lögþingið í Færeyjum sam-
þykkti í gær tillögu um þingrof
og nýjar kosningar eftir að
siitnaði upp úr samstarfi
stjórnarflokkanna þriggja,
Fólkaflokksins, Lýðveldis-
flokksins og Jafnaðarmanna-
flokksins, vegna deilna um sigl-
ingu bílferjunnar Smyrils.
Karpov í
forystunni
TilburK. 24. sept. AP.
ANATOLY Karpov heims-
meistari vann hollenzka stór-
meistarann Jan Timman í
fjórðu umferð Interpolis-
skákmótsins og deilir því for-
ystu á mótinu ásamt Lajos
Portisch og Spassky, sem
sömdu um bróðurlegt jafntefli
eftir 27 leiki.
Karpov beitti rússneskri
vörn, en á því bragði féll hann
einmitt í þriðju umferðinni, er
hann stýrði hvítu mönnunum
gegn svörtu mönnum danska
skákmeistarans Bent Larsen.
Larsen tapaði í fjórðu umferð
fyrir Ungverjanum Ribli, eftir
að hafa gloprað niður yfir-
burðastöðu. Larsen er í fjórða
til níunda sæti á mótinu ásamt
Hort, Tal, Sosonko, Hiibner og
Ribli. Anderson, Timman og
Kavalek eru í 10.—12. sæti.
Verkfall
í La Scala
Milanú. 23. sept. AP.
STARFSFÓLK La Scala-
óperunnar lagði niður vinnu í
gær vegna ágreinings í kjara-
málum og varð að fresta frum-
sýningu á ballettnum Don
Quixote af þeim sökum. Um
ýmis kjaraatriði er deilt, og
óttast er að yfirvinnubann
tæknimanna óperunnar kunni
að valda verulegum áhrifum á
sýningar hússins að auki, ef
ekki semst fljótlega.
Aukin olíu-
framleiðsla
Oslú, 23. sept. AP.
NORÐMENN unnu 32,8 millj-
ónir smálesta af olíuvörum
fyrstu átta mánuði ársins, og er
þar um að ræða tæplega átta
milljóna tonna aukningu miðað
við sama tímabil í fyrra, er þeir
framleiddu 24,4 milljónir smá-
lesta.
Borgarstjóri
tekinn fastur
Tel Aviv. 23. sept. AP.
YFIRVÖLD í ísrael hafa látið
varpa Amir Al-Nasser borgar-
stjóra í Qalqilya á Vesturbakk-
anum í dýflissu fyrir að gefa út
áróðursbækling er hernaðaryf-
irvöld sögðu kynda undir múg-
æsing.
Atvinnuleysi
eykst i
Bretlandi
London. 23. sept. AP.
ATVINNULEYSI jókst í Bret-
landi í september og um síð-
ustu mánaðamót voru 2.039.003
vinnufærir menn á atvinnu-
leysisskrá, en það jafngildir um
8,4 af hundraði vinnufærra
manna. Atvinnuleysi hefur
ekki verið jafn mikið í landinu í
45 ár. Atvinnuleysi hefur auk-
ist með hverjum mánuðinum
frá því að stjórn Margrétar
Thatcher tók við völdum fyrir
16 mánuðum, og er því spáð að
atvinnuleysið eigi enn eftir að
aukast.