Morgunblaðið - 16.11.1951, Blaðsíða 11

Fösíudagur 15. növ. 1951
MORGVNBLAÐIÐ

Sr. Sigurjón Guðjónsson
<ynnir Finnum Island
Helsingfors í nóvember. I
SJERA SIGURJON GUÐJÓNS-1
SON frá Saurbæ á HvalfjarSar- ]
Strönd hefur dvalið í Finnlandií
frá því um miðjan október á
vegum Norræna fjelagsans.
Sr. Sigurjón var í fyrsfa skipti
í Fínnlandi fyrir 13 árurn síðan.
Kyhntist hjer mönnurrt og mál-
efnum og eignaCist hjer marga
vini og varð innilegur Finnlands-
■Vinur.
Fjekk hann mikmn áhuga á
finnskum bókmenntum og hefur
irt. a. þýtt „Gájgamanními“ eftir
Kunar Schildt á íslensku. Leik-
ritið heíur hlotiö miklai' vin-
sældir, bæði á leiksviði og í út-
varpi á íslandi.
í þetta sinn verður sr. Sigur-
jón hjer í 5 vikur. Ferðast hann
um landið á vegum Norrtsna fje-
lagsins og flytur fyriríestra um
ísland og sýnir þrjár kvikmynd-
ir, sem hann hefur tekið ineð
sjer að heiman.
Fyrirlestra sína heldur hann
í hjeraðsdeildum Norræna fje-
lagsins og kirkjulegum íjelags-
skap á 20—30 stöðum. Var hann
fyrst í Suður-Finnlanöi, en nú
er hann kominn norður í Vatna-
hjeruðin. Aistaðar, sera sr. Sig-
urjón hefttr komið, hefur hon-
um verið tekkó tveim hondum.
Þriöjudaginn 30. október var
haldin íslandsskemmtun í Hels-
ingfors. Þar komu saman um
200 manns. Þar flutti sr. Sigur-
jón fyrirlestur. Þrir aðrir Is-
lendingar voru þar viðstaddir,
hjúkrunarkonumar Sólveig
Kristjánsdóttir og Jónína Vog-
fjörð og Árni Jónsson, starfsmað-
ur við islensku ræðismanns-
skrifstofuna í Helsingfors. Þarna
komu líka einir 30 Finnar, sem
hafa komið til íslands.
Með fyrirlestri sínum og
myndasýningu gaf sr. Sigurjón
samkomunni svipmyndir úr
sögu og menningu íslendinga.
Leikin voru íslensk lög. En
tvær finnskar listakonur, er ver-
ið hafa á íslandi ,sýndu þarna
í sarnkomusalnum ágæt málverk
er þær höfðu gert á íslandi. -—
Nokkrir þeirra Finna er þarna
voru og höfðu komið til íslands,
skýrðu frá skemmtilegum end-
urminningum sínum þaðan.
Að lokum talaði sr. Sigurjón
nokkur orð á íslensku, sam,
kvæmt beiðni gestanna.
Tilvonandi íslenskur vefnaðar-
kennari, Guobjörg Karlsdóttir,
er um þessar mundir í Aabo að
kynna sjer finnskan vefnað. Á
Norræna deginum í haust var
rætt í útvarp um norræna Ijóða-
gerð. Las hún íslensk kvæði. —
Seinna fluiti finnska útvarpið
viðtal við hana um ís'and.
M. L. II.
Heiiá'
-íw n* r::
Ei id wj kú si*,* i
sölaiski

G':
firii
ja.®
svcHlesfieisíja
UTBÝTT HEFIR verið í efri deild frv. til laga um bluta sveitar-
fjejaga af söluskatti. Flutningsmenn eru Jóhann Þ. Jósefsson,
Karl Kristjánsson, Hatnnibal Valdimarsson og Finnbogi R. Vaidi-
marsson.
Skiptist milli sveiíarfje- 1
laganna eftir fólksfj&Iua.
í frv. segir að á meðan inn-
heimtiv sje söluskattur til ríkis-
sjóðs eða annar samsvarandi
skattur ,skuli hálfur skatíurinn
renna til Jöfnur.arsjóðs svcitar-
fjelaga. Tekjum sjóðsins skal
síðan skipía milli bæjar- og
hreppsfjelaga eítir fóiksfjölda,
eins og hann var samkvæmt
manntali næstliðins árs, þó
þannig að ekkert forejar- eða
hreppsfjelag fær meiri greiðsiu
en sem nemur 50% af níögðum
útsvörum næsta árs á undan. Nú
falla ábyrgðarskuldbindingar á
ríkissjóð vegna sveitarfjeiaga og
er f jelagsmálaráðhcrra þá heim-
ilt að ákveða að bluti sveitarfje-
lagsins af sölusksttinum gangi
til greiðslu á slikum kröfum.
Ríkissjóður hi eiöir Jöxnunar-
sjóði þarn hítrts sf soiuskatti
sem honum ber eigí síðar en
einum mánuði. eft.»r aS jrmbeimt.u
menn skansins hafa gert fjár-
málaráðuneytinu ársfjórðungs-
skil. Fjelagsmálaráðuneytið íram
kvæmir skiptingu fjárins milli
sveitarfjelaganna tvisvar á ári,
1. apríl og 1. október. Þessi lög
öðlist giiöi 1. janúar i»52.
GREINARGFFtf*
FLUTNING-eVJÁNNA
Frumvarp þctta er borið fram
íið einuregiiuni óskum stjórnar
Sambands íslenskra sveitarfje-
laga og framkvæmdastjóra þess.
Frumva;pið c. e:ns og bæjar-
stjórafuudur sá «en» haidinn var
í Reykjavík dagana 10.—13. okt.
s. 1. sarndi bað. að öðiu leyti
en því, að Eutiiiugsmenn hafa
gert á því tvær breytingar:
1. í 2. gr. er hámarkshlutfall
hækkað úr 40% í 50%, sem flutn-
ingsmer.n telja rjettara x skipt-
ingunni milli sveitarfjelaga.
2. Niður hefur vefið felld grein
iim hlutdeild sveitarfjelaga í
tekjum ríkissjóðs af söluskatti
1951. Vitað er, að búið er á ar.r,-
an hátt, að ráðstafa þcim tekj-
um — eða tekjuaígangi ríkíssjóðs
þetta ár — og þar af leiðandi
þýðingailaust að hera fram slíka
tillögu. í samræmi við þetta er
gildistökutími settur í. janúar
1952.
Flutningsmenn hafa hlaupið
undir bagga með að flytja frum-
varpið, af því að þeim er ljóst,
að mörg sveitarfjelög eiga við
mikla fjárhagsörðugleika að
stríða, og þeir viðurkenna nauð-
syn þess, að Alþingi taki skipt-
ingu tekjustofna milli ríkis og
sveitarfjelaga til rækilegrar at-
hugunar.
f¥l® Btte
Íib
siik-
Eýningurii' fer að ljúka í Církus
Zoo, ca þangað bafá nú Icpmiff
Si.( "0 mr.-ms. Ssffn'-t't sýnÞ-rarn-
ar vtrffa á swmtuIac'ÍTm. Er fyr-
irsjáanlegt aff mikil þröng mnni
þá verffa. — Hundruff 'atanhaejar
manna hafa gert pantauir á mið-
na. Þaff virffist því vicsara fvrir
i::l bæjarmsnn sem ckkj hafa þeg
ar sicð sýningarnar, að draga
þrð ekld ti! surmudagsins, ef ’.'ess
P n n bi
L •• h* u tii >-
"Ir'f" ?,m
r £ !u U Vfc-a. Vllda fe
isss
%k M ■ M
INGÓLFUR JÓNSSON flytur :í
Ineori t’cilu frv. til laga um raf-
..ikulánadeild við Búnaðarbr.nka
íslands. Skal hlutverk deildarinn-
ar vera að veita þeim bænclum,
sern fá rafmagn frá rafmagnsveit
um i-íkisins lán fyrir heimíauga-
gjöldunum. Skulu þessi lán veitt
til 15 ára og eru vextir 311%. —
S5tofr»fí(o deildarinnar vcrði 5
millj. kr. og greiðist af tekjuaf-
gangi ríkissjóðs 1951 fyrir lok
apríimánaðar 1952.
HEIMTÆUGARGJÖLDIN
M.TÖG HÁ
Greinargerö Ingólfs Jónssonar
cr c. jpcccn Iciðí
Frumvarp um þetta cfni hcfur
áður verið flutt á Alþingú, en náði
ekki fram að ganga. FyJgdi því
svo hljóðandi greinargerð:
„Frumvarp þetta er flutt vegna
þess, að eins og nú er ástatt tel-
ur engin lánsstofnun sjer skylt
að veita lán fyrir heimtaugar-
gjöldum. Hafa því margir bænd-
ur, sem fengið hafa rafmagn leitt
til sín, orðið að taka víxiilán
með milligöngu hreppsfjelaga eða
sýslufjelaga. Hefur þetta valdið
mikluin erfiðleikum og kostnaði,
sem vont er að búa undir. Raf-
Framh. á bls. 12
■t'snnrrtTfne a i aba !'<■ ■ ■ ■»xyt
Útvegum beint af lager írá Þýskalandi
AMMONIAK
METÍIYLCHLORIDE
FREON
>»«>c«aBC«ba<aaflaa*aaa«Baaa«Riaas«BCB««ti
na ai «Rk «9» *»»•*
i«iiMFiiti(iuiiaiiiiiaaaiBaMaa(ifif
* m
\ Tækifærlskaiíp j
• «
; Ágætis borðbúnaður handa 50—60 manns TIL SÖLU. ;
•
j Þrír stórir pottar fylgja o. fl. — Sömuleiðis 30 góðir bak- «
■ stólar og tíu fjögurra manna borð, með masonit plötum ■
; á. — Notað í tvö ár. Gæði ábyrgst. *
« ■
Verðtilboð sendist lögfræðiskrifstofu Jóns Skaftasonar, 5
• Siglufirði, sími 147.
Framh. sf bls. 9
3ÍLSTJÓIWCN ÁTTl
VE-fULEGA SÖK Á
1' undirrjetti fjell dómurirm á
fcá lund, að skaðabótakrafan var
lækkuð niður í kr. 81.410 og af
þeirri upphæð voru stefnar.da í
málinu, Baldvin, dæmdir % hluti
eoa rúmlega .27.000 kr. Taiið var
að sá sem ók bifreiðinni ætti
v^julega s;’'k á því hverniv fór.
Honum var kunnugt um að brúin
væri mjó og einnig mátti honum
vera Ijóst að hún væri ekki
traust. Þrátt fyrir það Ijet hann
farbegana í bílnum ekkr fara út
úr homim til að ljetta hann áð-
ur en hann ók út á brúna. Honum
fcar- og að sýna sjerstaka varúð
sokuttt þess að hann þekkti lítið
til bílsi-ns og óvanur akstri bíla
af svipaöri stærð.
T' {' J9 23?Tinrr^r-n r r->
AÍA.ja * ,)V útxTuiJ Jtx J«. ►. r*
í Hæstarjetti, en báðir aðRar í
málir.u áfrýjuðu dómi undirrjett-
r.urðu úrshtin þau, að ríkis-
s'ióður var dæmdur til að greiða
% hluta þess tjóns er af slysinu
leiddi, en Baldvin Kristinsson,
aðaláfrýjandi í málinu, % hluta.
í forsenöum dóms Hæstarjettar
segir : n. a.
Teija verður, að orsök slyssins
beri að rekja til þcirra stórfellöu
galla, sem leitt er í Ijós, að voru
á '.imræddri brú á Höfðcá, svo og'
til liins, að bifreiðarstjóri a.ðal-
áfi-ýjanda gætti ekki þeirrar
varkárni, sem ber að krefjast, og
er þetta hvQrttveggja rakið í
hjeraðsdómi. Þegar lit’ð er t:I
ailra atvika, þykir hæfilegt, ao
ríkissjóður preiði % hluta'tjóns
þess, er af slysinu leiddi, en að
aðaláfrýjandi beri sjálfur 1 ■
hluta bess.
Um íjárhæð einstakra krafu-
liða þykir mega staðfesta niður-
stöou hjeraðsdóms, og verður
heildartjón aðaláfrýjanda bá
samtals kr. 81,410,00. Ber gagn-
áírýjanda að greiða aðaláfrýj-
anda s/> hluta þeirrar fjávhícðir,
kr. 48.846,00 ásamt 6% ársvöxtum
frá 18. mars 1948 til greiðsludags.
Eftir þessum úrslitum-er rjett,
að gagnáfrýjandi greiði aðal-
áfrýjanda málskostnað í hjeraði
og íyrir ITæstarjetti,
kjallari, hæð og rishæð, alls sex herbergi, eld-
hús, bað, þvottahús og gcðar geymslur á eign-
arlóð við Miðbæinn, TIL SÖLU.
NÝJA FASTEIGNASALAN,
Haínarstræti 19. Sími 1518 og kl. 7,30—8,30 e. h. 81546.
Iðnaðarhúsnæði, 140 fermetrar að S
»(
gólffleti ásamt kjallara. “
Nánari upplýsingar á skrifstofu Einars B. Guðmunds- ;
■
sonar, Guðlaugs Þorlákssonar & Guðmundar Pjeturs- £
sonar, Austurstræti 7, símar 2002 og 3202. •
m
i :
55 _ 60 ÞUSUND KRONA
lán óskeast
TIL ÞRIGGJA ÁRA. — Lánið greiðist með jöfnum *
■
mánaðarlegum greiðslum. — Góð trygging. «
Tilhoð merkt: „Góðir vextir“ —309. sendist afgr. «
Morgunblaðsins. ;
Útboð
: Tilboð óskast í hitalögn í hluta af byggingu Fiski- ;
• «-
■ og Fiskiðnaðardeildarinnar. TJtboðslýsingar og teikninga «
| sje vitjað á skrifstcfu Halldórs H. Jónsscnar, arkitekts, ;
a ■
: Hverfisgötu 4. ;
11
£5
0 j <Tj' j
i/jcýcjLncýaniepia -J? isai- ocj.
■^Áálíi()aac)a n leild<
annnar
Best ú augtýsa í Morgunbiaðinu