Morgunblaðið - 29.06.1951, Blaðsíða 7

Föstudagur 29. júní 1951
H <> K <;u >s B L At>i B
7
IÐIMÞBMGIÐ HOFST A
AKRANESI í FYRRADAG
ÞEETTÁNDA Iðxiþing íslendingair, þá búurn við þó í iýðfrjálsu
hófst á Akranesi miðvikudaginnlandi. Við höfum ennþá, og von-
27. þ. m. andi alltaf málfrelsi, skoðana-
Forseti Landssambands Iðnað-frelsi og ritfrelsi. Okkur er frjálst
armanna, Helgi H. Eiríksson,
skólastjóri, setti þingið og- bauð
fulltrúa velkomna. Hann minntist
í upphafi í'Esðu sinnar Þorleifs
heitins Gunnarssonar, fyrsta gjald
kera sambandsins, en fulltrúar
risu úr sætum íil virðingar við
hinn )átna.
Forseti Landssambandsins ræddi
síðan um crfiðleika iðnaðarins og
sagði meðal annars:
'íwK V*1 t*fri> V „I-andssambandið hefir íú feng-
* ? ið í þjónustu sina ungan lögfrseð-
ing, Eggert Jónsson, sem jeg geri
mjer miklar vonir um, og sem
i * >■■■>,". s & ,< p*. , þegar hefir fengið íil mcðferðar
t í[ *V M ■■■§ tvö stór mál, auk margra smærri.
1 blöðum og tímaritum hefir und
anfarð verið mikið rætt um láns-
fjárþörf landbúnaðar og sjávar-
útvegs, en minna um lánsfjái'þörf
iðnaðarins. Þótt iðja og iðnaður
veiti nú þriðjurg landsmanna at-
vinnu og lífsframfæri, hefir hon-
um ekki verið ætlað nema lítið
brot af því fje, sem ætlað er til
stofn- og rekstrarlána atvinnu-
veganna. í raun og veru er það
svo, að iðnaðurinn í landinu á
hvei'gi öruggan aðgang að láns-
f je nema hjá Iðnlánasjóði, og hann
AKIÐ 192o stofnuðu blandaðir vakti mikla gleði og f jör hjá mann-' mótsins, að karlmenn komu fram fæl. heilar 300.000.00 á ári. Að
kórar í Svíþjóð meS sjer lands- Jfjöldanum. jí (dökkum) jakkafötum, en ekki vísu segir Landsbankinn, að bank-
»amtök, Sveriges Körförbund. Hug | Föstndaginn 15. júní kl. 16,30 í viðhafnarbúningi, en vegna þess, 1 arnlr þr(r hafi 80 millj. króna í
mynd stjómar sambandsíns var var hinn danski konsert. Þar komu að nú var þjóðhátíðardagur ís- útlánum lijá iðnaðinum, en ekki
sú að minnast aldarfjórðungs fram tveir kórar, Köbenhavns lendinga, fór framkvæmdastjórn ' er sagt, hjá hvaða iðnaðarfyrir-
starfs þess með norræmi söngmóti Kammskor undir stjóm Arne mótsins fram á það við fararstjóra tækium þær eru. Annars gæti það
árið 19o0, en vegna ýmissa orsaka Bertelsen, sem öllum var að góðu okkar, að karlmennirnir kæmu ehki talist mikið, þótt svo væri,
g-at ekki af því orðið fyrr en ! 'kunnur frá Palesti'ina-keppninni,! fram í kjólfötum, og var svo gert. 1 þegar þess er gætt, að samkvæmt
ár. Svériges Körforbund hefir nú 0g stór kór frá landssambandi; Kvenfólkið var að sjálfsögðu i ís- skýrslu Fjárhagsráðs frá 1948

Kantötnkór Akureyrar syngur íslenska þjóðsönginn . Stadion 17. júní 1951.
Frá s€R§fsr Kanföfukórs Akareyrar:
lorræno söngmófið
innan vjebanda sinna 35 hjeraðs- Danske Folkekor undir stjóm Chr.
Sambönd með 560 kórnm og 12,000 Ottosen. Söngvarar í þeim kór
meðlimum. Það hefir stntt að auk- Voru að mestu frá Suður-Jótlandi.
inni söngmenningu í Sviþjóð með
lenskum búningi að vanda. Fluttir var f járfesting þeirra iðngreina,
voru þættir úr óratoríinu „Streng- gem nmsögn Landsbankans nær
leikar" eftir Björgvin Guðmunds- til, í vjelum og byggingum, nokk-
Klukkan 18,30 sama dag söfn- son, og stjórnaði hann sjálfur ug ^ annað hundrað milljóna 1
ýmsu móti, námskeiðwnís söngmót- uðu.st allir þátttakendur saman við j flutningi þeirra. Söngurinn gekk ^i-giok 1946, og er nú vitanlega
um, vitgáfustarfsemi og fleíru og Biologiska Museet og gengu það-j mjög vel, eða svo var að heyra á mjklu hærri', Og auk þess er allt
veitír kórunum ýmsan stuðning 1 an í geisilangri skrúðfylkingu und-! þakklátum og hrifnum áheyrend-1 rekstnrsfie 'bessnri fvrivtækin
starfi þeirra. Formaður þess er ir fánum og merkjum upp á um á eftir. Hclstu lýsingarorðin, I J 1 rymtækja
nú fil. dr. Bror Jonzon, cn fram- Skansinn, en þar var 2. sænski sem heyrðust, voru „hárlig“, I knl Það er ekki eingöngu sjo,
kvæmdastjóri söngmótsíns er konsertinn, á útisviði. Þar sungu; „undcrbar“, „ljusande". Þegar að 'ðnaðinn vanti rekstrarf je og
Eertil Johansson. 5 sænskir kórar í hinu fegursta j loknum flutningi söngskrárinnar !an-sLiei heldur er honum og iþyngt
Söngmótið stóð yfir dagana 12. veðri og fegursta umhverfi. var sunginn íslenski þjóðsöngur- . öðrum atvinnuvegum framar með
—17. júní, en fyrstu tveir dagarn- Laugardagir.n .16. júní lögðu
ii' voru eingöngu helgaðkr söng- fulltrúar allra Norðurianda blóm-
keppninn-. sem áður hefir verið sveig á gröf Gústafs konungs V.
skýrt frá i’n hinn 14. jjúní var í Riddarahólmskirkjunni, en síð-
mótið hátiðlega sett í hinum stóra degis var finnski konsertinn. í
húsagarði í Stadshuset. Þar söng Finnlandi eru tvö kórasambönd
söngfólk úr Stockhotms Körför- fyrir blandaða kóra, Suomen
bund undir stjóm híns dökkbrýnda Laulajain ja Soittajain Lutto og
og mikilúðlega söngstjóra Sven Finlands svenska sáng och musik-
Eergmans, og Johannes Norrby förbund. Bæði samböndin sendu
flutti tölu. Síðan fór frarn opin- kóra til mótsins, og komu þeir
ber móttaka Stokkbólimsborgar báðir Jram á þessum konsert. Söng
fyrir fulltrúa tóima norrænu stjórar voru þeir fil. mag. Martti
kóra.
inn með miklum hátíðleik, en svo
koma formaður S. K., dr. Bror
Jonzon, inn á sviðið, óskaði kórn-
um til hamingju og þakkaði hon-
um góðan söng um léið og' hann
afhendi söngstjóranum blómvönc'.
BLAÐAUMMÆLI
vafasömum lögum og ranglátri.
framkvæmd þeirra. Söluskattur-
inn kemur harðar niður á íslenskri
iðnaðarframleiðslu, en öðrum vör-
um. Það hefir verið sýnt fram á
að af innlendum fatnaði er sölu-
skatturinn fjóifaldur, samtals
15,7%, en af innfluttum sams-
konar fötum tvöfaldur cða sam-
Nú er best að gefa blöðunum í (tals 9,7%. I.ög um skuldaskil báta
Stokkhólmi orðið. Stockholms
SÖNGMOTIÐ
Klukkan 16,30 var svo fyrsti
konsertinn í Konserthnset, og sáu
Norðmenn um hænn. I>ar komu
fram tveir norskir kórar, Olavs-
koret frá Þrándheimi, söngstjóri
Ludvig Nielsen, dómkirkjuorgan-
isti, og annar fulltxúakór frá
Norges Sangerlag, sem skipaður
var kröftum viðs vcgar að úr
Noregi. Söngstjóri hans var Dag
Kristoffersen. Allar konur í þess-
tim kór klæddust norácum þjóð-
búningum. Olavskoret fluttí ein-
göngU kirkjuleg verk, en kór
Norges Sangerlag söng að mestu
þjóðlög og ættjarðarKg. 'Var báð-
lim kðrunum prýðisvel íekið.
Svíar hjeldu þijá konserta á
mótinu, enda voru þeír lang fjöl-
mennastir, því að mótið var um
lcið landsmót þeirra. Fyrstr sænski
konsei'tinn var samadagkl. 19,30,
þar komu fram 6 kórar, meðal
þeina hinn bráðsnjalli yfliburða-
kór Akademiska 'KSren undir
stjórn lohs. Nori'by.
Að kvöldi þessa sama dags var
samkoma í Haga-gar&'mum. Þetta
var nokkurs konar kynnlngai'kvöld
riikill almennur söngorr og nokkr-
nr veitingar. Einn kór fra hverju
kmdi söng 3 lög, og á eftlr söng
e.llur þingheimur eitt Vag frá sama
Jandi einraddað. íslcnska lágið var
„Ríðum, ríðum og refeum yfir
sandinn“, eftir Kaldaláns, sem
Tidningen, 18. júní: „Sunnudag-
urinn, síðasti dagur hinnar nor-
rænu sönghátíðar, var jafnfranrt
þjóðhátiðardagur íslands, og þá
kom röðin að íslendingum að halda
konsert í Konserthúsinu siðari
útvegsins eru þannig úr garði gerð
og framkvæmd svo, að stefnir að
því að gera iðnaðarfyrirtækin, sem
hjálpa til að halda skipunum sjó-
færum, gjaldþrota samtímis því,
að hlutaðeigandi útgerðarmenn
halda eftir talsverðum eignum
skuldlausum.
Eitt af því, nem reynt hefir
verið að koma fram til þess að
ráða bót á lánsf járskorti iðnaðar-
Turunen og próf. Bengt Carlson.
Geysimikil hrifning ríkti á þess-
um finnska konsert, enda vorú
báðir kórarnir afbragðsgóðir.
Síðar þennan sama dag var 3. ;Muta dagsins. Þar gaf að heyra
sænski konsertinn haldinn. Komu 1 Kantötukór Akureyrar. OIl söng-
þar fram 5 kórar, en auk þess ; skemmtunin jar helguð tónverki
einsöng\’arar og hljómsveit. Eneft*r söngstjórann Björgvin Guð-
um kvöldið var boðið til sam- munciss°n, sem er jafnframt í róð ins, er iðnaðarbankinn. Þótt hon
kvæmis í Stadshuset, þar seln nafnkunnustu tónskálda lslands.|um sje ætlað lítið fje í byrjun,
bornar voru fram veitingar og 1 Verk Þetta er 1 óratóríuformi og , þá eru það vonir manna,, að hann
dans stiginn. Islendingamir hjeldu keitir „Strengleikar . Það er ást-1 geti með tímanum orðið roattug
þó fljótlega heim, því að mikill og arsaga meö sorglegum endi, hin hjálparhella heilbrigðrar iðnaðar-
erfiður dagur fór í hönd. unga unnusta deyr frá clskhuga starfsemi í landinu. Til hans eða
sínum. Tónverkið hefir að geyma
alþýðleg, einföld og fersk lög og
jlangtínur, sem minnti Sviana
17. júní rann upp, bjartur og stundum á A. F. Lindblad. Hæst j láni í Albióðabankanum.
heiður. Viða blöktu íslenskir fán- nær tónskáldið í siðasta þætti, þar : er tekið, ekki 45 millj. he!
að kvarta undan því, sem okkuí
finnst að vera og að vanda u>.\
við yfirvöldin, þegar okkur finnst
þau fara rangt að. Okkur er frjálst
að velja okkur lífsstarf eftir geS-
þótta og við höfum ti! þei i
að reyna að hafa áhrif á gí-ng
mála eftir því, scm við erum mc:;. i
ul.
Þessi samtök iðnaðarmanna c: i
ekki nema 19 ára gömul. Saman-
borið við aldur slíkra sanitaka í
nágrannalöndum okkar er það líti: 4
aldur. Við getum ekki búist við
því, að á svo stuttum tíma h.v, i
áunnist allt, sem við höfum vilja3
eða óskað, enda er mikið ógert
og mikið við að stríða. En jeg
vona þó, að allir sanngjamir iðn-
aðarmenn geti verið sammála ura
það, að mikið hafi áunnist, að bct •
ur hafi verið af stað farið c:\
heima setið, að Landssamband Iðn-
aðarmanna hafi orðið iðnaðar-
stjettinni til gagns og að það, og’
það eitt verði þess megnugt i
framtíðinni að þoka málum iðn-
aðarstjettarinnar áfram, ef ao-
eins iðnaðarmenn bera gæfu til
þess að geta unnið saman áfrcr >
og stutt hver annan í barátturni
fyrir rjettlæti og jafnrjetti \r-3
aðrar stjettir þjóðfjelagsins".
Forseti bæjarstjórnar Akranese,
Jón Árnason, og bæjarstjórinn,
Sveinn Finnsson, voru viðstaddir
setningu þingsins, og ávarpai i
bæjarstjórinn þingið fyrir bæjar-
ins hönd og bauð það velkonr.o
á staðinn og til starfa og árnaói
því alira heilla. Hann tilkynníi
og, að bæiarstjórnin myndi bjóða
þingfulltrúum til ferðax' upp i
Borgarfjörð og halda þeim síðan
veislu.
Forsetar þingsins voru kjörnir:
Finnur Árnason, Akranesi. Guðm.
H. Guðmundsson, Rvík. Þorstein >
Sigurðsson, Rvík., en ritarar: Vig-
fús L. Friðriksson, Akureyri og
Grímur Bjarnason, Evík.
Kosið var i fastanefndir og
dagskrármálum vísað til þeirra.
Aðalforseti þingsins, Finnur
Arnason, ávarpaði þingfulltrúa,
bauð þá velkomna til Akraness ojj
afiienti forseta Landssambandsi. í
litaða Ijósmynd af Akranesi _ser,\
gjöf frá Iðnaðarmannaf jelagi
Akraness \:il Landssambandsins.
Lögð var fram á íundinrrv
skýrsla stjórnar Landssambands
ins og reikningar þess.
Nefndarstörf hófust þegar að
loknum fundi og stóðu þau al!a:\
síðari hluta dags og fram á kvöld.
Iðnaðarmannaf jelag Akranesn
hefir annast allan undirbúning’
þinghaldsins og móttöku fulltrúa,
sem munu vera um 70, en nokhi ■
ir þeirra voru enn ókomnir íii
þingsins.
Þingið er haldið í hinum ný.in
og myndarlega barnaskólahús:
Akranesi.
17. JIJNI
ar í borginni, og á hverjum ein- sem eru nokkur „dramatisk“ tök millj. Eru þrjár milljónirnar til
asv oporvagni og strætisvagni í frásagnafstíl og þrungin upp- iðnaðarins í þeirri upphæð?
blöktu sænskir og íslenskir fánar. Ijómun í hinurn tregasollnu augna-1 Enn eitt atriði í þessu sambandi
Nú var kominn síðasti dagur söng- blikum sorgarinnar. Það kom í væri ástæða til'að nefna. Verslrm
mótsins og um leið hinn hátíð- ljós, að kórinn er prýðisvel sam- [okkar Islendinga við útlönd hefir
legasti, ekki aðeins í augum okkar sunginn og hljómfagrir cinsöngv- að undanfömu verið að töluverðu
íslendinganna, heldur og allra ararnir, sem komu fram, mjög góð- leyti vöruskiptavei'slun. Við samn-
annarra þátttakenda. Hann hófst ir (anmárkningsvárt goda)“. — inga við þá verslun hefir stundum
með æfingu snemma morguns á Svenska Dagbladet: „Kórinn syng- verið lítið um það hugsað, hvort
Stadion íþröttasvæðinu, en í upp- 'ur stórvel (utmárkt) og er bæði .vörur þær, scm til landsins væru
hafi hennar flutti Maufred Björk- Islandi og Björgvin Guðmunds-' fluttar, væru hentugar eða góðar,
quist Stokkhólmsbiskup bæn og syni til sóma. Hann hefir eðlilegan, og jafnvel lítið um það hir-t, hvert
prjedikun, en síðan sungu allir ; hressandi og óþvingaðan tón .... j verðið væri. Afleiðing þessa hefir
sálm. og ætti að geta gjört stórvirki á orðið sú, að iðnaðurinn hefir oft
Klukkan 2 hófst svo olckar lslandi“. Morgon Tidningen: „ís- * orðið að sætta sig við ljeleg og
stærsta og mikilvægasta stund, ís- ler.skur kórsöngur var lokaþátt- , óhentug og dýr hráefni, og á síð-
lenski konsertinn 1 Konserthúsinu. jur Norræna söngmótsins í Kon- | asta ári mjög ónógan cfnivið til
A annað þúsund manns hlýddi á serthúsinu. Gestirnir, sem svo þess að vinna úr og halda starf-
sönginn, en auk þess var hluta j langt hafa ferðast, komu frá næst- semi sinni gangandi.
söngskrárinnar útvarpað. Sú venja stærsta bæ Islands, Akureyri, og J En þrátt fyrir þessa erfiðleika,
hefði ríkt á öllum samsöngvum * Framh. á bls. 8. þrátt fyrir öll höft og ráð og nefnd
Iðnlánasjóðs samþvkkti síðasta
Alþingi að leggia 3 millj. króna
’ af þeim 45 millj., sem fá átti að
Lánið
heldur 40
Fersksíldarverð ti!
söltunar ákveðið
SÍLDARÚTVEGSNEFND hefuv
nú ákveðið verð á fersksíld tii
söltunar á Noj'ðurlandi i sumar,
sem hjer segir:
Fyrir uppsaltaða tunnu, þrjú
lög í hring, hausskorin og slóg-
dregin sild, kr. 140,00, og íyriv
uppmælda tunnu kr. 104,00.
Við þetta bætast 8% fram-
leiðslugjald, sem nemur kr. 11,2't)
fyrir uppsaltaða tunnu og kr.
8,32 á uppmælda tunnu. Þetta
gjald verður greitt íil viðbótai’
til útgerðarmanna og sjómanna
ef meðalafli skipa verður undir
6000 mál og tunnur. Verði aflinn
meiri rennur gjald þetta í hluta-
tryggingarsjóð.
LONDON — ÁValt Disnev er kom-
inn tii Englends, þap sem þgn:!
mun gera kvikrriyiid um Hi'óa hött.
Þetta véfðúr ekki teiknimynd.