Morgunblaðið - 02.06.1945, Blaðsíða 7

Laugardagur 2. júní 1945
MORGUNBLAÐIÐ
T
OFT SKALL HURÐ NÆRRI HÆLUM
Á landi.
Þjóðverjar hefðu getað verið
nokkurn veginn öruggir um að
vinna styrjöldina, ef þeir hefðu
verið færir um að gera innrás
á Bretlandseyjar eftir fall
Frakklands árið 1940. Hvað
Breta snertir, er þetta naum-
asta undankoman. í raun og
veru höfðu nasistar þó, eftir því
sem hinn hertekni von Rund-
stedt hefir upplýsí, engar fram
kvæmanlegar áætlanir gert um
slíka innrás og voru reyndar
alls ekki færir um það. Mar-
skálkurinn kallaði skipin, sem
Þjóðverjar hefðu getað smalað
samaji í þess konar sjóferð,
venjulega flutningapramma,
og taldi þýska flotann mundu
hafa verið allsendis ófæran um
að verja þau. I þessu tilfelli var
það tilvist breska flotans, sem
bjargaði Bretlandi.
Innrásarhættan hjelt áfram
að hvíla eins og mara yfir Bret
landi alt sumarið og haustið
1940, þrátt fyrir veikleika þýska
flotanS. Hefði þýski loftherinn
getað komið hinum konunglega
enska loftflota fyrir kattarnef
og gert hann óvirkan og hefði
þannig öðlast algjör yfirráð í
lofti yfir Ermarsundi, þá hefðu
Þjóðverjar ef til vill hætt á inn
rás á Bretland jafnvel þólt þeir
yrðu að horfast í augu við of-
urefli breska flotans. En hinn
nasistiski loflher náði aldrei
þessum yfirráðum. Það var þess
vegna sem Þjóðverjar Ijetu af
dagárásum sínum á Bretland
eftir seplemberlok 1940 — ekki
vegna óhóflegs flugvjelatjóhs.
Þýski flugherinn var fullfær
um að bera þetta tjón, en hon-
um hafði greinilega fatast í því
að klekkja verulega á breska
flughernum.
Eftir að sýnt var að ekkert
.yrði úr innrás á England á ár-
inu 1940, áltu Þjóðverjar ann-
að fæTÍ á því að vinna styrjöld-
ina, sem sje að ráðast inn á
næst þýðingarmesta áhrifa-
svæði, Breta-löndin við Mið-
jarðarhafsbotninn. Brelar höfðu
blandað sjer í hina afdrifaríku
baráttu í Grikklandi, höfðu mist
alt sem unhist hafði í Norður-
Afríku og Miðjarðarhafsfloti
þeirra hafði beðið ískyggilega
mikið tjón. Sýrland var í hönd-
um Vichy-manna og uppreisn
hafði brotist út ! Iraq, að ,und-
irlagi nasista.
Leyndardómurinn um
Miðjarðarhafslöndin.
Nú var opin leið fyrir Þjóð-
verja og ítali að leggja undir sig
löndin fyrir botni Miðjarðar-
hafsins. Hversvegna þeir gerðu
það ekki, er einn af leyndardóm
unurh við styrjöldina, því það
hefði mátt takast án þess að
Eitt af því, seni einkennilegt er við styrjeld þá, sem
nú er nýlokið, er það, að þrátt fyrir marga ósigfa, sem
Bretar, Rússar og Bandaríkjamenn hafa beðið og það
hvern á fætur öðrum, þá virðast þeir ekki hafa efast um
það eitt augnablik, að þeir mundu sigra Þjóðverja á
endanum, en Þjóðverjar virðast aftur á móti aldrei hafa
verið þess fullvissir, að þeir ynnu lokaorustuna og það
jafnvel ekki þótt þelr ynnu marga sigra á skömmum
tima. Samt. sem áður er saga stríðsins að töluverðu leyti
sagan um nauma undankomu bandamanna frá fullkomn-
um ósigri. Og þessi nauma undankoma átti sjer stað á
öllum vígstöðvum—á landi. á sjó, í lofti og á vígstöðvum
hinna nýju vonna.
leiðslu á þeim, hefði það getað^voru úr garði gerð, að til þeirra
breytt gjörsamlega ganginum
í loftstyrjöldinni.
Á sjónum.
Þjóðverjar áttu þess aldrei
kost að vinna sigur með flota
sínum. Hann var svo að segja
eingöngu notaður sem tæki-
og Kairo, var ekkert annað en
byrjun á flutningi embættis-
manna frá þessum stöðum. Enn
einu sinni láðist þó möndulveld
unum að nota þá krafta, sem
þeir höfðu yfir að ráða. Hvað
Þjóðverja snerti, þá mátti senni
lega kenna önnum þeirra vegna
hinnar yfirvofandi baráttu um
heyrðist ekki með nýtísku hlust
unartækjum, en Þjóðverjar
hafa verið að gera tilraunir
með slík tæki undanfarið'
Hinn svokallaði „Schnorkel",
en það eru sjerstök öndunar-
tæki, gera kafbátnum mögu-
legt að vera.lengur úr höfn en
færisvopn á ýmsum stöðum eins j áður var hægt að vera á hafs-
og til dæmis við innrásina í: bothi tímunum saman í bið
Noreg. Eins og í síðustu styrj- . ertir bráð.
öld treyslu þeir á kafbátana og j
bjuggust við að þeir myndu Ný vopn.
ráða úrslitum, og eins og 1914) Ef til vill voru þó rtasistar
—-1918 voru 'þeir notaðir með komnir næst því að vinna fulln
skelfilegum árangri. j aðarsigur með leynivopnum sín
Fyrsta verulega kafbátahælt um. Það, sem bandamenn ótt-
an var á ferðinni árið 1941 eft- j uðust mest, var, að Þjóðverjum
kynni að takast að finna upp
nothæft atomsprengiefni. Þessi
til þess að leggja til atlögu við ,— “ ““““““ “*i
innrásarliðið. Þeir óttuoust auð|ir að Þjóðverjar voru búnir að
sjáanlega innrásir á fleiri stöð >koma á fót kafbátabækislöðv-
um. Rundstedt sagði, að loft-1.
um alt frá Spáni til Noregs.
söktu
árásir bandamanna hefðu ráð- * aprílmánuði sama ár
þeir skipastól, sem nam 581.251
brúttó smálestum. Það mátti
ið úrslitum með því að eyði-
leggja samgöngukerfi Þjóðverja
og þar við hefði svo bæst hin
gífurlega skothríð frá herskip-
Stalingrad, um þessi mistök. En um bandamanna úti fyrir strönd
það skýrir hinsvegar ekki, hvers , inni, sem hefði gert liðsauka
vegna ítalsk flotinn var ekki Þjóðverja ókleift að komast að
sendur út af örkinni á móti hinni raunverulegu víglínu.
þeim breska. I Þýska Ardennasóknin, sem
Með innrásinni i Rússlandi. gerð var í velur, var síðasta lio*a s>num- Það heibiagð Þjóo
verja, að lála kafbáta sína
ótti náði hámarki sínu árið
1943, þegar nasistar gorfuðu aí
því að þeir gætu „sprengt hálf-
an heiminn í. loft upp“. Rit-
sannarlega ekki tæpara standa 1 skoðunin bannar enn að skýrt
og það var reyndar aðeins með sje nákvæmlega frá þessu, en
hjálp Bandarikjanna, að Bret- þessi ógnun var raunveruleg og
land slapp úr þessari hættu.
Árið 1942 voru Þjóðverjar
aftur komnir nærri því að
vinna úrslitasigra með kafbáta
sem að vísu kann að hafa verið lilraun hinnar nasistisku her-
reginfirra, komust Þjóðverjar stjórnar til að draga úrslitin á
þó mjög nálægt því að vinna úr- , langinn. Takmarkið með þeirri
slitasigur. Þeir voru að því sókn var frestur, augsýnilega ipa„ yggile®a mikið aftui
mynda svokallaða úlfahópa,
hækkaði tölu hinna sokknu
komnir, er þeir stóðu við út-
jaðra Moskvu í desember 1941.
Rússarnir sjálfir bjuggust við
hinu versta og höfðu því flutt
flestar stjórnarskrifstofur sínar
til Kuibyshev. Af einhverjum
ástæðum var sókn skriðdreka-
herjanna þó stöðvuð við hlið
hinnar rússnesku höfuðborgar.
Þó kann að vera, að Þjóðverj
ar hafi verið enn nær úrslita-
í sigri í Rússlandi 1942 heldur
en þeir voru 1941. Ósigur nas-
ist við Stalingrad hafði blind-
að menn fvrir þeirri staðreynd,
að þeir höfðu á þeim tíma yfir-
ráð yfir svo til öllum iðnaðar-
svæðum Sovjelríkjanna. Og
það munaði sannarlega mjóú
að Rússarnir slyppu úr klíp-
unni. En þeir sluppu, og eftir
það hafði þýska herveldið
aldrei bolmagn lil að ógna Rúss
í þeim tilgangi að gefa Þjóð-
verjum tíma til að endurbæta
leynivopn sín og svo síðar ef
til vill að breyla gangi styrjald
arinnar með þeim.
í lofti.
Og aftur var aðeins naumlega
komist hjá hættunni og her-
kænsku var það að þakka.
Síðustu vikurnar hefir verið
á ferðinni orðrómur um það,
að Þjóðverjar hafi haft í hyggju
að senda kafbáta sína út í eina
Þjóðverjum tókst næstum að allsherjar sókn, ef þeim hefði
vinna sigur i stvrjöldinni með
næturárásum sinum á Bret-
land. Bretar hafa aldrei skýrt
frá því opinberlega, hversu litiu
munaði að bikarinn væri fullur.
Það eru þó, allar líkur til þess,
að iðnaðarkerfi Breta hefði
hrunið í rúst og hafnir allar
verið svo laskaðar, að ókleift
hefði reynst að skipa upp nauð
synjum, ef Þjóðverjar hefðu
haft bolmagn lil- að auka loft-
árásir sínar.
Næturárásir á Brelland voru
eina alvarlega tilraunin hjá
um, eins og hin ófullburða sókn 1 Þjóðverjum li! að vinna sigui
i stríðinu með loftárásum. Eft-
orðið auðið að draga styrjöld-
ina lengur. Samkvæmt heim-
ildum frá hlutlausum löndum,
var hinn nýi þýski kafbátur,
hryllileg.
Flugsprengjurnar, sem slíkar,
hef?u sennilega aldrei getað
unnið stríðið fyrir Þjóðverja
En svifsprengjan hefði getað'
lagt London í rústir og eyði-
lagt áætlanir bandamanna um
innrás á meginlandið, ef nas-
istar hefðu getað tekið hana 1
/lotkun á þeim tíma og í þeim
mæli, sem þeir ætluðu sjer
Rakettusprengjurnar hefðu
sennilega getað haft meiri úr-
slitaþýðingu, en hættan, sem
stafaði af þeim, var þó ekki
eins yfirvofandi. Enn á ný kom
nú vopnið of seint til þess að
gera nokkurt verulegt strik i
reikninginn. Og í þessu vopni
fólst síðasti möguleiki Þjóð-
verja til sigurs, en sigurmögu-
sem framleiða átti í stórum leikar þeirra höfðu óneitanlega
stíl, og reyndar var nýlega tek verið ótrúlega margir og oft
inn í notkun á Atlantshafi, út- ! höfðu þeir staðið hættulega
búinn tækjum, sem þannig nærri hinum glæsta sigurkrans
við Kursk árið 1943 sýndi.
Skissan í Normandy.
Eftir mislökin í sambandi við
Bretland, Miðjarðarhafslöndin
og Rússland, höfðu Þjóðverjar
aðeins eitt tækifæri enn til að
vinna sigur í styrjöldinni, nefni
lega að hrinda innrás banda-
manna í Vestur-ÍEvrópu. Og
það var gotl tækifæri, því hefði
innrásin misheþnast í upphafi,
hefði áreiðanlega liðið eill ár
að minsta kosti, þangað iil hægt
hefði verið að gera tilraun til
þurft hefði að draga mikið lið annarar árásar. Auk þess hefðu
frá blóðvöllununm i Rússlandi, I hinar pólitísku afleiðingar af
7 i r
sem um þær mundix átti að fara slikri mishepnaðri innrásartil-
að senda meginstyrk
ir að sú tilraun mistókst, hjeldu
þeir sjer aftur að hinni upp-
runalegu hugmynd sinni um
þao, að flugvjelina ætti aðeins
að no.ta sem hernaðarlegt hjálp
artæki.
Þannig var þá komið, að eini
möguleikinn, sem Þjóðverjar
höfðu lil að sigra i loftinu, var
f
að framleiða nyjar tegundir
flugvjela, sem gætu gert flug-
vjelar bandamanna óvirkar.
Hefði rás viðburðanna hagað
því þannig til, að þella hefoi
tekist, hefðu nasistarnir- ef til
vill hlotið sigur. Það er nú feng
in vissa fvrir því, að þessi hætla
þýska raun getað orðið mjög alvar- var yfirvofandi, því að banda-
hersins út á. Árið 1942 höfðu 1 legar í Brellandi og Bandaríkj- menn hafa náð á sitl vald
Þjóðverjar aftur svipað tæki- | unum. Að lokum hefði sam- þýskri neðanjarðarverksmiðju,
færi til að leggja undir sig lönd I bandið við Rússa orðið miklum þar sem loftknúnar flugvjelar
' in fyrir botni Miðjarðarhafsins. i mun meiri örðugleikum bundið
Gefið bömunum
Erwin Rommel, hershöfðingi
hafði brotist yfir endilanga
Norður-Afríku alt til Alamein.
Bæði Bretar og Bandaríkja-
menn gerðu ráð fyrir því, að
þessi lönd væru raunverulega
töpuð. Það sem Bretar kölluðu
..flóttaástandið" í Alexandriu
eflir það.
Eins og nú hefir sýnt sig,
voru Þjóðverjar ekki hælluleg-
ir bandamönnum, þegar inn-
rásin var gerð. Aðalástæðan
virðist hafa verið sú, að Þjóð-
verjar sameinuðu ekki alla þá
krafta, sem þeir höfðu völ á.
voru smíðaðar. Blaðið London
Evening Slandard skýrci svo
frá nýlega. að vjelar þær. sem
fufidusl i neðanjarðarverksmiðj
unni, væru læknilega miklu
fremri öllum þeim flugvjelum,
sem bandamenn höfðu í fórum
sinum og ef Þjóðverjar hefðu
haft I ima til að hefja stórfram-
Pablum eða Pabena
baxnafæðu.
Hrærið PABLUM eða PABENA með g-affli út í volgri
mjólk eða vatni og 1-jetturinn er tilbúinn. Hafið mjólk
út á eftir vild, PABLUM eða PABENA er vitamínríkt
barnamjöl, sem ekki þa,rí að sjóða.
Fæst í apotekum og flestum matvöruverzlunum.
Heildsölubirgðir:
FRIÐRIK RERTELSEN & CO. H.F.
llafuarhvoti., Símar 1858, 2872. Reyk.javíký
'06