Morgunblaðið - 24.02.1939, Blaðsíða 6
C
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 24. febr. 19S9.
Ur daglega lífinu
Forsctar Alþingis hafa nýlega gefiS
*t reglur handa starfsmönnum þings-
ins, skrifurum, dyravörSum, pallvörð-
*m, þingsveinum, sem eiga að koma í
▼eg fyrir að þingmenn verði fyrir ó-
þarfa truflunum við störf sín. Áður
hefir það verið svo, að þegar menn
hafa viljað ná tali af þingmönnum, þá
hafa menn notað tækifærið og farið
■iður í þinghús, þegar þeir vita fundi
▼era þar, haft tal af dyravörð-
*m og beðið þá að kalla þingmenn
fram úr þingdeildunum á fund sinn.
Hefir þetta oft orðið til þess, að þing-
menn hafa ekki haft stundlegan frið
fyrir ásókn aðkomumanna.
★
Samkvæmt hinum nýútgefnu regl-
«m er tekið fyrir þetta að mestu.
I fyrstu grein reglnanna segir svo:
„A tímanum frá kl. 1—4 síðdegis á
▼irkum dögum rm þingtímann mega
▼erðir eða aðrir starfsmenn Alþingis
ekki sinna beiðnum þeirra manna er
boð vilja gera fyrir þingmenn til við-
tals í húsinu, nema brýn nauðsyn beri
til, eða þingmaður (þingnefnd) hafi
stefnt manni á fund sinn og látið um
það vita fyrirfram".
Eftir þessu ákvæði að dæma er þetta
bann til varðmanna, eða friðhelgi þing-
manna ekki bundið við að þeir sjeu á
fundum. Því oft er þingfundum lokið
fyrir kl. 4 e. h. En auk þess má aldrei
tr^fla þingmenn þegar fundir eru á
öðrum tímum dags. Því svo segir í
reglunum. „Nú eru þingfundir haldnir
á öðrum tímum dags, og gilda þá allar
kínar sömu reglur meðan á þingfund-
inum stendur .
! ★
Ekki má heldur trufla þingmenn í
fundartímum, með því að kalla þá í
síma, neir.a þingmaðurinn sjálfur hafi
látið þess getið við símaverði að hann
•ski eftir tiltekinni kvaðningu. Hins-
■-egar skulu símaverðir skrá viðtals-
beiðnír allar á þessum tíma, og láta
þingmenn um þær vita, þegar hlje verð
»r á þingstörfum".
★
Samkvæmt reglum þessum eru og
settar strangar skorður við því, að
margt manna komist inn í hliðarher-
bergi þingsalanna. Segir svo í regl-
lonrn:
„2. gr. Skrifstofa Alþingis má ekki
án samþykkis forseta láta af hendi að a
aðgöngumiða að hliðarherbergjum
þingsins en venjulega ’ miða til full-
trúa erlendra ríkja og nokkurra em-
uttismanna, til blaðamanna, tvo til
hvers aðalblaðanna, og einn miða til
hvers þingmanns, og skal á hann skráð
»afn þingmannsins“.
★
Og enn er svo sagt í 3. grein:
„Á tímanum kl. 1—4 á virkum dög-
um og á öðrum tímum, er þingfundir
standa, má ekki hleypa neinum manni
inn á innri gang þingsins, nema hann
sýni aðgöngumiða, eða maðurinn eigi
brýnt erindi við skrifstofu þingsins.
Þeir menn, sem hafa í höndum að-
göngumiða, sem á eru skráð nöfn
þingmanna, skulu skila slíkum miðum
í hendur verði við inngöngu, en hann
afhendir aftur þingmanni þeim, er í
hlut á, nema komumaður gangi eftir
miðanum, þegar hann fer úr húsinu.
Nú er kona í fylgd með manni sín-
um, er aðgöngumiða hefir, eða maður
kemur í för með þingmanni og hann
óskar, að manninum verði hleypt inn,
eða aðrar svipaðar ástæður eru fyrir
hendi, og er þá rjett að vikja fra þessu
ákvæði".
★
Forsetar Alþingis, er reglur þessar
hafa sett eru þeir, Haraldur Guð-
mundsson, Einar Ámason og Jörund-
ur Brynjólfsson.
★
Jeg er að velta því fyrir mjer hvort
kindajarmur sje ekki einskonar
fjár-lög, eða hvort bankar sjeu ekki
fvrst og frcmst peningshús.
FRÁBÆR FRÖNSK
KVIKMYND
FRAMH. AF ÞRIÐJTJ SÍÐU
lýsing á hennar eigin baráttu og hug-
arstríði og er svo átakanleg og sann-
færandi, að skjólstæðingur hennar er
sýknuð, og kona rithöfundarins, sem
var viðstödd, tekur hana á eftir í fulla
sátt.
Danielle Darrieux, besta og fegursta
kvikmyndaleikkona Frakka, leikur ung t
kyenstúdentirm af framúrskarandi
snild. T. d. má benda á fyrsta samtal
hennar og rithöfundarins og hversu að
dáaniega hún iýsir þar sálarstríði hinn-
ar uugu stúlku. Eða þá ræða hennar í
rje' tarsalnum. Önnur hlutverk eru og
mjög vel leikin, þótt ekki s.je hjer rú
til að greina nánar frá þeim. Mörg
•samtclin <ru ágætlega skýr, en annars
eru skýringamar svo vel gerðar, að
þeir sem skij.ia málið hafa myndarinn-
ar þó full not.
Myndin er laus við allar öfgar, gef-
ur sannar lýsingar af lífi stúdentanna
í París, kaffihúsalífi, freistingum þeim,
sem hvarvetna liggja í leyni fyrir lag-
legum og fátækum stúlkum, rjettar-
salnum, heimili rithöfundarins o. fl.
Myndin er mjög áhrifamikil og á það
sammerkt við margar bestu myndir
Frakka, að mikil áhersla er lögð á
túlkun tilfinningalífsins. Hún er lista-
verk frá upphafi til enda.
B. L. J.
Hótel Borg
Alfir salirnir
opnir i kvöld
Minningarorð um
Guðmund Sæmundsson
T dag er til grafar borinn Guð-
mundur Sæmundsson klæð-
skerameistari. Hann andaðist
hinn 14. þ. m. Banameinið var
lungnabólga, er hann fjekk að
nýafstöðnum uppskurði. Með hon-
um er í val fallinn, á miðju ald-
ursskeiði, einn hinn nýtasti og
besti drengur, er í engu mátti
vamm sitt vita.
Guðmundur sál. var fæddur að
Elliða í Staðarsveit 5. júní 1899
og var því á 40. aldursári er
hann ljest. Hann var sonur merk-
ishjónanna Sæmiuidar Sigurðsson-
ar hreppstjóra og konu hans Stef-
aníu Jónsdóttur. Ungur að aldri
misti Guðmundur föður sinn, og
varð því snemma, ásamt bróður
sínum, er lítið eitt var eldri, að-
alstoð móður sinnar.
Mjer er enn í fersku minni at-
burður frá vorinu 1910. Jeg var
hjer unglingur á ferð, og einn
daginn, er jeg dvaldi hjer, rölti
jeg, ásamt dálitlum hóp manna,
ofan úr Þingholtsstræti niður á
Steinbryggju. A undan fór lík-
vagn, dreginn af tveimur dökkum
hestum. Það sem skeð hafði var
það, að hreppstjórinn frá Elliða
hafði skroppið snöggva ferð til
Reykjavíkur til þess að sækja
konu sína, er legið hafði í fleiri
mánuði þungt haldin hjer á
sjúkrahúsi, en hafði nú fengið þá
bót meina sinna, að henni hafði
verið leyft að hverfa heim. Börn-
in fimm, öll í bernsku, biðu heima
og hlökkuðu til heimkomu for-
eldranna. En hjer skipaðist á
annan veg. Þegar hingað kemur
veikist faðirinn snögglega af
lungnabólgu, og er innan fárra
daga liðið lík. —
Nú hefir dauðinn enn vegið í
hinn sama knjerunn, heimt son-
inn frá konu og börnum, sem enn
eru í bernsku, og sonimi frá hinni
aldurhnignu móður.
Guðmundur sál. var hið mesta
glæsimenni. Fluggáfaður og prúð-
ur í framgöngu. Hann var og
söngmaður góður, og var um langt
skeið einn með bestu kröftum í
karlakórnum „Fóstbræður“ Á
ungra aldri hneigðist hugur hans
allmjög til bóknáms, en ástæð-
urnar leyfðu honum ekki langa
skólagöngu. Hann var sílesandi,
og hann kunni manna best, að gera
skil því, er hann las, greina
kjarnann frá hisminu. Með lestri
sínum aflaði hann sjer því þeirr-
ar þekkingar, að hann var maður
vel mentaður og fróður um
marga hluti. Framan af æfinni a.
m. k. saknaði Guðm. sál. þess
mjög, að hafa ekki haft tækifæri
til þess að læra meira en hann
átti kóst á, og býst jeg við, að
þeir muni hafa verið fáir, sem
rendu grun í það, eins og það
var, því að hann var maður dul-
ur og flíkaði lítt tilfinningum sín-
um.
Þegar Guðm. sál. hafði lokið
prófi í iðngrein sinni, vann hann
fyrst hjá meistara sínum Guðm.
Bjarnasyni, en fór svo til Vigfús-
ar Guðbrandssonar klæðskera-
meistara, og var nú fyrir nokkr-
um árum orðinn meðeigandi í því
firma. Hjer sem annarsstaðar
Guðmundur Sæmundsson.
vaníi hann hylli þeirra, er hann
umgekst. Hið glæsilega prúðmenni
vakti traust viðskiftavinanna og
þeirra, er hann starfaði með.
Hann var kvæntur Ingibjörgu
Jónasdóttur, sem lifir mann sinn
ásamt tveimur ungum börnum
þeirra.
Við, sem þektum Guðm. sál.,
söknum hans mjög. Við skiljum
því hvílíkur harmur er kveðinn
að nánustu ástvinunum, við hið
sviplega fráfall hans. En hjer verð
ur ekki um þokað, það sem hönd
dauðans hefir til sín heimt, verð-
ur ekki aftur skilað. Vjer getum
því ekki annað en beðið þess, að
sá, sem er traust og huggun kyn-
slóðanna, veiti þeim, sem hjer
eiga um sárt að binda, styrk í
sorg þeirra.
Jóhann Hjörleifsson.
Málflutningurinn
í Fjelagsdómi
FRAMH AF ÞRIÐJU SÍÐU.
En vitanlega, hjelt P. M.
áfram, eru lögin um stjettar-
fjelög og vinnudeilur sett til að
tryggja verklýðsfjelögin, en
ekki til að eyðileggja þau.
P. M. taldi tvímælalaust að
stofnun hins nýjæ Verkamanna-
fjelags Hafnarfjarðar væri ó-
lögleg.
P. M. taldi ekki vafa á, að
Bæjarútgerðin hefði verið bund
in samningi við ,,Hlíf“, um kaup
og kjör verkamanna (sbr. taxta-
auglýsingin .13. sept. ’37).
Hann taldi því Bæjarútgerðina
hafa gerst brotlega með þrennu
móti: 1) með því að gang-
ast fyrir stofnun nýs verka-
mannafjelags, 2) með bví að
semja við hið ólöglega stofn-
aða fjelag og 3) með ólögleg-
um samningsrofum við Hlíf.
P. M. krafðist þess að Bæj-
arútgerðin yrði dæmd í refsingu
fyrir ólöglega atvinnukúgun.
Bygði þá kröfu á vottorðum
vitnanna, Jens og Jóns Krist-
jánssona, sem birt voru í
Morgunblaðinu í gær.
Málflutningsmennirnir töluðu
nú báðir aftur, sínar tvær ræð-
ur hvor, en stuttar. Málflutn-
ingnum var lokið um kl. 1*4 og
hafði hann þá staðið óslitið frá
kl. 10.
Dómur er ekki væntalegur
fyr en á morgun.
Ræða Jóns
Pálmasonar
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
fjárhagsleg velgengni byggist á-
Þar hljóta öll gjöldin að lendai
fvr eða síðar, eða að öðrum kostí
safnast fyrir seni skuldir við út-
lönd. Hvorutveggja hefir orðið
og því er það, uð allur gjalda-
þunginn hefir verkað lamandi og
sligandi á alla okkar framleiðslu
og jafnframt hafa myndast gíf-
urlegar skuldir við erlendar þjóð-.
ir. Það hefir og stutt á sömtt
sveif, að öll önnur gjöld við fram
leiðslu landsins hafa hækkað
geysilega á umræddu tímabili.
Kaupgjald hefir hækkað, lauis
hafa hækkað, skólakostnaður„
sjúkrakostnaður og yfirleitt alt
annað, sem einstaklingarnir þurfa
að greiða, hefir hækkað til mima,
Að framleiðslan hefir verið f
gangi fram til þessa stafar af
tvennu. Annars vegar því, hve
landið okkar er í raun og veru
gott, fiskimiðin auðug, jarðveg-r
Urinn frjór o. s. frv. Hins vegar
af því, að á þessu tímabili hafa
engin harðindi borið að höndum
eða önnur stór áföll, þar til fjár-
pestin mikla kom upp. Þó þorsk-
veiðar hafi verið rýrar síðustu ár-
in, þá hefir síldveiðin orðið þei*i
mun meiri, enda lítið minkað^
heildarverð útfluttrar vöru. Allir
menn, sem hafa þekkingu á okkar
atvinnulífi, hafa sjeð að hverju
stefndi, og nú er svo komið, að
meginhlutinn af þeim eignum,,
sem framleiðendur til sveita og
við sjó hafa undir höndum, er
í skuld. Fjöldi bænda og út-
vegsmanna hafa verið gerðir upp’
með nauðasammngi, þannig að
mikið af skuldunum hefir fallið,
en ekkert dugir af því að gjalda-
þunginn kemur í veg fyrir arð-
bæran rekstur.
Stórútgerðin hefir lengst verið
rekin án neyðarráðstafana, en hún
hefir verið að tapa öllum sínum
höfuðstól og liggur nú við stöðv-
un, ef ekki er breyting á ger.
Milliþinganefndin, sem starfað
hefir að undanförnu, hefir sann-
fært sig um það með óyggjandi
vissu, að síðustu 5 árin hefir stór-
útgerðin tapað a. m. k. 5 miljón-
um króna, og er þó alt of lítið
reiknað fyrir fyrningu skipanna.
Þetta er ekki nema eðlileg afleið-
ing af því ástandi, sem ríkt hefir
í landinu yfirleitt, og lilýtur svo-
að verða áfram, ef ekki er undinm
að því bráður bugur að breyta
til í þá átt, að hlutur framleiðs-1’
unnar sje ekki lengur alveg fyr-
ir borð borinn.
AUQAÐ bvílist TUICI C
með gleraugum frá « IIILLL
500 krónur
fær sá, sem getur útvegað reglu-
sömum, laghentum manni, sem
hefir full bílstjórarjettindi, fasta
atvinnu. Tilhoð, auðkent ,Atvinna‘,
sendist Morgunblaðinu fyrir 1-
mars n.k.