Morgunblaðið - 01.10.1933, Blaðsíða 7

M 0 R G U N B L Á Ð l f<
7
Jón Magnásson, yfirfiskimats-
maður. Yfirlit er ekki fyrir hendi
um það, hve mikið er enn óþurk-
að af fiski. En ekki er það meira
«n það, að þurka má það í þurk'
húsum til áramóta. Mest-allur
saltfiskur, sem h j er er á f iskstöðv
um, hefir fengið einhverja sól
Og talsvert er hægt að selja af
smáfiski óþurkuðum, í því á-
standi sem hann er, pressaður og
þveginn.
Slambrast þetta furðanlega af
með fiskverkunina, þó sumarið
sje talið eitthvert hið mesta vot-
viðrasumar á þessari öld, sem
Áomið hefir hjer við Faxaflóa.
FiskverSið.
Fiskverðið er yfirleitt sæmi-
legt, eftir því sem alment verðlag
er. Eigi er búist við neinni verð-
hækkun. En þó má e. t. v. vænta
þ ss, að menn fái smágreiðslu
fyrir sem svarar geymslukostnaði
á fiski þeim er síðar selst. Þó get-
ur það farist fyrir, er þær fiskteg.
,'gnertir, sem mestar birgðir eru af.
Grikkir.
Hömlur eru komnar, og þær
alvarlegar, á fiskverslun okkar
við Grikki. Heimta þeir, að fá að
greiða andvirði þess fisks er þeir
kaupa, með grískum framleiðslu-
vörum. Að sögn hafa þeir blátt
áfram lögskipað slíka vöruskiffa
verslun, eða a. m. k. að kaupa eigi
af öðrum þjóðum nema jafnvirði
þess er viðkomandi þjóð kaupir
hjá þeim.
Á þennan hátt hefir fiskflutn-
ingur hjeðan til Grikklands því
mær tepst, og er vandsjeð hvern-
ág kipt verður í lag.
Umbótastörf
Hriflunga.
Forystugreinin í síðasta tbl.
’Tímans heitir: „Launagreiðslur
ríkis og einstaklinga". Er það
ritstjórnargrein. — Kemst Gísli
■Guðmundsson þar að þeirri nið- kreppu-
skorðar síðustu grein sína við frá
sögn um persónuleg afskifti sín
af vínveitingum. — Hann kveðst,
sem forseti Alþingis, aldrei hafa
„keypt nje látið kaupa“ dropa
af áfengi, og engar „vínveislur“
hafi þingmönnum verið haldnar
í hans forsetatíð.
En þegar sígur á seinni hluta
greinarinnar, sem eigi er sjer-
lega löng, kemur annað upp á
teninginn. Þá segir Tr. Þ. m. a.
að „það hafi komið fyrir, að í
sambandi við ferðir þær, sem
nefndir Alþingis hafi farið, hefir
verið fengið eitthvað af víni til
ferðarinnar“. Að þetta „hafi við-
gengist í nokkur ár“. En „þær út-
veganir“, segir forsetinn, „hafa
alls ekkifarið um mínar hendur“.
Býst hann við, að formenn nefnd-
anna hafi annast „útveganir“
þessar.
Að lokum nefnir hamn upphæð
þá, sem Alþingi hafi greitt á-
fengisverslup. í hans forsetatíð.
Guðbrandur Magnússon, for-
stjóri Áfengisverslunarinnar, hef
ir tjáð blaðinu, sem kunnugt er,
að hann láti þingmenn engra í-
vilnana njóta í vínkaupum, nema
kaupin sjeu gerð í nafni forseta
þingsins.
Tryggvi Þórhallsson forseti
kveðst alls engar „vínútveganir“
hafa með höndúm fýrir þing'-
menn.
Er það Guðbrandur Magnús-
son, sem er að reyna að klína vín-
kaupunum á vin sinn Tryggva?
Eða afhendir Guðbrandur Al-
þingisforsetanum vínið, án þess
að forsetinn viti af ?
Engin kreppa.
Norður í landi er bóndi einn,
sem haft hefir orð á því, að hann
skyldi ekkert í öllu þessu kreppu-
tali manna. Hann hefði ekki orðið
var við þessa margumtöluðu
;urstöðu, og feitletrar til áherslu,
að ,,bitlingarnir“, eins og hann
orðar það, „frá íhaldstímabilinu
hafi verið og eru enn í dag ein
aðalhindrunin á því, að hægt sje
að færa niður há laun eða komast
hjá að borga hátt kaup fyrir mik-
ilsvarðandi störf“.
I þessari fáorðu setningu er
stefna Hriflunga mörkuð ákaf-
áega skýrt. Hún er, sem kunnugt
■er, þessi: Af því að nokkrir menn
-voru hlaðnir aukagreiðslum og
fengu há laun, áður en Framsókn
áíomst til valda, þá var það rjett-
látt og sjálfsagt, eða alveg nauð-
synlegt, að hinir „fjárfreku
ilokksmenn“ Framsóknar, sem
talað er um í Reykholtssamþykt,
fengju jafn há laun og jafn mikl-
ar aukagreiðslur. Af því að ólag
var á launamálum ríkisins að
:nokkru leyti fyrir árið 1927, þá
var það svo sem sjálfsagður hlut-
ur, að ólagið og ranglætið ykist í
stjórnartíð Hriflunga, með því að
á þann hátt gat fjöldi Framsókn-
armanna sest að kjötpotti ríkis-
sjóðs.---
Um þetta talar Tíminn eins og
eðlilegt og auðskilið mál.
Og hann hefir að þessu sinni
reynsluna með sjer. — Þar sem
Hriflungar komast að, gera þeir
altaf ilt verra.
„Bindmdisstarfsemi“
Tryggva Þórhallssonar.
Þá hefir Tryggvi Þórhallsson
hyrjað á ný að skrifa um áfengis-
mál í Framsókn. En hann ein- fóðureiningu-
Bóndi þessi var meðal fyrstu
jarðabótamanna í sinni sveit. —
Hann hafði sljettað auliið og girt
tún sitt löngu áður en verðfall
afurðanna skall yfir. Hann hefir
því haft með afbrigðum ódýran
heyskap undanfarin ár.
Ræktun og heyverð.
Árni G. Eylands ráðunautur,
rilaði bækling í vor, er hann
nefndi „Túnrækt og áburður11.
Þar segir hann frá því, að
liann hafi í fyrrasumar fengið
nokkra bændur til. að gefa sjer
skýrslu um heyskaparkostnað
sinn. Aðstaða til heyskapar var
mismunandi hjá þessum mönnmn.
Kostnaður var því æði misjafn
— heyin misjafnlega dýr. Munur-
inn var gífurlegri en mann grunar
að óreyndu- Á. G. E. reiknaði karl-
mannsdagsverkið á 8 krónur,
kvenmannsdagsverk á 5 kr., og
hestevinnu á dag 3 kr.
Fjögur dæmi.
Fjögur dæmi um heyskapar-
kostnað, er hann tilfærði eru svo-
hljóðandi:
1. Stórbýli. Vel ræktað vjelfært
tún. Mest unnið með hestum og
heyvinnuvjelum. Heyskapur 2040
hestar taða. Vinnukostnaður kr.
1-22 á töðuhest, eða 2.44 aurar á
fóðureiningu.
2. Nýbýli. Vel rækt.að vjelfært
tún. TTnnið með hestum, sláttuvjel
og rakstrarvjel. Heyskapur 207
hestar taða. Vinnukostnaður kr.
1.32 á töðuhest, eða 2.64 aurar á
3. Meðalbýli. Vel hirt tiin, þýft
að hálfu. Engjar: Miðlungs mýra-
slægjur þýfðar. Heyvinnuvjelar
ekki notaðar. Heyskapur 250 hest-
ar taða og 70 hestar íithey. Vinnu-
kostnaður kr. 2.91 á töðuhest, eðá
5.82 aurar á fóðureiningu, og kr-
5.32 á hvern útlieyshest, eða 20
aur. á fóðureiningu.
4. Meðalbýli. Harðlent tún ekki
grasgefið, mest gamlar þaksljett-
ur. — Engjar: Þýfðar liálfdeigj-
ur og móar. — Heyvinnuvjelar
ekki notaðar nema sláttuvjel á
rúman hektara af túninu. Hey-
skapur 190 hestar taða og 245
hestar úthey- Vinnukostnaður kr.
3.77 á töðuhest, eða 7.54 aurar á
fóðureiningu og kr. 4.73 á hvern
útheyshest, eða 17.7 aurar á fóð-
ureiningu. v
Má geta þess nærri, að verðfall
afurðanna kemur misjafnlega hart
niður eftir því hvort fóðureining-
in kostar 1—2 aura eða 17—20
aura.
Bann.
Svonefndir bannvinir hafa tek-
ið upp baráttu, fyrir ])vi, að kjós-
endur landsins heimti 1. vetrar-
dag, að núverandi áfengisbanni
verði haldið, m. ö. o. alt verði
látið vera í sömu skorðum, eða
sama lágaleysi, sama smygl, sama
áfengisbrugg og sama ólöglegá
áfengissalan og nú er til sjávar
og svfeita-
Hver þjóðin af annari hristir
nú af sjer bannið. 1 höfuðbann-
landinu, Bandaríkjunum, þurkar
hvert fylkið af öðru af sjer þenna
ófögnuð, í von um, að með því
verði hægt að stöðva smygl, heima
brugg og allan þann lögbrotaferil,
sem bannið beinlínis og óbeinlínis
leiðir af sjer. Þjóðirnar hafa lært
af banninu, og taka afleiðingum
af þeim skóla reynslunnar.
Undantekning frá þessari reglu
eru íslenskir bannvinir. Þeir vilja
auðsjáanlega halda því fram, að
við Islendingar sjeum allra þjóða
tornæmastir og sitjum að sjálf-
sögðu í neðsta bekk í reynslunnar
skóla.
Þetta kann að vera rjett, að
ýmsu leyti. En margir álitu, að
reynslan af aðflutningsbanninu
hafi verið svo augljós og auðskil-
in, að fáir þyrftu lengri prófraun
en 18—20 ár, til þess að standast
hana.
Bannvinirnir" vilja auðsjáan-
lega „falla í gegn“ við prófið 1.
vetrardag, og sitja enn um stund
á bannskólabekknum- — Þeirra
verður minkunin-
, Um 13. helgina.
Úr Dölum er blaðinu skrifað:
Markús í Olafsdal ljet útvarps-
þulu tilkynna Dalamönnum, að
þeir ættu að mæta að Laugum í
Hvammssveit 13. sunnudag eftir
Tiúnitatis. Þar skyldi stofnað eitt
allsherjar Framsóknarfjelag fju'ir
Dalasýslu, og yrði Jónas Jónsson
frummælandi á fundinum.
Er upp rann hinn mikli dagur
kom strjálningur af fólki að Laug-
En ekkert sást til hins tilvon-
Er á daginn
fólkið, og
uns
„út-
Ronzerl - Programn
kl. 3-5:
Herzer: Hoch Heidecksburg, Marsch.
Waldteufel: Goldregen, Walzer.
Rossini: Wilhelm Tell, Ouverture.
Brahms: Walzer, A major. |
Kreisler: Liebesleid.
Hruby: Rendesvous dei Lehár, Potpourri.
Bach-Gounod: Ave Maria.
Dvorák: Humoreske.
Joh. Strauss: Du und Du, Walser.
Lehár: Wiener Frauen, Ouverture.
(Klaviersolo, Carl Billich).
Schubert-Berté: Dreimáderlhaus, Potpourri.
Komzak: Volksliedchen & Márchen.
Schlussmarsch.
Hotel Island.
Violin-sóló: J. Felzmann.
Cello-sóló: V. Erny.
TUkynning.
Afgreiðsla Nýju Efnalaugarinnar er flutt á Laugaveg 20
(inngangur frá Klapparstíg). Nú í vikunni verður opnúð
á stama stað Hraðpressun (gufupressun), Hattahreinsun
og pressun og verður þeirri deild veitt forstaða af erlendri
fagkonu sem um mörg ár hefir unnið við slík störf hjá
þektum erlendum stofnunum í þeirri grein. Vjelar þær er
jeg hefi fengið til þessarar starfrækslu eru af þeirri al-
fullkomnustu gerð er framleidd hefir verið á heimsmark-
aðinum. Jafnframt þessu starfrækir Nýja Efnalaugin eins
og undanfarin ár Kemisk Fata- og Skinnvöruhreinsunar
og Lítunarverksmiðju sína á Baldursgötu 20.
Nýja Efnalaugin.
(Gunnar Gunnarsson).
Afgr. Hraðpressun: Verksmiðjan:
Laugaveg 20 (inng: frá Klapparstíg). Baldursgötu 20.
Sími 4263. — P. O. Box 92,
Móttaká hjá Hirti Hjartarsyni, Bræðraborgarstíg 1, sími
4256.
Afgr. í Hafnarfirði hjá Stefáni Sigurðssyni c/o Versl.
Jóns Matthíesen, sími 9102.
a
um.
andi frummælarida.
leið kom ferðasnið
fór það að tínast í burtn,
ekki voru eftir nema fáir
valdir“ Tímamenn, og nokkurir
unglingar, er vorn að skvampa
í sundlauginni sjer til gamans.
Kl. 5 síðd. sást bíll bruna frá
Ás.garði og stefna til Lauga. Var
þar innanborðs Jónas Jónsson,
Áfengis-Brandur og eitthvað af
kvenfólki.
Bjarni bóndi í Ásgarði er al-
kunnur fyrir rausn sína við gesti
og gangandi. Hafði hann í fimm
klukkustundir tafið ferð þessa að-
komufólks með gestrisni sinni, —
enda er mælt, að honum liafi þótt
jafnkært að hafa menn þessa í
sínum vörslum, eins og i ræðnstól
á almannafæri.
Þegar að Laugum kom, flutti
J. J. tveggja tíma ræðu. Fór
hann þar í sína fyrri strandferð,
með sömu viðkomustöðum og „hið
aldraða skip“, er hann ræddi um
töp íslandsbanka, Sæmund, Stefán
Th. o. s. frv.
Að afloknum þeim vaðli, og á
þessum traustu undirstöðum ,og
með þessum örfáu hræðum, var
hið mikla Fra.msóknarfjelag Dala-
manna reist-
Um þenna fjelagsskap segja
hinir skynbærari menn Framsókn-
jarðsyngja svo Framsókn í Dölum
að hún muni ekki upp rísa aftur.
„Að vísu".
Framsóknarmönnum þykir það
hart, að gagnrýni skuli geta átt
sjer stað á „íslendingasögu“ Arn-
órs. ritstjóra Sigurjónssonar.
Bók Arnórs er að vísu einhver
sú heimskulegasta kenslubók sem
enn hefir komið út á íslensku. En
hún er öll skrifuð í hreinræktuð-
um þröngsýnasta afturhaldsanda,
er Framsóknarflokkurinn hefir
alið. Fer því að vonum, að Fram-
sóknarliðinu líki bókin til kenslu.
Á bls. 353 er lýsing á þeim
■jónasi Jónssyni og Trvggva Þór-
hallssyni- Þar segir meðal annars:
„Sá maður annar, er mestu hefir
ráðið um stefnu (Framsóknar),
flokksins og gengi, er Tryggvi
Þórhallssson. Hann er að vísu
biskupsson og kaupstaðarbarn að
uppruna........"
Þykist kenslubókarhöfundurinn
ar, að þar hafi J. J. tekist að Arnór Sigurjónsson, benda þarna